Giriş
Tüketici davranışları pandeminin başından (Mart 2020) itibaren büyük bir değişim yaşıyor. Önce kontrolsüz bir şekilde artan online alışveriş iştahı, ardından savaşın da etkisiyle yükselen maliyet ve enflasyonla frene basılan, alışveriş tercihinin değiştiği ve tasarrufun öne çıktığı bir döneme geçiş… ‘GFK Türkiye’nin ‘Tüketici Trendleri Araştırması’ da bu durumu gözler önüne seriyor. Araştırma tasarruf eğilimi açısından da önemli ipuçları veriyor. İşte araştırmada dikkat çeken ayrıntılar ve akıllarda olması gereken pratik tasarruf tüyoları.
ÖNYARGILARI KIRIN İKİNCİ EL CEBİNİZİ KORUR
TESPİT: Yeni bir şeyler almak yerine ikinci el ürün satın aldığını belirtenlerin oranı yüzde 59 olurken, bu oranın alt sosyoekonomik gruplarda yüzde 70’in üzerine çıktığı belirlendi.
ÖNERİ: Bu köşede ikinci el eşyaların ekonomik ve avantajlı olduğunu her seferinde dile getiriyoruz. Avantajlar öyle hafife alınacak cinsten değil. Üniversite öğrencileri, yeni evlenenler veya bekarlar ev döşemek için spotçulardan aldıkları ikinci el eşyada yüzde 40-50 daha az ödüyor. Üstelik ikinci el diye alınan eşyalar sıfır ayarında, tamiratı yapılmış ve bakımlı oluyor. Hatta çoğu ürüne garanti dahi veriliyor. Dönüşüm ekonomisi ve sürdürülebilirlik adına da ikinci el eşya tercihi ülke ekonomisine de büyük katkı sağlıyor.
İNDİRİM NEREDEYSE SİZ DE ORADA OLUN
TESPİT: Araştırmaya göre, 2016’dan bu yana indirim marketlerine daha fazla gittiğini belirtenlerin oranı yüzde 49’dan yüzde 75’e yükseldi.
ÖNERİ: Marketlerin fiyat politikası pazarlama stratejisine göre değişiyor. Bazıları sürümden kazanıyor, bazıları daha az elaman çalıştırıp buradaki maliyet avantajıyla emsallerine göre ürünleri daha ucuza satabiliyor. Ayrıca sık kampanyalarla bütçeye destek oluyor. O halde alışveriş yapacağınız marketler arasında tek tek not alarak karşılaştırma yapın. 1-2 liralık farkları küçümsemeyin.
YÜKSEK GRAMAJLI VE TOPLU ÜRÜN ALIMI AVANTAJLI
TESPİT: Alışveriş tercihlerini daha yüksek gramajlı ekonomik paketlerden yana kullandığını ifade edenlerin oranı da söz konusu dönemde yüzde 47’den yüzde 70’e yükseldi.
ÖNERİ: Yüksek gramajlı paketler genellikle küçük olanlara göre daha avantajlı oluyor. Bunun da hesabını ödediğiniz tutarı ürünün gramajına veya adedine bölerek yapabilirsiniz. Plastik gibi hammadelerin fiyatı arttığından küçük gramajlı veya düşük litreli ürünler daha pahalı oluyor. Örneğin; 10 litrelik su 22 lirayken, 1.5 litrelik 6’lı paketler (9 litre ediyor) 30 liraya çıkıyor. Sıvı yağlarda ve diğer ürünlerde de benzer şeyler söz konusu. Her üründe bu ince hesapla bir ürünü bedavaya getirme şansınız var.
MARKET MARKALI ÜRÜNLERİ DENEYİN
TESPİT: Araştırmaya göre; ‘market markalı ürünleri (private label)’ daha fazla satın aldığını belirtenlerin oranı yüzde 47’den yüzde 60’a, indirim ve kampanyalı ürünleri tercih edenlerin oranı yüzde 45’ten yüzde 73’e, indirim kuponlarını takip edenlerin oranı yüzde 46’dan yüzde 65’e, daha az ürün tüketiyorum diyenlerin oranı da yüzde 41’den yüzde 57’ye çıktı.
ÖNERİ: Hemen hemen her zincir market kendi markasıyla birçok ürün satıyor. Ürün aynı ürün. Değişen tek şey marketin isminin yazdığı paket. Fiyat olarak da daha ucuz. Alın, deneyin. Hesaplı farklı markalı ürünleri denemekten çekinmeyin. Marketlerin haftalık ve aylık indirim broşürlerini takip edin. Gazetelerdeki market ilanlarını mutlaka inceleyin, cebinizden daha az para çıkmasını sağlayacak ürünleri bu şekilde yakalayabilirsiniz.
FİYAT AVCISI OLUN
TESPİT: Araştırmaya göre; pahalı markalardan daha ucuz markalara geçenlerin oranı yüzde 88 olurken, satın almak istediği ürün için kampanya dönemini bekleyenlerin oranı da yüzde 83 olarak belirlendi.
ÖNERİ: Her alışverişte, ikame ve en hesaplı ürünü yakalamak için tüm imkanlar değerlendirin. Fiyat karşılaştırmaları, çarşı ve pazar araştırması… Bu dönemde özellikle fiyat avcısı olmalısınız. Kasım ve aralık ayı Efsana Cuma, Siber Pazartesi gibi indirim kampanyaların yoğun olduğu dönemler. Bu dönemlerde avantajlı fiyatların izini sürün, paranız cebinizde kalsın.
ALTERNATİFLERE DE BAKIN
TESPİT: Hızlı tüketim ürünlerinin alımına ilişkin tasarruf eğilimlerinin 2016’dan bu yana keskin bir şekilde arttığı gözlenirken, tüketicilerin satın alma öncesi daha fazla araştırma yaptığı belirlendi.
ÖNERİ: Bilinçli tüketici hangi ürünü, nereden, hangi fiyatlarla alacağını bilen tüketicidir. Siz de bilinçli tüketici olabilirsiniz. Yapmanız gerek iyi bir piyasa araştırması, sürekli fiyat takibi ve alternatif daha hesaplı ürünleri keşfetmek.
LİSTE YAPIN
TESPİT: 2016 yılında alışverişten önce liste yaptığını, satın alacaklarını planladıklarını belirten tüketicilerin oranı yüzde 47 iken 2022 yılında yüzde 68’e çıktı.
ÖNERİ: Alışverişin altın kurallarından biri ‘liste yapmak’tır. Markete gitmeden önce mutlaka ihtiyaç listesi yapın, bütçe belirleyin ve zorunda olmadıkça bu liste dışına çıkmayın. Bu kontrollü alışveriş de sağlar.
2 KİŞİDEN BİRİ KREDİ KULLANMAK İSTİYOR
TESPİT: Araştırmada görüşülen 2 kişiden biri kredi kullanmayı planlıyor. Toplam içinde ihtiyaç kredisi kullanmayı planlayanların oranı yüzde 28. Bu oran üst sosyo-ekonomik kesimde yüzde 35’e yükseldi. Ev kredisi almayı düşünenler yüzde 11 iken, üst gelir grubunda bu oran yüzde 19’a ulaştı. Taşıt kredisi almayı düşünenlerde toplam içinde yüzde 10’luk paya sahip iken üst sosyo ekonomik grup içinde pay yüzde 21’e çıktı.
ÖNERİ: İhtiyaçlar için kredi önemli çözümler sunuyor. Ancak faizler yüksek seyretmekle birlikte, alınacak aracın ve evin fiyatı da yükseldi. Dolayısıyla bu yüksek faizlerle çekilecek kredinin geri ödeme maliyeti ve aylık taksitleri de yüksek. Bu gibi bütçe açısından kritik harcamaları yaparken mutlaka ‘Kenarda yedek akçem (acil durum fonum) var mı?’, ‘Ödeyeceğim taksit gelirimin yüzde kaçı?’ muhakemesi yapılmalı. Kredi ödemelerinin gelirin yüzde 35-40’ı aşmaması bu açıdan önemli. Acil nakit ihtiyacında kredi kartından nakit avans çekmek eğer vade 12 ayla sınır olacaksa tüketici kredisinden daha avantajlı. Nakit avansın aylık faizi yüzde 1.50, tüketici kredisinde ise yüzde 2-3 seviyelerinde.
