Giriş
Vadeli mevduat, faizden kazanç sağlamanın en klasik yöntemi. Ancak şu günlerde ‘ters repo’ yatırım ağırlığı yüksek fonların günlük getirisi iştah kabartıyor. Vade derdi ve vergi yok. Üstelik faiz artışları anında bu fon getirilerine yansıyor. Peki ters repo nedir? Nasıl yatırım yapılır? İşte merak ettikleriniz...
MERKEZ’İN KARARIYLA YÜKSELDİ
Merkez Bankası, geçen hafta sürpriz bir kararla politika faizini 5 puan artırarak yüzde 45’ten yüzde 50’ye çıkarmıştı. Banka bununla da yetinmeyip ‘gecelik borçlanma ve borç verme oranlarının (faiz koridoru)’ politika faizine kıyasla artı-eksi 3 puanlık marjla belirlenmesine karar vermişti. Bir başka deyişle Merkez, ihtiyaç halinde faizi yüzde 53’e çekebilecekti. Bu çifte kararla mevduat faizlerinde ibre yukarı döndü ve yüzde 55-57 seviyeleri telaffuz edilmeye başladı.
KAZANCA ÇOK HIZLI YANSIYOR
Yüksek mevduat faizinden yararlanmak için öncelikle mevcut vadenin sona ermesi veya yeni hesap açılması gerekiyor. Ancak günlük TL yatırım fonlarında böyle bir durum söz konusu değil. Günlük faiz işlediği için güncellenen faizler anında fonlara yansıyor. Bu noktada son günlerde özellikle ‘ters repo’ ağırlıklı fonlar dikkat çekiyor. Ters repo içerikli fonların günlük getirisi yüzde 0.15’e dayandı. Yıllık bileşik getiri yüzde 65-66. Yani yüzde 50-55’lik vadeli faizin üzerinde bir oran oluşuyor.
1 GÜNLÜK YATIRIM VE ‘ANINDA NAKİT’ DEMEK
Bir dönem dillerden düşmeyen ‘gecelik repo’ işte bu dönemde yine adından sıkça söz ettirecek gibi. Biz de yatırım mantığıyla ilgili merak edilenleri Ata Yatırım Genel Müdür Yardımcısı (Hazine) GMY Etem Öztekin’e sorduk.
Repo ve ters repo nedir?
Repo, elinizdeki bir menkul kıymeti (bono, hisse, eurobond vb.) karşı tarafa vererek belli bir vadede, belli bir faiz oranıyla para borçlanmasına denir. Ters repo ise reponun tam tersi. Yani ters repo yapan kişi belli bir vadede elindeki fazla parasını belli bir faiz oranıyla borç verir, karşılığında teminat için repo vadesi boyunca elinde tutacağı bir menkul kıymet (bono, hisse, eurobond vb.) alır. Vade bittiğinde repoyu yapan taraf faiziyle birlikte borcunu karşı tarafa öder. Ters repo yapan taraf da teminat için elinde bulundurduğu menkul kıymeti karşı tarafa iade eder.
Ters repo ağırlıklı fonlar ne demek?
Bu, daha çok ‘para piyasası fonlarında’ gördüğümüz bir durum. Fonda biriken paranın çok büyük bir kısmını, 1 gün vadeli Borsa İstanbul repo/ters repo piyasasından para satarak değerlendiren fonlar öne çıkıyor. Şöyle ki; hem 1 günlük yatırımlarından dolayı likit olma özelliğini koruyorlar hem de faizlerin yukarı gittiği dönemlerde faiz artışını çok hızlı yansıtabiliyorlar.
GENELDE SAAT 15.00’E KADAR İŞLEM YAPILIYOR
Bu fonlar hangi saatler ve günlerde alınıp satılabilir? Anında nakde çevrilebilir mi?
Normalde bu fonlar haftanın 5 işgünü alınıp satılabilir. Aynı gün valörlü olan para piyasası fonlarının her kurumun uyguladığı bazı giriş ve çıkış saatleri mevcut. Ancak genel geçer aynı gün valörlü saat 15.00’e kadar girişlere ve çıkışlara izin veriliyor. Bazı büyük bankaların para piyasası fonlarının son zamanlarda, belirli bir tutara kadar EFT saatinin kapalı olduğu akşam ya da haftasonu vakitlerinde de fon bozumuna izin verdiğini görüyoruz.
VERGİ AVANTAJINI KAÇIRMAYIN
Ters repo fonlarının vergi avantajı var mı?
Para piyasası fonlarının şimdilik nisan sonuna kadar bireysel yatırımcılar için stopajı yok (vadeli mevduatta en az yüzde 5 stopaj var). Nisandan sonra bu muafiyetin uzatılacağını düşünüyoruz.
Ters repo fonlarının getirisinin önümüzdeki günlerde artmasını bekliyor musunuz?
Evet, faiz artışının yansımasıyla yıllık bazda yüzde 2-3 getirilerinin artmasını beklerim. Faiz artışının 1-2 hafta içinde tam anlamıyla getirilere yansımasından sonra yıllık basit yüzde 50, yıllık bileşik ise yüzde 64.8 seviyelerine gelebilir.
MOBİL BANKA UYGULAMASIYLA ALIM-SATIM
Bu fonlara herkes yatırım yapabilir mi?
Evet. Herkes yatırım yapabilir.
Nerelerden ve nasıl yatırım yapılabilir?
TEFAS’a açık olan tüm fonlara, bankalar ve aracı kurumlardaki hesaplarınız üzerinden yatırım yapabilirsiniz. Bunun için öncelikle yatırım hesabı açmalısınız. Bu işlemi mobil bankacılık işlemleriyle kısa sürede yapabilirsiniz.
YÖNETİM ÜCRETLERİNE DİKKAT ETMEK GEREK
Bu fonları alırken nelere dikkat etmeli?
Fonun son birkaç günlük getirisinden ziyade, geriye dönük performansına bakmak önemli. En azından 3 ay geriye dönük bakarak benzer fonlar arasında performansının nasıl olduğunu görmek lazım. Fonun büyüklüğü ve ne zaman kurulduğu da önemli. Yeni kurulan ve fon büyüklüğü henüz daha artmamış olan fonların getirileri yanıltıcı olabiliyor. 30 milyon liralık bir fonu yönetmek ile 3 milyar liralık fonu yönetmek arasında önemli farklılıklar mevcut. Ayrıca fonların yönetim ücretleri (yıllık yüzde 0.50- 1.5 arasında) de önemli bir değişken. Her ne kadar yatırımcının bu fonlarda aldığı getiri net (ücretler düşüldükten sonra) olsa da fonun performansı açısından önemli bir kriter.
GÜNLÜK GETİRİ FIRSAT SUNUYOR
Tasarrufların bir kısmının günlük veya vadeli hesapta değerlendirilmesi konusunda ne gibi önerileriniz olur?
Özellikle faizlerin yukarı gitme potansiyeli olduğu dönemlerde yatırımlarımızın bir kısmını kısa vadede değerlendirmek çok avantajlı sonuçlara yol açmaktadır. Bu durum, yükselen faiz ortamından hızlıca yararlanmanın önünü açar. Faizlerin düşmeye başlayacağını tahmin ettiğiniz dönemlerde ise yatırımlarınızın vadelerini olabildiğince uzatmak mantıklıdır. Böylece bağlamış olduğunuz uzun vadeli yatırımlarınız bir süre daha yüksek faizle değerlenir.
