Zor zamanlardan geçtiğimiz şu günlerde duruma biraz da iyi açıdan bakmamız gerektiğini düşünüyorum. Bu süreç bizi 'aile' kavramı üzerinde düşünmeye, bir ve birlikte olmanın gücünü fark etmeye itti. Ne zaman biteceği belli olmayan bu süreci programlamak yaşanan stresi azaltacağı gibi çocukların da kaos ortamına adapte olmalarını kolaylaştırır.
Nasıl anlatmalısınız?
Çocuğun yaşına uygun olarak süreç çok dramatize edilmeden, korkutulmadan, felaket senaryosuna dönüştürülmeden anlatılmalı.
- Okulöncesi dönemindeki çocuklar için “Bir süre eskisi gibi dışarı çok sık çıkamayacağız. Ama bu zamanda seninle evde bir sürü etkinlik yapmak için zamanımız olacak. Birbirimizi de çok özlemiştik, bu bize iyi gelecek” gibi bir giriş cümlesi seçebilirsiniz.
- Daha sonrasında 'corona' adında bir virüs olduğunu, bu virüsün insanları hasta etmeyi çok sevdiğini anlatabilirsiniz. Eğer isterseniz virüsün resmini ya da maskesini yapabilirsiniz.
- Çocuğunuza bu virüsün insanları hasta etmek için elleri ve tükürük taneciklerini seçtiğini (öksürme, hapşırma vb) anlatın. “Bu virüs temiz elleri, öksürürken dirseğin içiyle kapatılan ağzı ve temizlik kurallarını hiç sevmiyormuş. Neden biliyor musun?” şeklinde açıklama yaparak korunma yollarını anlatınız.
- 20 saniye el yıkama kuralını kavraması için 20’e kadar sayma ya da sevdiği bir şarkıyı baştan sona söyleme yöntemini kullananın. Bu durumu daha iyi kavramaları için deneyler yapabilirsiniz. Sabah eline keçeli kalemle çizebileceğiniz bir resim ya da simgeyi, çocuğunuzun elini belli aralıklarla yıkamasını hatırlatmak için kullanabilirsiniz.
- Belli bir süre insanlara sarılmak yerine sevgimizi farklı şekilde göstereceğinizi söyleyin. Çocuğunuzla birlikte yeni selamlaşma ve sarılmayı anlatmak için işaretler ya da hareketler belirleyin.
- Yaşlıları hasta etmemek için bir süre ziyaret edemeyeceğinizi anlatın.
Ne yapmalısınız?
Sizin için de bu süreç uzun süredir biriken işleri yapmanız için bir fırsat… Gününüzü programlamak çocuğun da kuralları daha rahat kavramasını ve panik olmamasını sağlar.
- Eğer evden çalışacaksanız bunu çocuğunuza anlatın ve siz çalışırken nasıl davranması gerektiği hakkında konuşmayı unutmayın.
- Okula giden çocukların belli bir program dahilinde konu tekrarı, soru çözmesi gibi okul sürecini destekleyen bir program yapın.
- Çocuklarınıza gün içinde televizyon ve tablet gibi araçlarda geçirdiği süreyi sınırlandırın.
- Evde günlük rutininizi oluşturmaya çalışın.
- Çocuklarınıza yaşına uygun olabilecek şekilde ev ile ilgili sorumluluklar verin. (örneğin bulaşıkları makineye koysun, odasını toplasın, kirlileri sepete atsın vb.)
- Gün içinde çocukların yanında haberleri izlemeyin, ölüm ya da ekonomik kriz gibi konuşmalar yapmayın.
- Farklı gelişim gösteren çocuklar için de özel eğitim derslerinde devamlılığı evde sürdürmek ve online danışmanlık desteği ile süreci takip etmek gelişimi destekler.
Ev içi programı belirlerken mutlaka çocukların da fikrini alarak bir program oluşturmaya özen göstermeniz kuralların daha kolay uygulanmasını sağlar. Ailece bol bol sohbet edin. Kutu oyunları oynayın. Böylece çocuğunuzun gelişimini daha yakından gözlemleme fırsat yakalayacaksınız. Birbirinize zaman ayırmak, dinlemek, anlamak; sizin ve çocuğunuzun sağduyusunu geliştirir, öz-benliğinizi fark etmenizi sağlar ve aile bağlarını güçlendirir.
Bu süreci ne kadar sakin yürütürsek hem biz hem de çevremiz en az olumsuz etkiyi almış olur.
“İnanın, sevgi ve sağduyu kazanacak.”