Giriş
Sağlıklı gelişen birey olmanın başlangıcının 0-2 yaş döneminde atıldığını biliyor musunuz?
Güvenli bağlanma sürecini doğru şekilde tamamlamış olan çocukların ; benlik algısı ve özgüvenlerinin yüksek olduğu, doğru kişilik gelişimi geliştirdikleri, karar verme stratejilerini kullanma konusunda daha başarılı olduğu belirlenmiş.
0-2 yaş dönemi bebeğin annesinin ilgisine muhtaç olduğu ve ona bağımlı olduğu bir dönemdir. Bu dönemin düzgün programlanması ve sürdürülmesi bebeğin gelişimi için önemlidir.
Güvenli Bağlanma nasıl oluşur?
“Güvenli bağlanma” bebek ile anne arasındaki duygusal süreç ve güven bağıdır. Güvenli bağlanma sürecini doğru yönetmek için bebeğinizin hareketlerini, ağlamalarını iyi anlamalı ve yorumlamalısınız. Bebeğinizin sevgi, beslenme, uyku , oyun gibi temel gereksinimlerini onunla göz kontağı kurarak ve temas halinde karşılamanız , sevgi dolu konuşmanız yapabileceğiniz adımlardır.
Çocuk büyütürken doğru bilinen yanlışlara dikkat!
2 yaşına kadar çocuğu büyütürken yapılan hatalardan biri çocuğun şımarıklığından dolayı ağladığının ve istediğini yaptırmaya çalışmak için bu şekilde davrandığının düşünülmesidir. Bebekle ile ilgilenen kişi, bebeğin ağlamalarını iyi analiz ettiğinde her ağlama şeklinin bir anlamı olduğunu görecektir. Acıktığında, gaz sancısı çektiğinde, korktuğunda çocuk tek iletişim dili olan ağlama ile derdini anlatmaya çalışır. Bu süreci iyi anlamayan ve doğru davranış kalıpları sergilemeyen ebeveyn çocuğun psikolojik gelişimini olumsuz etkilemektedir. Çocuğun ağladığında yanında ebeveynini bulması , kendini regüle etmesini sağlayarak güven duygusunu pekiştirir.
“Çok kucağına alma kucağa alışır. Her ağladığında yanına gitme, ağlar ağlar susar. Hem ciğerleri de açılır.” gibi halk arasında fazlaca duyduğumuz bu cümleler, doğru bilinen yanlışlara örnek olabilir. Güvenli bağlanma sürecinde çocuğun ağladığında annesinin yanında olduğunu bilmeye, güvende olduğunu hissetmeye, ihtiyaçlarının karşılandığını anlamaya gereksinimi vardır. Bunun için anneler çocuklarına bol bol sarılsın, öpsün, kucaklarına alsın.
Güvenli bağlanma sürecinde bebeğin bakımını yapan kişi sadece anne olmayabilir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta bakıcı yada büyükanne gibi kişilerinde aynı tutum içinde olmasıdır. 0-2 yaş döneminde çocuğa bakım veren kişilerin değişmemesine özen gösterilmelidir. Sürekli bakıcı değişikliği çocukta farklı psikolojik ve davranışsal sorunların çıkmasına neden olabilir.
Çocukta güvenli bağlanmayı geliştirecek noktalar:
- Bebeğinizi emzirirken onunla göz teması kurmanız, konuşmanız önemlidir.
- Bebeğiniz ağladığında ihtiyaçlarını karşılamanız onu sakinleştirip, güven bağını kuvvetlendirecektir.
- Belli rutinlerin oluşması bebeğin adapte olmasını kolaylaştırır. (Beslenme, uyku saati vb.) Bu saatlerde bol bol sevgi dolu konuşun.
- Beraber etkinlikler yapın. (Kitap okuyun. Boya yapın vb.)
- Bebeğinizin keşifler yapmasına izin verin. Bunları yaparken de bebeğinizin görüş alanı içinde olun.
- Yapabildiği davranışları (yemek yeme, küplerden kule vb.) mutlaka sözel olarak pekiştirin. Çocuğunuzun yapabilmesine imkan verin. Onun yerine yapmayın.
Annenin iş hayatına geri dönme süreci, bebeğin ve kendisinin hazır bulunuşluk düzeyine göre ayarlamalıdır. Anne işe başlayacaksa bebeğin bakımını üstlenecek olan kişi ile bebeğin bağ kurmasını sağlamalısınız. Bebeğin yeni bakım verecek olan kişiyi evde görmesi, kabullenmesini kolaylaştırır. Bakıcı bir , iki hafta sonrasında aşamalı olarak çocuğun bakımında küçük küçük sorumluluklar alabilir. Bakıcı değişimi olmamasına dikkat edilmelidir.
Anne çocuğun yanından ayrılırken hiçbir zaman kaçmamalıdır. (Çocuk oyuna daldığında yada farklı bir odada olduğunuzu biliyorken evden çıkmanız çocukla güven bağınızı zedeler.) Bunu önlemek için çocuğun anlayabileceği düzeyde süreç anlatılmalıdır. Ayrılık süresini bebeğinizin ihtiyaçlarına göre başta belirlemek bebek-anne arasında güvenli kopuşu sağlar. Dışarıdan döndüğünüzde çocuğunuzla tensel temasın , kaliteli iletişimin olduğu anlar yaratın. Ayrı kalma sürenizi zamanla artırabilirsiniz.
Çocukta mızmızlık, uykuya geçişte zorluk, ağlayarak uyanma, ebeveyni yanından ayırmama, yemek yemeyi red etme, emmek istememe, yoğun ağlama atakları varsa “güvenli bağlanma” sürecinde sorunlar vardır. Güvenli bağlanma sürecine doğru müdahale edilmezse ilerleyen zamanlarda çocukta kaygı bozuklukları, yalan söyleme, çekingenlik, özgüvensizlik, karşı gelme, düşük benlik algısı, kopuk ebeveyn ilişkisi, okul başarısında düşüklük, yanlış grup seçimlerine dahil olma gibi davranışlar oluşur.
Mutlu bebekler, mutlu gelecek demektir.
Sevgilerimle…
www.bircantavas.com
