'Yarın cumhuriyeti ilan edeceğiz'

“28 Ekim gecesi, Çankaya'daki akşam yemeğine Latife Hanım da katıldı. Son derece heyecanlıydı. İçi içine sığmıyordu. Çünkü o akşam yemeğinin gündemini biliyordu.

Sevgili Paşa’sı niyetlerini önce eşine heyecan ve içtenlikle anlatmıştı. Latife Hanım bu sebeple birkaç kez mutfağa inmiş, yemeklerin o akşam yaşanacak olayların şanına yaraşır olmasına özen göstermişti.

Mustafa Kemal arkadaşlarına, yemekten sonra anayasanın bazı maddeleri üzerinde çalışacağını bildirmiş, yeni başkan adayı olduğu söylenen İsmet Paşa’yı da bu çalışmaya davet etmişti. İsmet Paşa bu daveti bekliyordu.

Sofrada seçim heyecanı, seçim dedikoduları, yeni seçilenler, bu kez meclise giremeyenler hakkında konuşmalar sürüp giderken, Mustafa Kemal bıçağını eline aldı, doğruldu, derin bir nefes aldıktan sonra hafifçe tabağına vurarak: ‘Beyler!’ dedi.

O da heyecanlı, kaşları çatılmış ama gözlerinde güleç bir ifadeyle arkadaşlarına bakıyordu.

Çıt çıkmıyordu şimdi yemek salonunda. ‘Efendiler, yarın Cumhuriyet’i ilân edeceğiz!’

Tek tek herkesin yüzüne bakarak durumu kontrol ediyordu. Şimdi sofradakiler yıldırım çarpmış gibi kalakalmıştı.

Neden sonra, beyinlerinde şok yaratan bu haberi alkışlamak birilerinin aklına geldi ve yemek odası bir anda sanki patladı.

Mustafa Kemal uygun bir süre bekledikten sonra açıklamasını sürdürdü: ‘Türkiye Devleti'nin hükümet şekli Cumhuriyet’tir. Bunu Anayasa’mıza yarınki Meclis toplantısında koyduracağız. Hazırlıklarımızı bir kez daha gözden geçirmemiz lâzım.’”

★

“Yarın cumhuriyeti ilan edeceğiz...”

94 yıl önce bugün söylenmiş ama 94 yıldır ne zaman duysak sanki az önce söylenmişçesine hepimizin tüylerini diken diken eden o söz...

Yobazın, hainin, bölücünün, maşanın özetle bilumum irin yuvasının 94 yıldır hazmedemediği o söz...

Karanlık günleri geride bırakıp bir 29 Ekim sabahı bu topraklara güneş doğuran söz...

O güneş 94 yıldır batmadı, hiçbir zaman da batmayacak.