Giriş
Amerikan Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi verilerine göre, 1990’ların sonundan bu yana çocuklarda besin alerjisi görülme sıklığı yüzde 50 artmış durumda. Türkiye’deki klinik tablo da benzer verileri gösteriyor. Çevremize baktığımızda gerek anne sütü alımı döneminde gerekse ek gıdaya geçişte çocukların büyük bir kısmında en az 1 besine karşı alerjik reaksiyon görülmekte. Bebeklerde görülen besin alerjisi hem aileleri hem de çocuğun beslenme deneyimini olumsuz etkileyen bir faktör. Özelikle ek gıdaya geçiş döneminde çok keskin besin reddi yaşayan, beslenme sonrası ciddi huzursuzluk belirtileri gösteren bebekler başka bir bulgu olmasa bile mutlaka alerji ihtimalleri yönünden tıbbi olarak incelenmeli. Hatırlamakta fayda var!
ALERJİK REAKSİYONLARI BİLMEK HAYAT KURTARIR
Besin alerjisi görülen çocuklarda yaygın olarak ortaya çıkan semptomları bilmek çocuğunuzun yaşadığı durumu anlamak için kritik öneme sahip. Her besin her çocukta aynı reaksiyonlara neden olmaz. Bu nedenle önceliği kendi çocuğunuzda gördüğünüz tepkilere vererek ilerlemek önemli.
Bebeklik döneminde ortaya çıkan besin alerjilerinin çoğu hafif ve orta seviyede semptomlar verir. Bunların en yaygın olanları aşağıdaki gibi listelemek mümkün;
- Vücudun bir yada bir kaç yerinde kırmızı, ıslak kabarcıklar
- Ağız ve yüz bölgesinde beslenmeden sonra geçemeyen kaşıntı ve kızarıklık
- Mide bulantısı, kusma, karın ağrısı
- İshal
- Öksürme ve nefes alış verişte değişme
İleri seviyede alerjik reaksiyon belirtileri ise şunlardır;
- Ciddi nefes darlığı
- Dil, dudak ve boğazda şişme
- Kan basıncında değişim
- Yutkunma zorluğu
- Aniden gelen baygınlık ve uyku hali, şiddetli halsizlik
- Dışkıda kanama
- Bilinç kaybı
MUTLAKA TIBBİ DESTEK ALIN
Çocuğunuzda hafif alerjik semptomlar görseniz bile mutlaka durum hakkında çocuk doktorunuzla iletişime geçin ve gerekli incelemeleri yaptırın. Eğer bebeğinizde ciddi bir alerjik reaksiyon görüyorsanız mutlaka acil tıp desteği isteyin. Çocuğunuzda nefes alma ve bilinç kaybına giden bir tablo oluşursa zaman kaybetmeden 112’yi arayarak destek istediğin ve yediği yiyecekler hakkındaki hikayeyi mutlaka paylaşın.
İLAÇLARI KULLANMAKTAN ÇEKİNMEYİN
Ciddi bir besin alerjisi riskiyle karşı karşıyaysanız bu çocuğunuzun bazı ilaçları kullanması gerektiği anlamına gelebilir. Böyle bir durumda çocuğa doktor kontrolünde ve tavsiyesinde verilen ilaçları kullanmaktan çekinmeyin, ilaç kullanımını aksatmayın. Tıbbi takibi sürdürün.
YESİN ALIŞSIN DEMEYİN!
Toplumda alerji çoğunlukla basit bir rahatsızlıkmış gibi algılanır. Özellikle geçmiş yıllarda daha az rastlanan bir durum olması aile büyüklerinin bu konuyu yeterince ciddiye almamasına neden olabilmekte. Benim danışanlarımda da sık sık rastladığım bir durum olan ‘yesin vücudu alışır’ bakışı çocuklarda ciddi hastalıklara hatta ölüme neden olabilecek bir klinik tablo yaratabilir. Şunu hatırlamak da fayda var; çocuklar çoğu bu gıdaları yemedikleri için değil, vücutları henüz bu gıdaları tolere edecek donanımda olmadığı için alerjik reaksiyon gösterirler. Çocukluk çağı besin alerjilerin çoğu 3 yaş sonrası ortadan kalkar. Bir kısmında ise ömür boyu süren bir tabloya neden olur. Her iki durumda da çocuklar alerjik reaksiyon gösterdikleri besinlerden uzak tutulması gerekir.
ANNELER DE AYNI DİYETİ YAPMALI
Emzirmenin sürdüğü dönemlerde çocuklar kadar annelerin diyeti de besin alerjiyesiyle mücadele için önemlidir. Bazı besinler anne sütüyle bebeğe geçtiğinde de alerjiye neden olur. Bunun en yaygın örneği inek sütü alerjisidir. Eğer çocukta alerjiye neden olan besin anne sütüyle de aynı tepkilere neden oluyorsa annelerin de diyetlerin bu besinleri çıkarması gerekir.
EK GIDAYA GEÇİŞTE 3 GÜN KURALINI MUTLAKA UYGULAYIN
Ek gıdaya geçişte besinlerin tek başlarına ve az miktarlarda çocuklara sunmak olası alerji tespitini kolaylaştırır. Yiyeceklerin karıştırılmış halde çocuklara sunulması hangi besinin alerjen olduğunu anlamakta işleri zorlaştırır. Bu nedenle her besini tek başına, artan miktarlarda 3 gün çocuğa sunmak, bir reaksiyon oluşmaması halinde yeni bir gıdaya geçmek riskleri ortadan kaldıracaktır.
