Ya çocuğum okulda aç kalırsa!

Okul öncesi eğitim kurumlarında yeni dönem için kayıtlar başladı. Bu, yemek yemeyen yada tek tip beslenen çocukların aileleri için de zorlu bir karar dönemi demek. Zira evinde yemek yemeyen çocukların aileleri sorunun okulda da devam etmesinden, çocuğun okulda aç kalmasından ve gelişiminin olumsuz etkilenmesinden endişe ediyorlar. Büyük bir çoğunluğu ise zorunlu olmadıkça çocuklarını okula göndermemeyi seçiyor. Oysa ki okul ortamı ve akranların varlığı sizin yıllardır çözemediğiniz soruları çözebilir!

 Nasıl mı?

 Gelim biraz daha detaylıca okul ortamının çocuk beslenmesi üzerine etkilerinden bahsedelim.

 HER ÇOCUK OKUL BAŞLAYINCA YEMEK YEMEYİ KESER

 Çocuklar yeni bir ortama girdiklerinde kendilerini güvende hissedip, kişi ve ortama adapte oluncaya kadar yüksek stres duyarlar. Bu stresin yarattığı fizyolojik baskılar (karın ağrısı, bulantı vb.) beslenmeyi engeller. Sırf bu nedenle bile hiç yeme sorunu yaşamayan çocuklar bile okula başladıklarında bir süre yemekleri denemek istemezler. 

 Benzer bir durum sınırlı yemek deneyimi olan çocuklar için de geçerlidir. Evde bakım verenlerin yaptığı tüm yemekleri tüketen ancak ev dışı ortamlarda beslenme deneyimi eksik olan çocuklar da ortama alışıncaya kadar okulda yemek yemek istemezler. Çünkü önlerine gelen yiyeceklerin rengi, tadı, konusu alışık olduklarından farklıdır. Bu farklılığı tolere edinceye kadar yemek istemezler. 

 Bu iki gruptaki çocuklar kendilerine zaman tanındıkça ve güven verici bir ortamda kalmayı sürdürdükçe yavaş yavaş beslenmeye başlarlar. “Bizim çocuk her şeyi yerdi okula başladı yemeyi kesti” diye kaygılanmayın, “Çocuğum ortama alışıyor, her şey yoluna giderek” diye pozitif bir algıyla duruma yaklaşın.

 AKRAN ÖĞRENMESİNE FIRSAT VERİN 

 Gelelim hali hazırda yeme problemi olan çocuklara…..

 Bu grup okulda beslenme davranışı göstermeye diğer gruplardan biraz daha geç başlar. Çünkü hali hazırda zorlu ve stresli bir yemek deneyimi vardır. Burada öğrenilmiş davranışların değişmesi için daha çok deneyim ve zaman gerekir. 

 Çocukların en iyi öğrenme şekli akranlarını izlemek, gözlemlemektir. Eğer çocuğunuz okul ortamına uyum göstermeye başladıysa (oyunlara katılıyor, arkadaşlık ilişkileri gelişiyor, artık okula girişte daha az ağlıyorsa vb.) zamanla yemeklere de yaklaşmaya başlayacaktır. Çünkü yemek saatinden önce oyun oynadığı ve sevdiği tüm akranları o yemekleri yiyor olacaktır. Bir süre sonra çocuğunuz gruba uyum göstermek adına denemeye yaklaşacaktır. Akranlarının yedikleri yemeklerle mutlu olduğunu görmek ve yemek yedikten sonra arkadaşlarını halen iyi olduklarını deneyimledikçe de besinlere olan korkulu yaklaşımı azalacaktır. Bu gruptaki çocuklar önce okul menülerinde sevdikleri yiyecekleri tüketmeye başlarlar. Bu oldukça olumlu bir adımdır. Ardından da zamanla yeni yiyeceklere yaklaşacaktır. 

 Sadece ekmek yemeye bile başladıysa korkmayın, gerisi gelecektir.

 YILLARCA OKULDA YEMEK YEMEYEN ÇOCUKLAR

 Tabi ki yukarıdaki tablonun dışında kalan, yıllarca okulda hiçbir şey yemeyen çocuklar da var. Bu şekilde aşırı tepkisel çocukların önce duygusal ihtiyaçlarına odaklanmak gerekir. 

• Bulunduğu ortamda mutlu mu?
• Okulu onu geliştiriyor mu yoksa kaygılı mı hissettiriyor?
• Ev ortamında ebeveynleriyle yeterince destekleyici bir ilişkisi var mı? -
• Hayatında büyük bir kırılma noktası yaşandı mı? (Boşanma, kardeş doğumu vb.)
• Gelişimini olumsuz etkileyen tıbbi bir sorunu ve hastalığı var mı?

 Eğer yukarıdaki türde bir sorun yaşamıyorsanız “Çocuğum neden okulda yemek yemiyor?” diye düşünürken kendi davranışlarınızı ve okuldaki eğitimcilerin davranışlarını sorgulayın ve şunları yapmayı bırakın.

 Sürekli “Bugün yemek yedi mi, ne yedi, ne kadar yedi?” türünden soruları sürekli öğretmenlerle konuşmayın. Özellikle de çocuğunuzun yanında.

• Okula varışlarda çocuğa “Yemek ye tamam mı, aç kalma” gibi cümleler kurmayın.
• Okul çıkışında “Yemek yememişsin, neden yemedin, çok aç mısın?” gibi sorgulayıcı cümleler kurmayın.
• “Okulda ne yemek vardı, arkadaşların yemiş” gibi kıyaslamalar yapmayın.
• Hele ki  “Yemek yemezsen hasta olursun, seni sevmem, geri gelmem” gibi cümleler sakın ama sakın kurmayın.
• Okula evden zorunlu olmadıkça yiyecek göndermeyin. İlle de göndermek istiyorsanız tüm çocuklar için bir şeyler hazırlayabilir ve bu hazırlığı çocuğunuzla birlikte yapabilirsiniz. 

 ÖĞRETMENLERİ ZORLAMAYIN

 Evde yaşadığınız yeme sorunlarını okula taşımayın. Durum hakkında basit bilgilendirmeler eğitimciler için yeterli olacaktır. Çocuğun yemesini sağlamak için öğretmenler ve bakım verenler üzerinde baskı kurmayın. Bu işlerin daha da karışmasına neden olurken, çocuğun okuldan soğumasına ve okula gitmek istememesine neden olur. 

 Okulda yemek yemeyen çocukların tecrit edilmesi, cezalandırılması gibi yöntemlerin kullanılmadığından emin olun. 

 KISA SÜRELİ BAŞLANGIÇLAR YAPIN

 Eğer imkanınız varsa okul öncesi kurumlara alışma sürecini zamana yayın. Çocuğunuz önce kısa süreli okulda kalsın ve yemek gibi zorlayıcı süreçler yerine sadece oyun ve aktivitelere odaklansın. Bu süreç ortama alışmak için çok daha kolaydır. Çocuğun ortama tam uyumunu gördüğünüzde süreyi uzatabilir, yemek ve uyku gibi ikincil alanlara kademeli olarak dahil olmasını sağlayabilirsiniz. 

 OKULA GÖNDERMEKTEN KORKMAYIN

 Çocuğunuzun okul öncesi eğitim almasını sadece ‘yeme problemiyle’ bağdaştırıp engellemeyin. Okul öncesi eğitim çocukların gelişimi için en önemli eğitim evresidir. Okul öncesi eğitim çocuğunuzun ‘sorunlu’ olduğunu düşündüğünüz bir çok alanda rahatlamasına ve uyumunu arttırmasına neden olacaktır. En önemlisi de akranlarıyla bir arada olacaktır ve her tür sorunun alışması için akranlar bulunmaz nimetlerdir.