2018 yılı ilk diyet trendi: Vegan Beslenme

2018 diyet trendlerinin en dikkat çekicisi vejetaryenlik. Dünyada ki hızlı yükselişin ülkemizde bu sene yavaş yavaş etkilerini görmeye başladık, başlayacağız. Son yıllardaki yüksek protein diyetlerine karşı yükselen bu akım vegan pazarını da büyüttü. Avrupa Vejetaryenler Birliği (EVU) tarafından geliştirilmiş lisanslı sembol olan ‘V-Label’ 2014 yılı sonunda Türkiye’ye girdi. V-Label, tüketici tercihlerine paralel olarak vejetaryen-vegan ürünlerin, ambalaj üzerindeki karmaşık kod ve içeriklerden bağımsız, kolay anlaşılır ve denetimli güvenilirliği sağlanmış tek tip etiketle, uygunluğunu tescil etmek amacıyla bir semboldür. Son yılda V-Label lisans talepleri de artış gösterdi. Türkiye’de vegan nüfusa dair bir araştırma yok fakat Türkiye Vegan ve Vejetaryen Derneği ve Türkiye İstatistik Kurumunun başlattığı çalışmanın sonuçları çok yakında yayınlanacaktır.

SAYILARLA VEJETARYENLİK

• İnsanların vegan ürünlere olan talebi %140 artış gösterdi.
• Vegan market büyüklüğünün 5 milyar dolara yükseldiği rapor edildi.
• Et ve et ürünleri yemeyi bırakarak vejetaryen yaşamaya başlayan Portekizli sayısı %400 oranında artış gösterdi.
• İngiltere’de vegan ve vejetaryen yemeklere artan talep %987 gibi yüksek bir oranda artış gözlendi.
• Süt ürünlerinde alternatifler üretildi. Bitkisel sitlerin pazardaki payı %40 oranında arttı.

DÜNYA’DA VEJETARYENLİK AKIMI HIZLA BÜYÜYOR!

• Michael Kors, Gucci, Tom Ford gibi moda ikonları, koleksiyonlarında kürk kullanmayacağını açıkladı. Moda ikonu ve moda tasarımcısı Tom Ford, What the Health izledikten sonra hayvansal ürünlerden uzaklaştığını söyledi. Tom Ford, Vogue dergisindeki röportajında, geçtiğimiz yaz What the Health belgeselini izledikten sonra vegan olmaya karar verdiğini belirtti.
• Barselona, şehirde turistlerin ilgi gösterdiği at arabalarını yasakladı.
• Instagram, hayvan zulmüne karşı uyarı sistemi geliştirdi.
• Pizza Hut, menülerine kalıcı olarak vegan pizza opsiyonu koymaya başladı.
• 20 ülkede vahşi hayvanların sirklerde kullanılması yasaklandı.
• Elektrikli araba üreticisi Tesla, araçlarında deri kullanımını kaldırdı.
• Barselona, şehirde turistlerin ilgi gösterdiği at arabalarını yasakladı.

(Bu bilgiler, Türkiye Vegan ve Vejetaryenler derneği sitesinden alınmıştır.)

BARCELONA SONRASI DİDİM VEGANİZM AKIMINA GİRDİ

Barcelona resmi olarak kendini vejetaryen-vegan dostu şehir ilan etti. Bu karar, şehir için bir vejetaryen rehber oluşturmak ve tüm şehir sakinlerini haftada 1 gün etsiz beslenmeye teşvik etmek anlamı taşıyor.
Türkiye’nin ilk Vegan Dostu Belediyesi ise Didim! Didim belediyesi bununla da kalmayıp 2017 yılı içinde Türkiye’nin ilk Vegan Festivali ‘VegFest’i gerçekleştirip binlerce ziyaretçiyi ağırladılar.

NEDİR BU VEJETARYENLİK?

Ahlaki veya dinsel inanışlardan dolayı tercih edilen veganizm, beslenme tarzından ziyade yaşam tarzı olarak sahiplenilmeye başladı. Temeli hayvan esaretine son verilmesine ve hayvanların maruz kaldığı işkence ve kötü muamelelerin ortadan kaldırılmasına dayanan veganizm, tür ve sınıf gözetmeksizin tüm canlıların eşit yaşam hakkı olmasını savunmaktadır.

Vejetaryen; bitkisel besinleri tüketen, hayvansal besinleri (kırmızı et, tavuk, balık, süt ve sütten yapılan ürünler, yumurta,bal gibi) sınırlı miktarda veya hiç tüketmeyen bireylere verilen isimdir. Sayıları dünya nüfusunda %1-5 arasında değişen vejetaryenliği birden fazla grup altında farklılık gösterdiğini biliyor muydunuz?

VEGAN & VEJETARYEN ARASINDAKİ FARK NEDİR?

1-) Vegan
Vegan beslenme düzenini uygulayanlar hiçbir hayvansal kaynaklı besin tüketmeyip sadece bitkisel besinleri tüketirler. Veganlar arıdan sağlandığı için balı, kemiğin kaynatılmasıyla elde edilen jelatini, süt içerdiği için çikolatayı bile tüketmemektedir. Günümüzde vegan diyeti uygulayanların sayıları oldukça azdır. Veganlar, hayvansal besinleri yemedikleri gibi hayvandan elde edildiği için yün, ipek, deri gibi giysileri giymez, hayvansal yağ içeren kozmetik ürünleri kullanmazlar.

2-) Lakto Vejetaryen
Hayvansal kaynaklı gıdalardan süt ve süt ürünlerini tüketimi yapan yine bütün diğer hayvansal gıdaları beslenmesinden çıkaran grupta bulunanlara LactoVejetaryen denir.

3-) Ova Vejetaryen
Bitkisel besinlerle birlikte sadece hayvansal gıdalardan yumurta beslenmelerinde yer alır. Bunun yanında et ve süt türevi gıdaları tüketmezler.

4-) Lakto-Ova Vejetaryen
Bu beslenme düzenini uygulayanlar öldürülmüş hayvan ürünü yemeyip, hayvan canlı iken ürettiği süt ve yumurtayı tüketirler. Günümüzde sıklıkla uygulanan vejetaryen beslenme tipidir.

5-) Semi-Vejetaryen
Kırmızı eti tüketmeyen, sınırlı miktarda tavuk ve balık tüketenlerdir. Semi-vejetaryenler yumurta, süt ve türevlerini serbestçe tüketirler.

6-) Pesko-Vejetaryen (Pesketaryenlik)
Son yılların en çok yükseliş gösteren vejetaryenlik türü Pesketaryenlik. Kırmızı ve tavuk eti reddeden bu tür bireyler; süt, süt ürünleri, yumurta ve özellikle balık tüketirler.

VEJETARYEN BESLENME DÜZENİNİN SAĞLIĞA OLUMLU VE OLUMSUZ ETKİLERİ

Vejetaryen beslenme düzeninin sağlığa hem olumlu hem de olumsuz etkileri mevcut.

Olumlu etkileri arasında;
-Sebze ve meyve ağırlıklı bir beslenme düzeni olduğu için yüksek düzeyde vitamin ve mineral alımı sağlanır,
-Antioksidan yönünden zengin bir beslenme düzenidir,
-Hayvansal gıdalar bulunan doymuş yağ ve kolesterol alımı olmadığı için kalp sağlığı üzerine olumlu etkileri mevcuttur,
-Kilo vermeye yardımcı olur,
-Liften zengin bir beslenme düzenidir, sindirim sistemi sağlığını olumlu yönde etkiler,
-Böbrek ve safra taşı oluşma riski daha azdır.

Olumsuz etkileri arasında;
-Yetersiz protein alımına bağlı olarak; aminoasitlerde eksiklik görülür. Kas kayıpları gözlenebilir
-Kobalamin olarak bilinen B12 vitamini yalnızca hayvansal kaynaklı gıdalardan alınabilir, B12 eksikliğine bağlı olarak; pernisiyöz anemi, zayıflık ve hafıza problemleri yaşanabilir (Takviye olarak B12 vitamini mutlaka kullanılmalıdır)
-Tahıl grubu besinlerde, baklagillerde ve diğer bitkisel ürünlerde yüksek oranda bulunan fitik asit; kalsiyum, magnezyum, demir ve çinko emilimine engel olur. Uzun vadede bu minerallerin düşmesine bağlı kas-kemik ağrıları, kansızlık gibi rahatsızlıklar sıklıkla gözlenir. Rutin tetkikler yapılarak eksikliği gözlenen vitamin ve minerallerin takviyesi mutlaka doktor ve diyetisyeninizin öngördüğü şekilde kullanılmalıdır.

Bununla beraber vejetaryen beslenenlere yönelik yapılan son çalışmalarda; alerjilerin 2 kat daha fazla görüldüğü tespit edildi. Ayrıca, bu kişilerde anksiyete ve depresyon gibi psikolojik problemlerin de daha sık görüldüğü ve genel olarak yaşam kalitesinin de daha düşük olduğu gözlendi.

Bu gibi olumsuz yayın ve sonuçlar olsa da veganizmin yükselen bir trend olduğu gerçek. Siz yine de bu akıma ayak uydurmadan önce uzmanlarla görüşün derim.

Yeşili bol günler dilerim..