Ekrem Sarısu

21 Kasım 2024, Perşembe 07:00

Eşiniz emeklilik için 246 gün borçlanmalı

SORU:7 Şubat 1971 doğumlu eşimin ilk sigortalı işe giriş tarihi Şubat 1987’dir. Askerliğini 1994’te yapmış. Bağkur’a 2970 gün, SSK’ya (4a) toplam 2159 gün prim ödemesi var. 20 Temmuz 2017’den bu yana SSK’lı (4a) olarak çalışmaya devam ediyor. Bu şartlar doğrultusunda ne zaman emekli olur? Emekli olmak için ne yapmamız gerekir? HÜLYA

CEVAP: Eşinizin Bağkur’dan sonra SSK’ya 1260 gün prim ödemesi varsa (sorunuzdan olduğu anlaşılıyor) SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi. 246 gün daha prim ödeyerek (veya askerliğinin 246 gününü borçlanarak) primini 5375 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

BORÇLANMA EYT’Lİ YAPAR

SORU: 26 Ekim 1972 doğumluyum. İlk sigorta girişim 13 Ekim 2000 olup şu an 5300 günüm var. 1992-1993 arasında 15 ay askerliğimi borçlanıp bedelini ödedim. Ne zaman ve ne şekilde emekli olabilirim? ORHAN

CEVAP: Askerlik borçlanması sigorta başlangıç tarihinizi 15 ay geri çekerek 13 Temmuz 1999 yapıyor. Bu tarih de hem EYT kapsamına girmenizi, hem de emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. EYT kapsamında olduğunuzdan emekli olurken yaş aranmayacak. Askerlik borçlanmasıyla kazandığınız 450 gün, 5300 günün içinde değilse 150 gün daha prim ödeyerek, içindeyse 600 gün daha prim ödeyerek priminizi 5975 güne tamamlayınca emekli olabilirsiniz.

‘YERALTI MADEN’DEN NASIL EMEKLİ OLURUM?

SORU: Sigorta başlangıcım 1 Kasım 2006. Yeraltı maden işinde sürekli çalışmaya başlama tarihim 3 Kasım 2011. Yer altı madende 2000 gün primim var. Yer altına devam edip 4000 yevmiyeyi doldurursam, 2026’da emekli olabilir miyim? Ya da şu an bırakıp 1800 gün yeraltı ile 50 yaşımda emekli olabilir miyim? BARIŞ

CEVAP

20 Kasım 2024, Çarşamba 07:00

Şartları prim ödeme tarihleri belirliyor

SORU: 15 Aralık 1978 doğumlu oğlum şu anda Amerika’da bir şirkette çalışıyor. Türkiye’de hizmete başlama tarihi 1 Kasım 1996. 4B tescil başlangıcı 1 Ekim 2008. Sigortalılık süresi 27 yıl 11 ay görünmekte. 4294 gün primi var. Emeklilik için ne kadar prim ödemesi gerekir? Nasuhi SEZGİN

CEVAP: Oğlunuzun SSK’ya ve Bağkur’a kaç gün prim ödediğini bildirmemiş, sadece toplam prim gün sayısını belirtmişsiniz. Ayrıca yurtdışında çalışmaya başladığı tarih de belli değil. Oysa oğlunuzun emeklilik şartlarını SSK ve Bağkur prim gün sayıları belirliyor. Oğlunuz SSK’dan sonra Bağkur’a 1259 günden fazla prim ödemişse, Bağkur’dan emekli olacak. Bağkur’da iki şekilde emekli olabilir. 1) Yurtdışı çalışma süresinin 4706 gününü borçlanarak toplam primini 9000 güne tamamlayacağı tarihte, EYT kapsamında yaş aranmadan emekli olabilir. 2) Yurtdışı çalışma süresinin 1106 gününü borçlanarak primini 5400 güne tamamlaması şartıyla, 58 yaşını dolduracağı tarihte emekli olması da mümkün Ancak oğlunuzun yurtdışı borçlanmasıyla emekli olması için, yurtdışındaki işinden ayrılması ve yurtdışında sosyal yardım veya sigorta yardımı almaması gerekiyor. Şayet SSK’dan sonra Bağkur’a 1259 günden fazla prim ödemesi yoksa 3600 günden fazla primi olduğundan bundan sonra prim ödemese de, 60 yaşı dolduracağı tarihte SSK’dan emekli olması da mümkün (15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak).

154 GÜN PRİM ÖDENİP 58 YAŞ DOLACAK

SORU: 21 Nisan 1995’e Bağkur’a giriş yaptım. 5064 gün Bağkur, 182 gün de SSK olmak üzere 5246 gün primim var. Askerliğimi saydırırsam, ne zaman emekli olabilirim? MEHMET

CEVAP: Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. Bağkur’da yaş haddinden emekli olmak için; 5400 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 154 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5400 güne tamamlayacağınız tarihte 58 yaşınızı da doldurursanız emekli olabilirsiniz. Dolduramazsanız 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

GEÇMİŞTEN BAĞKUR KAYDI MÜMKÜN MÜ?

SORU: 1971 doğumluyum. Sicil numarası var. 1990’dan vergi numaram var, Bağkur girişim yok. Vergi kaydı ile geçmişten Bağkur’a kayıt mümkün mü? 2000’den beri yurtdışındayım. HÜSEYİN

CEVAP

19 Kasım 2024, Salı 07:00

Engelli annesinin emekliliği

Soru: 1981 doğumluyum. SSK girişim 4 Mart 2000 olup toplam 5930 gün primim var. Ayrıca yüzde 95 engelli raporlu 2015 doğumlu oğlum var. SGK’ya raporunu ibraz ettim kabul ettiler. Rapora karşılık 736 gün veriyorlar. 25 yıl ve 4500 koşuluyla da emeklilik hakkım var. Ne zaman emekli olabilirim? Çocuğumun raporuyla 7000 gün prim 58 yaş mı? Yoksa 4500 gün prim, 25 yıl 58 yaş mı? Ayrıca 7000 gün prim ile 4500 gün prim arasında emekli maaş miktarı değişiyor mu? Benim için hangisi daha avantajlı olur? Bizim gibi engelli çocuğu olan annelere erken emeklilik koşullarının iyileştirilmesi gerekmez mi? SEVİL

Cevap: Ağır engelli çocuğunuzun doğumundan sonra ödediğiniz primler dörtte bir oranında artırılır. Artırılan gün sayısı ayrıca emekli olunacak yaş haddinden düşülür. Çocuğunuz nedeniyle kazandığınız gün (bugün için 736 gün) prim ödemenize eklenecek ve emekli olacağınız yaş olan 58’den düşülecek. Emekli aylığı, üstünden prim hesaplanan kazanç tutarı ile prim ödeme gün sayısına göre belirleniyor. Bu nedenle üstünden prim hesaplanan kazanç tutarı ne kadar yüksek, prim ödeme gün sayısı da ne kadar fazla olursa emekli aylığı tutarı da o oranda yüksek olur. Prime esas kazancın üst sınırından (bugün için 150.018.90 lira) veya buna yakın bir kazanç üstünden (örneğin, 100, 110 bin lira gibi) prim ödüyorsanız 7000 günle, hatta daha fazla primle emekli olmanız aylığınızı yükselteceğinden avantajlı. Ancak asgari ücret üstünden prim ödüyorsanız, taban aylık uygulaması nedeniyle her iki seçenekte de aynı tutarda emekli aylığı hesaplanır. Ağır engelli çocuğu olan annelerin neler çektiğini toplumda bilmeyen yoktur. Bunların emekliliğinin kolaylaştırılması gerektiğine de hiç şüphe yok. Siyasi otorite istediği zaman engelli çocuğu olan annelere emekliliği kolaylaştırabilir.

TARIMSAL ÜRÜN SATIŞI İLE EMEKLİ MAAŞI İYİLEŞTİRİLİR Mİ?

SORU: 1960 doğumlu öğretmenim. 1990 ile 2000 yılları arasında üzerimden pancar vb. tarımsal ürünlerin satışı yapıldı. Satışlardan prim kesintileri de yapılmıştı. Bu kesintilerden dolayı emekli maaşını iyileştirmem mümkün mü? AHMET

CEVAP: Tarım ürünleri satışı yaptığınız tarihte öğretmen olarak Emekli Sandığı’nda tabi olarak çalışan memurdunuz. Memur olarak sosyal güvenliği sağlanmış biri, Bağkur sigortalısı olamayacağından, maalesef tarımsal ürün satışlarınız nedeniyle Bağkurlu olup, emekli aylığını iyileştirme gibi bir durum söz konusu olamaz.

TOPLU ÖDEMEYLE ANNEMİ EMEKLİ EDEBİLİR MİYİZ?

Soru: 1959 doğumlu annemin 1980’de 151 gün SSK’ya prim ödemesi var. Annemi toplu ödeme yaparak emekli edebilir miyiz? SİNAN

Cevap

18 Kasım 2024, Pazartesi 07:00

1600 gün daha prim ödeyip 61 yaşı dolduracaksınız

Soru: 15 Ocak 1969 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 5 Mayıs 2010 olup 3200 gün prim ödemem var. Sigorta başlangıcımdan önce doğumunu yaptığım 3 çocuğum var. Ne zaman emekli olabilirim? NACİYE

Cevap: Sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumlar borçlanılamadığından, maalesef doğumlarınızı borçlanarak gün kazanamazsınız. Yaş haddinden emekli olmak için 4800 gün prim ödeme ve 61 yaş şartlarına tabisiniz. 1600 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 4800 güne tamamlamanız şartıyla, 61 yaşınızı dolduracağınız 15 Ocak 2030’da emekli olabilirsiniz.

HİZMET SÜRENİZİ 9000 GÜNE TAMAMLAMALISINIZ

Soru: 13 Ekim 1977 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 15 Ağustos 1995. 13 Ekim 2006’da memur oldum. Emekli Sandığı’ndan ne zaman, kaç yaşında emekli olabilirim? SERHAT

Cevap: SSK’ya kaç gün prim ödediğinizi bildirmemişsiniz. Şayet ilk girişinizde adınıza prim ödemesi varsa, EYT kapsamında olduğunuzdan emekli olurken yaş aranmayacak. 25 tam yıl (9000 gün) hizmet süresi ile emekli olacaksınız. Bu nedenle toplam hizmet sürenizi (prim ödemenizi) 9000 güne tamamlayacağınız tarihte Emekli Sandığı’ndan emekli olabilirsiniz.

BABANIZ 575 GÜN DAHA PRİM ÖDEYECEK

Soru: 1 Ocak 1965 doğumlu babamın SSK giriş tarihi 4 Nisan 1999 olup toplam 5400 gün primi var. Son 7 yıllık primi SSK’ya ödenmiştir. Ne zaman emekli olabilir? Meral BOZKURT

Cevap

17 Kasım 2024, Pazar 07:00

Gün içinde 8-6 arası çalışmaya mesai verilmemesi normal mi?

Soru: Özel şirkette sabah 8’den akşam 6’ya kadar çalışıyorum. Genellikle mesai yapıyorum. Ama mesai ücretime yansımıyor. 8-6 çalıştığım için mesai ücreti ödeme olmuyormuş. Böyle bir çalışma sistemi var mı? Mesai paramı almak için ne yapmam lazım? AHMET

Cevap: Haftalık çalışma süresi 45 saattir. Günlük çalışma süresi: haftada 5 gün çalışılan işyerlerinde 9 saat, haftada 6 gün çalışan işyerlerinden 7.5 saattir. Verilen dinlenme süreleri ve yemek araları, çalışma sürelerine (9 saate, 7.5 saate) ilave edilir. Bu sürelerin üzerindeki çalışma fazla çalışmadır. Ve fazla çalışmaya yüzde 50 artırımlı ücret ödenir. İşyerinizde haftada kaç gün çalıştığınızı belirtmemişsiniz. Haftada 5 gün çalıştığınızı ve günlük bir saat de yemek ve dinlenme süresi verildiğini varsayarsak, sabah 08.00’de işe başlayıp, saat 18.00’de işi bırakmanız halinde fazla çalışma yapmamış olursunuz. Ancak haftada 6 gün çalışıyorsanız, günlük 2 saat fazla çalışma ücreti ödenmesi gerekir.

EKSİK GÜNLERİMİ BORÇLANABİLİR MİYİM?

Soru: 3 Haziran 1965 doğumluyum. Bağkur giriş tarihim 27 Temmuz 1994 olup 4500 gün primim var. Doğumlarım başlangıçtan önce olduğundan borçlanma yapamıyorum? Yurt dışında sigorta başlangıcı aranmadan 3 çocuk için borçlanılıyor. Bizde neden borçlanılamıyor? Eksik günlerimi borçlanabilir miyim? Başlangıçtan önceki doğumlar için borçlanma kanunu çıkar mı? Ne zaman emekli olurum? SEVDA

Cevap: Bağkur’da yaş haddinden emekli olmak için; 5400 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. Yaş sorununuz olmadığından 900 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5400 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Maalesef eksik günlerinizi borçlanmayla tamamlayamazsınız. Siyasi otorite isterse başlangıçtan önceki doğumlar için de borçlanma hakkı veren bir yasa çıkartabilir. Ancak bugün için gündemde bu yönde bir çalışma yok.

EMEKLİ AYLIĞIMI NASIL ARTIRABİLİRİM?

Soru: Emekliliği hak ettim. İstediğim zaman emekli olabiliyorum. Ama merak ettiğim konu, sigortam hep asgariden yattı. Doğal olarak emekli maaşım da tabandan bağlanacaktır. Bu maaşı arttırabilmek mümkün müdür? En az ne kadar süre yüksekten prim yatarsa maaşıma olumlu bir etkisi olur? VEDAT

Cevap

16 Kasım 2024, Cumartesi 07:00

SSK primini 1260 güne tamamlamalısınız

SORU: 1974 doğumluyum. 4A sigorta başlangıç tarihim 1 Mayıs 1993’tür. 2007 ile 2018 arasında tarım Bağkur’una 3770 gün prim ödemem var. 10 Mayıs 2018 tarihinden sonra esnaf Bağkur’una 1046 gün prim ödedim. 5 Temmuz 2023’den itibaren de sigortalı çalışarak SSK’ya (4A) prim ödüyorum. Ne zaman emekli olurum? OSMAN

CEVAP: Sigortalı çalışmanıza ara vermeden 5 Ocak 2027’ye kadar devam ederek, Bağkur’dan sonra SSK’ya ödediğiniz primi 1260 güne tamamlamanız halinde, SSK şartlarıyla emekli olma hakkı elde edersiniz. Ve SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabi olursunuz. EYT kapsamında olduğunuzdan emekli olurken yaş aranmayacağından, Bağkur’dan sonra SSK’ya ödeyeceğiniz primi 1260 güne tamamlayacağınız 5 Ocak 2027’de emekli olabilirsiniz.

GSS PRİMİNİ TOPLU ÖDEYEBİLİR MİYİM?

SORU: Genel Sağlık Sigortası tescil tarihinden itibaren; o günkü GSS priminin tamamını yatırmak mümkün müdür? UMUT

CEVAP: Genel Sağlık Sigortası (GSS) primleri ödenmediği zaman gecikme zammı alarak çoğalıyor. GSS prim borcunuzu toplu olarak ödeyebilirsiniz. Zaten ödemediğiniz zaman SGK hakkınızda takibat yapar. İcra takibine uğramadan borcunuzu ödemenizde yarar var.

ANNENİZ İÇİN BAĞKUR AVANTAJLI

SORU: 1980 doğumlu annem için babam 2012’de SGK’ya isteğe bağlı sigorta için ödeme yapmış. Aynı gün çıkış verilmiş. Kasım 2014’ten itibaren annem için Bağkur’a (4/B’ye) isteğe bağlı olarak 9 yıl 6 ay prim ödedik. Annem için 4A mı (1261 gün prim ödeyerek) yoksa 4B mi avantajlı olur? Mehmet KASAPOĞLU/SAMSUN

CEVAP

15 Kasım 2024, Cuma 07:00

Kısmi aylıktan tam aylığa geçebilir miyim?

SORU: 4451 günle kısmi emekli oldum. 1 Temmuz 2024’te ilk maaşımı aldım. Avukat olduğum için 1 yıl yani 360 gün stajım ve 60 gün askerliğim var. Yani toplamda 420 gün borçlanıp ödeyebileceğim prim günüm mevcut. 4451+420=4871 gün yapıyor. Normal prim gün sayısına tamamlayıp emekli olabilir miyim? Bu 2 yıl 9 günü ödeyip kısmi emeklilikten normal emekliliğe geçmek için ne yapmalıyım? İNCİ

CEVAP: Öncelikle toplu ödeme yapma usulünün olmadığını, dolayısıyla toplu ödeme yapamayacağınızı belirtelim. 2 yıl 9 ay primi sigortalı çalışarak ödemeniz gerekir. Ancak daha önceki priminiz içinde Bağkur’a prim ödemeniz yoksa 2 yıl 9 ay primi isteğe bağlı olarak her ay Bağkur’a prim ödeyerek de tamamlamanız mümkün. Emekli aylığını kestirip tüm sigorta kollarına tabi olarak çalışmaya başlayıp, 2 yıl 9 gün daha SSK’ya prim ödeyerek (veya isteğe bağlı olarak Bağkur’a ödeyerek) priminizi 5600 güne tamamlayacağınız tarihte, EYT kapsamında yaş aranmadan tekrar emekli olabilirsiniz. Muhtemelen primlerinizi asgari ücret üzerinden ödediğinizden, taban aylık bağlanmıştır. 5600 günle emekli olduğunuzda da aynı aylık bağlanır. Yani emekli aylığınızda düşündüğünüz artış olmaz. Ancak daha önce primlerinizi, prim hesabına esas kazancın üst sınırından (bugün için 150.018.90 TL’dir) veya 100, 120 bin lira gibi üst sınıra yakın bir kazanç tutarı üstünden ödemişseniz, 2 yıl 9 gün daha tavandan prim ödemeniz halinde, emekli aylığında artış olacağına hiç şüphe yok.

MART 2027’DE EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ

SORU: 17 Mart 1975 doğumluyum. 9 Eylül 1996’da memuriyete başladım. 1 Eylül 2016’ya kadar devlet memuru olarak çalıştım ve 7111 gün hizmet sürem var. Memuriyete ara verdim. 1 Ocak 2022’den bu yana Bağkur’lu olarak kendi işyerimde çalışıyorum. Ne zaman emekli olurum? Mutlu ÜZEN

CEVAP: EYT kapsamında olduğunuzdan emekli olurken yaş aranmayacak. 1 Ocak 2022’den itibaren Bağkur’a 1889 gün daha prim ödeyerek priminizi 9000 güne tamamlayacağınız tarihte Bağkur’dan emekli olabilirsiniz (ara vermeden prim ödemeniz halinde Mart 2027 ayı sonunda).

EŞİNİZ 58 YAŞI DOLDURACAK

SORU: Mayıs 1972 doğumlu eşimin sigorta başlangıcı 13 Haziran 1990. 2000 gün primi var. 28 Şubat 1992’de askere gitti. 1 Temmuz 2003’te Bağkur’u başladı. 1 Temmuz 2017’ye kadar devam etti. 2017’de tekrar SSK’lı oldu ve 18 Aralık 2019’a kadar SSK’ya prim ödedi. 5 senedir cezaevinde olduğundan eşim şuan çalışmıyor. Hangi statüden ve ne zaman emekli olabilir? Gülizar EREN

CEVAP

14 Kasım 2024, Perşembe 07:00

Borçlanmayla 2160 gün kazanırsınız

SORU: 1971 doğumluyum. 1986 girişimle 1122 gün prim ödemem var. Üç çocuk borçlanması yaparsam ne zaman emekli olurum? NAZMİYE

CEVAP: 1986’daki sigorta başlangıcınızda adınıza prim ödemesi varsa, yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Doğumlarınız arasında iki yıl süre varsa, bu iki yıllık sürelerde prim ödenmeyen günleri borçlanma hakkınız var. Bu sürelerde hiç prim ödemediğinizi varsayarsak, üç doğumunuzu borçlanarak toplam 2160 gün kazanabilirsiniz. Doğum borçlanmasından sonra 318 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 2029’da 58 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

220 GÜN BORÇLANIP EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ

SORU: 26 Haziran 1969 doğumluyum. 4A başlangıcım 15 Nisan 1988. Hizmete başlangıcım 16 Haziran 1988. Toplam 5230 gün primim var. Askerlik borçlanması yapmadım. Ne zaman emekli olabilirim? Behzat KOYUN

CEVAP: Emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. EYT kapsamında olduğunuzdan emekli olurken yaş aranmayacak. Askerlik sürenizin 220 gününü borçlanarak priminizi 5450 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

ÇALIŞAN EMEKLİ NASIL KIDEM TAZMİNATI ALIR?

SORU: 13 Eylül 1960 doğumluyum. İşyerimde 1 Mayıs 2004’te işe başladım ve 9 Mart 2005’te emekli oldum. Bir yıllık kıdem tazminatım zarfta elden verildi. Tekrardan 11 Mart 2005 tarihinde girişim yapılarak bugüne kadar çalışmaya devam ettim. Ekonomik şartlar ve sağlık sorunlarımdan (nefes darlığı koah, prostat vs.) dolayı farklı bir şehre yerleşmek için işten ayrılmak durumundayım. 506/63 ve 5510/30 ile 5510 geçici 14. madde gereğince Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) ile çalışmaktayım. Hem emekli aylığımın daha da yükselmesi hem de tazminat hakkı kazanabilmek için yukarıdaki maddelerin bana verdiği tercih hakkını kullanabilir, işyerime bundan böyle, SGDP değil normal sigortalı olarak çalışmak ve adıma prim ödenmesini istiyorum diyerek daha sonra da tekrar emeklilik müracaatı yaparak tazminat hakkı kazanabilir miyim? Şayet uygun değil ise tazminat hakkımı nasıl elde edebilirim? C.A.

CEVAP