Giriş
Soru: 21 Nisan 1974 doğumluyum. 11 Ocak 1993’te SSK’lı oldum. 3858 gün prim ödedim. Ne zaman emekli olurum? Engin ÇETÜKKAYA Cevap: 25 yıl sigorta, 5675 gün prim ve 54 yaş şartına tabisiniz. 1817 gün daha prim ödeyerek priminizi 5675 güne tamamlamanız şartıyla 21 Nisan 2028’de emekli olabilirsiniz.
[[HAFTAYA]]
Eşiniz askerlİğİnİn 16 ayını borçlanmalı
Soru: Eşim 23 Nisan 1966 doğumlu. Mart 1988’de SSK’lı oldu. Mart 1986 ve Eylül 1987 arası askerliğini yaptı. 9133 gün primi var. Kaç gün askerlik borçlanması yaptığında, kaç yaşında emekli olabilir? Gülşah ÖNAL Cevap: Eşinizin sigorta başlangıcının tam tarihini bildirmemişsiniz. Oysa bir gün bile emekli olma şartlarını değiştiriyor. Sorunuzu eşinizin 23 Mart 1988’den önceki bir tarihte sigortalı olduğu varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Eşiniz askerlik süresinin 16 ayını borçlanması halinde, sigorta başlangıç tarihi 16 ay geri gider ve 25 yıl sigorta, 5300 gün prim ve 49 yaş şartına tabi olur. Primi yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemese de 23 Nisan 2015’te emekli olabilir. Askerliğini borçlanmazsa 50 yaşını dolduracağı 23 Nisan 2016’da emekli olur.
BaBanıza hem kıdem hem ihbar tazminatı ödenmesi gerekir
Soru: Babam Emekli Sandığı’ndan Mayıs 2008’de emekli oldu. 1 Mayıs 2011’de özel bir hastanede hekim olarak göreve başladı. 31 Temmuz’da işten çıkarıldı. Kendisine yazılı bir tebligat ya da neden gösterilmedi. Sadece “Yerine başkasını bulduk, yarın gelme” şeklinde telefon edildi. Kıdem ve ihbar tazminat haklarını alması yönünde kendisini uyardım. Ancak, vergi sorgulaması yaptığımda destek primi tescil kaydı yapılmadığını gördüm. Hastane babam için destek primi ödemesi yapmamış. Bildiğim kadarıyla hangi kurumdan emekli olursa olsun ücretli çalışanların emekli maaşlarına dokunulmuyor ve ücretleri üzerinden destek primi kesintisi yapılıyor. Şimdi kaydı olmamasının sorumluluğu kimde? Biz bu durumda kıdem ve ihbar tazminatı alabilir miyiz? Bu arada maaşının bir kısmı bankaya yatırılıyor, bir kısmı da elden veriliyor. Kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanmamız durumunda bu tazminatlar bankaya yatan miktar üzerinden mi hesaplanacak? Yoksa banka ve elden alınan toplam miktar üzerinden mi (Elden aldığı kısım için bir imza atıyor ama bu imza attığı belge hastanede kalıyormuş)? Elisa DUYGU ŞAHİN Cevap: Özel hastane babanıza ödediği ücretten destek primi keserek, işveren hissesini de ekleyerek Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) ödemiştir. Aksi takdirde babanızı hastanede çalıştıramaz. Çalıştırsa bile babanızın yapmış olduğu muayene ve tedavilerin bedelini SGK’dan alamaz. Özel hastanede bir doktorun SGK’ya bildirilmeden çalıştırılması gibi bir durum söz konusu olmaz. Ayrıca aylık ücreti bankaya yattığına göre babanızı kayda almışlar. Destek primi ödeyerek çalışan emekli haksız yere işten çıkarıldığından kıdem ve ihbar tazminatının ödenmesi gerekir. Haklı bir neden yokken babanızın iş akdini feshettiklerinden, kıdem ve ihbar tazminatı ödemeleri gerekir. Babanızın ücretinin bir kısmının bankaya yatırılması bir kısmının da elden ödenmesi kayıtlı kayıtdışılığa bir örnektir. Kayda almalarına karşın ücretinin bir kısmı (elden ödenen) kayıtdışında ödeniyor. Bu uygulama ücret bordrosunun muhteviyatı açısından yanıltıcı belge durumuna sokar. Maliyenin tespit etmesi halinde, işvereni hapse sokacak kadar müeyyidesi vardır. İşverenin, başının derde girmemesi için, babanıza gerçek ücreti (bankaya yatan ve elden ödenen) üstünden kıdem ve ihbar tazminatı ödemesi gerekir. Babanızın şikayet hakkını kullanması halinde, özellikle kayıtdışı ücret ödemesi yönünden işveren çok ciddi sıkıntı yaşar.
7000 gün prim ödeyip 60 yaşı doldurmanız gerek
Soru: 5 Haziran 1979 doğumluyum. 27 Nisan 2004’te SSK’lı oldum. 1700 gün primim var. Askerliğimi 2002-2004 arası yaptım. Ne zaman emekli olurum? Deniz DÖNMEZASAR Cevap: 7000 gün prim ve 60 yaş şartına tabisiniz. 5300 gün daha prim ödeyerek priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla 5 Haziran 2039’da emekli olabilirsiniz.
49 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz
Soru: 10 Haziran 1968 doğumluyum. 1 Kasım 1986’da SSK’lı oldum. 5600 gün primim var. Ne zaman emekli olurum? Hüseyin ALTIN Cevap: 25 yıl sigorta, 5300 gün prim ve 49 yaş şartına tabisiniz. Priminiz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 10 Haziran 2017’de emekli olabilirsiniz.
Babanız 9 gün daha prim ödeyip 58 yaşın dolmasını bekleyecek
Soru: Babam 28 Kasım 1964 doğumlu. 10 Nisan 1989’da SSK’lı oldu. 14 yıl 11 ay 21 gün isteğe bağlı Bağ-Kur’a prim yatırmış. 5400 günden emeklilik için ne yapması lazım? Nasıl emekli olur? Hikmet GÜMÜŞ Cevap: Babanız Bağ-Kur’da yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl (5400 gün) prim ve 58 yaş şartına tabi. Babanız 9 gün daha prim ödeyerek primini 5400 güne tamamlaması şartıyla, 28 Kasım 2022’de emekli olabilir. Babanızın sigortalı bir işte çalışarak 1260 gün (3.5 yıl) prim ödemesi halinde, 25 yıl sigorta, 5450 gün prim ve 51 yaş şartına tabi olarak SSK’dan emekli olması da mümkün.
