Giriş
Soru: Maden Tetkik Arama, Milli Eğitim Bakanlığı ve 2 üniversitede toplam 45 yıl çalıştım, 16 Mart 2014’te emekli oldum. Hizmetimin 30 yılı için kıdem tazminatı ödendi. Tamamının değerlendirilmesi için ne yapabilirim? Bu alanda yasal düzenleme yapıldı mı? Prof. Dr. Emrullah GÜNEY/DİYARBAKIR
Cevap: Memurlara emekli ikramiyesi ödenmesinde 30 yıl sınırı 7 Ocak 2015 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesi kararı ile kaldırıldı. Anayasa Mahkemesi kararları geriye dönük yürümediğinden bu tarihten önce emekli olanlara 30 yıldan fazla süreleri için emeklilik ikramiyesi farkı ödenmiyor, o yüzden 7 Ocak 2015 sonrası emekli olanlar alabiliyor. Öncesinde emekli olanlar ikramiye alabilmek için yoğun şekilde dava açmaya başladı. Davaların emekli lehine sonuçlanması, üzerine bir de avukatlık ücreti ve mahkeme masrafının ödenmesi, yeni bir düzenleme yapılmasını gerekli kıldı. 7 Ocak 2015’ten önce emekli olanlara da emekli ikramiyesi ödenmesi için bir yasa tasarısı hazırlanarak Meclis’e sunuldu. Tasarının ay sonuna kadar yasalaşması bekleniyor. Yasa yürürlüğe girdiğinde 30 yıldan sonrası için emekli ikramiyesi alamayanlar bir yıl içinde yazılı başvuru yapacak. Başvuru tarihinden itibaren üç ay içinde ikramiyenin 7500 liralık kısmı ödenecek. Kalanı da bir yıl sonra aynı ayda, kanuni faiziyle birlikte ödenecek. Yasa çıktığında 15 yıllık emekli ikramiyenizi almak için; bir dilekçeyle başvurmanızdan başka yapacağınız bir iş ve işlem bulunmuyor.
Eşiniz eski yasa şartlarıyla emekli olacak
Soru: Eşim 10 Aralık 1967 doğumlu. 4 Haziran 1979’da sigortalı oldu. 2166 gün primi var. İki çocuk için doğum borçlanması yaparsak 3600 günle ne zaman emekli olabilir? Recai İNAN
Cevap: Eşiniz 8 Eylül 1999 itibarıyla 18 yıldan fazla süredir sigortalı olduğundan eski yasa şartlarıyla emekli olacak. Eski yasaya göre; eşiniz yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 50 yaş şartına tabi. Borçlanma şartlarını taşıyan iki doğumu varsa, borçlanarak kazanacağı 1440 günle primini 3600 güne tamamlarsa 50 yaşını dolduracağı 10 Aralık 2017’de emekli olabilir
Askerlik borçlanması emekli olma şartlarınızı değiştirmiyor
Soru: 1 Ocak 1978 doğumluyum. 2004’te Tarım Bağ-Kur’a giriş yaptım. 21 Ağustos 1978-21 Şubat 2000 arası 18 ay askerlik yaptım. Bağ-Kur’a 2411 gün, SSK’ya 1653 gün prim ödedim. Askerliğimi borçlanırsam ne zaman emekli olabilirim? Halil SÜRER
Cevap: SSK’da 7000 gün prim ve 60 yaş şartına tabisiniz. 2936 gün daha prim ödeyerek priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 1 Ocak 2038’de emekli olabilirsiniz. Askerlik borçlanması emeklilik şartlarınızı değiştirmez. Sadece prim sayınızı artırır. Askerliğinizi borçlanırsanız, 2396 gün daha prim ödeyerek priminizi 7000 güne tamamlarsınız.
Prim ödemeseniz de Haziran 2019’da emekli olabilirsiniz
Soru: 20 Haziran 1959 doğumluyum. 1 Mart 1991’de sigortalı oldum. Askerliğimi sigorta girişinden önce yaptım. 3765 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim? Hikmet DEMİRCİOĞLU
Cevap: Bundan sonra prim ödemeseniz de 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 60 yaş şartına tabi olarak 20 Haziran 2019’da emekli olabilirsiniz
15 yıl 3600 günle tazminat almanız işsizlik ödeneği almanızı gerektirmez
Soru: 3600 gün ve 15 yıllık sigortama istinaden işyerimden istifa ettim. İşsizlik maaşına başvurdum, onaylanmadı. Aradan 5 ay geçti. İşveren, kıdem tazminatımı halen vermedi. Tazminatımı almak için işvereni mahkemeye verdim. Mahkeme lehime sonuçlanırsa kesin kararı İşkur’a götürdüğüm takdirde, toplu işsizlik maaşı alabilir miyim? E. DÖNMEZ
Cevap: İşsizlik ödeneği; ya işverenin işinize haklı bir neden yokken son vermesi ya da siz iş akdinizi haklı bir nedenle feshederek işten ayrılmanız neticesinde verilir. Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındakileri sağlayarak kıdem tazminatını alıp işinden kendi isteğiyle ayrılan, işsizlik ödeneği alamaz. İşverenin ödemediği kıdem tazminatını yargı yoluyla almanız, işsizlik ödeneği almanızı gerektirmez.
