Giriş
SORU: 22 Kasım 1979 doğumluyum. SSK giriş tarihim Kasım 1997 olup 5374 gün prim ödemem ve 25 yıl sürem var. Emekli olabilir miyim? Güven KAYA
CEVAP: 30 Ocak Pazartesi günü TBMM’ye sunulan EYT yasa tasarısına göre sizin gibi EYT kapsamında olanlardan yaş aranmayacak. Ancak sigortalılık süresi ve kademeli geçişteki prim aranacak. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. Yaş aranmayacak olup 25 yıllık sigortalılık sürenizi de doldurmuş olduğunuzdan, 526 gün daha prim ödeyerek priminizi 5900 güne tamamlayacağınız tarihte, EYT kapsamında emekli olabilirsiniz.
DOĞUMUNUZDAN ÖNCE ÇIRAK VEYA STAJ SİGORTANIZ VAR MI?
Soru: 15 Ocak 2001 SSK girişliyim. 7035 gün prim ödemem var. 13 Aralık 1998’de doğum yaptım. Doğum borçlanması yaparak sigorta girişimi 8 Eylül 1999 öncesine çekebilir miyim? Tansel BAŞPINAR
Cevap: Sigorta başlangıç tarihinden sonraki doğumlar borçlanılabildiğinden, doğum borçlanması sigorta başlangıç tarihini geri çekmez. Bu kuralın tek istisnasını, çırak veya staj sigortasında sonra, normal sigorta başlangıç tarihinden önce yapılan doğumların borçlanılması oluşturuyor. Şayet doğum tarihinizden önce çırak veya staj sigortanız varsa, doğumunuzu borçlanabilirsiniz.
490 gün doğum borçlanması yapmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 490 gün gün geri gelerek 5 Eylül 1999 olur ve EYT kapsamına girersiniz. EYT’lilerden yaş aranmayacağından, süre ve prim şartını da borçlanmayla sağlamış olacağınızdan, EYT yasası yürürlüğe girdiğinde emekli olabilirsiniz. Şayet doğum tarihinizden önce çırak veya staj sigortanız yoksa maalesef doğum borçlanmasıyla sigorta başlangıç tarihinizi geri çekemezsiniz.
EYT YASA TASARISI KISMİ EMEKLİLİĞİ KAPSAMIYOR
SORU: 8 Temmuz 1976 doğumluyum. 1995-1997 yılları arası SSK’ya 723 gün prim ödemem var. Daha sonra çalışmadım. 1999, 2002, 2013 doğumlu 3 çocuğum var. Borçlanma tebligatı elime geldi. 2009-2011 yıllarında adıma dükkan açtık, kapandı. Hiçbir şeyi ödenmedi. Eğer ki ihya edersem, toplam 3630 gün primle kısmi emekli olabilir miyim? 1999 yılı öncesi şartlardan 50 yaş olursa tabii. Hatice ŞENGEL
CEVAP: EYT kapsamındasınız. Ancak 30 Ocak’ta TBMM’ye sunulan EYT yasa tasarısı ve tasarıyla ilgili olarak yapılan açıklamaya göre, EYT yasası maalesef kısmi emekliliği yani 3600 günle emekliliği kapsamıyor. Ancak tasarı, Plan ve Bütçe Komisyonu’nda ve Genel Kurul’da görüşülecek. Bu görüşmeler sırasında kısmi emeklilik de eklenebilir.
Yoksa bu haliyle eksik bir yasa çıkartılmış olur. EYT’lilerin mağduriyetleri tam olarak giderilmemiş olur. Sonuç olarak EYT yasa tasarısında bir değişiklik yapılmazsa bugün için 3600 günle 50 yaşında değil, 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
BAĞKUR BAŞLANGICIMI VERGİ KAYDIM OLAN 1998’E ÇEKEBİLİR MİYİM?
SORU: 20 Şubat 1980 doğumluyum. 10 Nisan 2000’de Bağkur’lu oldum. 1998’den beri aralıksız vergi mükellefiyet kaydım var. Bağkur’u 2000’de başlattım. EYT’den faydalanabilir miyim? Metin KÖSE
CEVAP: İlk defa 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanlar EYT kapsamındalar. Bağkur başlangıç tarihiniz bu tarihten sonra olduğu için EYT kapsamında değilsiniz. Vergi kaydına dayanarak da EYT kapsamına girilemiyor. Yeni bir yasa çıkartılarak hak verilmediği sürece Bağkur sigortanızı 1998’den başlatarak EYT kapsamına giremezsiniz. Ancak sizin gibi süresi içinde Bağkur kaydını yaptırmayıp, vergi, sicil, oda kaydına dayanarak geçmişten Bağkur kaydına izin verilmesini isteyen çok sayıda sigortalı var. Belki siyasi otorite geçmişten Bağkur kaydına izin veren bir yasa çıkartabilir. Şayet böyle bir yasa çıkartılırsa, Bağkur’unuzu vergi mükellefiyet tarihiniz olan 1998’den başlatarak, EYT kapsamına girebilirsiniz.
PRİM ÖDEMEDEN 61 YAŞIN DOLMASINI BEKLEYEBİLİRSİNİZ
SORU: 24 Haziran 1980 doğumluyum. Sigorta girişim 28 Ağustos 1998 ama hiçbir prim ödemesi yapılmamış. 15 Mart 2003’te uzman çavuş olarak (4C’li olarak) göreve başladım. 31 Aralık 2018’de kendi isteğimle ayrıldım. Fiili hizmet yılım 15 yıl 10 ay, FHZ sürem 3 yıl 11 ay 15 gün, askerlik borçlanmam ise 1 yıl 6 ay 2 gün olup, ayrıldığım tarihte toplam hizmetim 21 yıl 3 ay 17 gün. 8 Temmuz 2019’da özel bir şirkette güvenlik görevlisi olarak işe başladım. Buradan prim sayım 1224 gün. Toplam prim gün sayım 8379. EYT kapsamında yer alıyor muyum? Yoksa 60 yaşa mı tabiyim? Yalnız 4/C’yi, 4/A’ya birleştirme yapmadım. Orcun KOCUN
CEVAP: 1998’de işveren işe giriş bildirgenizi kuruma göndermiş çalışma süresi bildirmemişse (sorudan böyle olduğu anlaşılıyor), girişiniz emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmaz. 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta başlangıcınız olsa bile, adınıza prim yatırılmamış olduğundan, EYT kapsamında değilsiniz.
Emekli Sandığı’ndan emekli olmak için 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Yıpranma sürenizin toplamda 3 yılı geçmemek üzere yarısı emeklilik yaşınızdan düşülür. Ancak Emekli Sandığı’ndan emekli olmak için, ya memuriyete dönerek toplam hizmet sürenizi (priminizi) 9000 güne tamamlayacak, ya da şu anda SSK hizmet süreniz (1224 gün) halen 1259 günü geçmemiş olduğundan, bundan sonra SSK’ya hiç prim ödemeyip, 61 yaşınızı dolduracağınız tarihi bekleyip, Emekli Sandığı’ndan emekli olacaksınız.
Bir başka seçenek de SSK’dan emekli olmanızdır. Memuriyetten ayrıldıktan sonra başladığınız sigortalı çalışmanızla 36 gün daha prim ödeyerek 1224 gün olan priminizi 1260 güne tamamlamanız halinde, SSK şartlarıyla emekli olma hakkı elde edersiniz. SSK’da emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve priminizi 1260 güne tamamladıktan sonra prim ödemeseniz de, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte SSK’dan emekli olabilirsiniz.
BORÇLANARAK EMEKLİ OLUNUR MU?
SORU: Sigorta başlangıç tarihim 1995’tir. Ancak prim günlerim yetersiz. Acaba borçlanma yoluyla emekli olabilir miyim? Ziya ÇETİN
CEVAP: Kanunda hangi hallerde borçlanma yapılacağı tek tek sayılmış. Örneğin, askerlik süresi, doğum, yurtdışı çalışma sürelerinin borçlanılması gibi. Kanunda sayılan haller dışında borçlanmak mümkün değil. Maalesef borçlanarak gün kazanıp emekli olmanız mümkün değil.
5 YILLIK ZAMANAŞIMI SÜRESİ İÇİNDE DAVA AÇMANIZ GEREKİYORDU
SORU: 9 Ağustos 1982 doğumluyum. 15 Haziran 1999 ile 15 Eylül 1999 arası bir iş yerinde çalışmama rağmen işveren sigorta girişimi yapmadı. Bu işletmeyi ALO 170’e bildirsem ve olumlu bir sonuç alsam yaşım gereği EYT’den yararlanabilir miyim? Şu an için 6000 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim? Tanın ÖZDEMİR
CEVAP: Sigortanızı yapmayan işyerinden ayrıldığınız tarihten itibaren 5 yıl içinde dava açma hakkınız vardı. 5 yıl içinde dava açmadığınızdan hakkınız zamanaşımına uğramış. Durumu ALO 170’e bildirerek EYT kapsamına girme gibi bir durumunuz olamaz. Sigorta başlangıç tarihinizi bildirmemişsiniz.
Sorunuzdan 15 Eylül 1999’dan sonra sigortalı olduğunuz anlaşılıyor. 1000 gün daha prim ödeyerek priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 4500 günden fazla priminiz olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, yine aynı tarihte yani 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz (25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak).
68 GÜN DAHA PRİM ÖDEYEREK EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ
SORU: 13 Ocak 1970 doğumluyum. İlk sigorta girişim 20 Eylül 1987’de. 18 ay askerlik yaptım, askerlik borçlanmasını ödedim. 5062 gün primim var. 27 Mayıs 2022’den itibaren isteğe bağlı sigorta ödüyorum. İsteğe bağlı primim de 245 gün oldu. Ne zaman emekli olurum? İsmail A.
CEVAP: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. 68 gün daha prim ödeyerek priminizi 5375 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
