Giriş
Soru: Babam vefat ettikten sonra sadece ben yetim maaşı alıyorum. Yüzde 25 hisse alıyorum. Nedenini öğrenebilir miyim? BAHRİYE
Cevap: Babanızdan sizden başka aylık alan yoksa babanızdan yüzde 50 oranında aylık almanız lazım. Dosyanızda bir hata veya yanlışlık olabilir. Bulunduğunuz yerdeki SGK il veya merkez müdürlüğüne yazılı olarak başvurarak babanızdan sizden başka aylık alan olmadığından, aylık oranınızın yüzde 25’ten yüzde 50’ye yükseltilmesi için başvuru yapmalısınız.
BABADAN AYLIK ALMADA KIZ ÇOCUĞUNA EŞİTLİK SAĞLANMALI
SORU: Emekli Sandığı mensubu olan vefat eden eşimden dolayı dul maaşı almaktayım. Arkadaşım da eşinden dolayı SSK dul maaşı alıyordu. Şimdi de babasından dolayı Emekli Sandığı’ndan maaş alıyor. Ben ise babamdan aylık alamıyorum. Eşim de babam da Emekli Sandığı mensubu olduğu için alamazsın dediler. Bu nasıl adaletsiz kanun. Arkadaşım alıyor ben alamıyorum. İkisi de prim ödememiş mi? Babamdan aylık almak için ne yapmam lazım? Sevim POLATER
CEVAP: Arkadaşınızın eşi ile babası farklı sigortalılık statüsünden emekli olduğundan hem eşinden, hem de babasından aylık alabiliyor. Ancak sizin eşiniz de, babanız da Emekli Sandığı mensubu olduğu için siz babanızdan aylık alamıyorsunuz. Sizin de eşiniz SSK veya Bağkur’lu babanız da Emekli Sandığı mensubu olsaydı, siz de arkadaşınız gibi hem eşinizden hem de babanızdan aylık alabilecektiniz. Bizce şikayetinizde haklısınız. Babanızdan da aylık alabilmelisiniz. Ancak maalesef kanun böyle. Umarız siyasi otorite bir düzenleme yapar da, kız çocuklarının babalarından ölüm (yetim) aylığı alması hususunda kurumlar arasındaki farklı uygulamalar kaldırılarak bir eşitlik sağlanır.
BAŞLANGIÇTA MALUL DERECESİNDE ENGELLİ OLANIN EMEKLİLİĞİ
Soru: 61 yaşında yüzde 90 engelliyim. 12 yıl sigortalılık sürem ve 1800 gün SSK primim var. Yüzde 90 engel çalışmama engel değilmiş. Emekli olmam için ölmem mi lazım? Beni aydınlatır mısınız? Nejla BÜYÜKÇOLPAN
Cevap: Doğuştan veya sigorta başlangıcında malul derecesinde (en az yüzde 60 ) engelli olanlar malulen emekli olamıyor. Ancak diğer sigortalılara göre daha az primle emekli olma hakları var. Malulen emekli etmediklerine göre muhtemelen sigorta başlangıcında malul derecesinde engelliydiniz. Sigorta başlangıç tarihinizi bildirmemişsiniz. Ancak sorunuzdan 2012’de sigortalı olduğunuz anlaşılıyor. Başlangıçta veya doğuştan malul derecesinde engelli olduğunuzdan malulen emekli olamamışsanız, emeklilik için; 15 yıl sigortalılık süresi ve 3960 gün prim şartlarına tabisiniz. 2160 gün daha prim ödeyerek priminizi 3960 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
5 YIL GEÇMEMİŞSE DAVA AÇILABİLİR
SORU: 1973 doğumlu eşimin SSK girişi 1993’te. Ama emekli olamadı. Çünkü 2 yıl sigortası yattı. Çalıştığı yerlerde sigortasını yatırmadılar. Durumumuzdan dolayı biz de yatıramadık. Ne yapabiliriz? Bağkur gibi toplu prim yatırılıp emekli olamaz mı? Leyla ADANALI
CEVAP: Öncelikle toplu prim ödeyerek emekli olunamadığını belirtelim. Eşinizin; sigortalı gösterilmediği işyerinden ayrıldığı tarihten itibaren 5 yıllık zamanaşımı süresi içinde iş mahkemesine hizmet tespit davası açması gerekiyordu. Şayet işten ayrıldığı tarih üzerinden 5 yıl geçmemişse, hizmet tespit davası açabilir. Eşiniz yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ve 60 yaş şartlarına tabi. Eşinizin askerliği hakkında bilgi vermemişsiniz. Muhtemelen 18 ay askerlik yaptı. Askerlik süresini borçlanıp 540 gün kazanabilir. Borçlandıktan sonra 2340 gün daha prim ödeyerek primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 60 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir.
1989’DAN BAĞKUR’LU OLABİLİR MİYİM?
Soru: 11 Ocak 1966 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 21 Aralık 2009’dur. 1989’dan bu yana tarım kredi kooperatifi ortaklığım var. Ancak adıma prim tevkifatı yok. Askerliğimi borçlanmadım. Acaba tarım kredi kooperatifi ortaklığı başlangıç sayılır mı? Abdullah ALTUN
Cevap: Ürün satışınızdan Bağkur prim tevkifatınız olmadığından, yeni bir yasa çıkartılarak tarım kredi kooperatifi üyelerine geçmişten Bağkur’lu olma hakkı verilmediği sürece maalesef tarım kredi kooperatifi ortaklığınızdan dolayı 1989’dan Bağkur’lu olamazsınız. SSK’da yaş haddinden emekli olmak için; 4700 gün prim ödeme ve 63 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödeme gün sayınızı bildirmemişsiniz. 4700 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 63 yaşınızı dolduracağınız 11 Ocak 2029’da emekli olabilirsiniz.
