Giriş
Soru: 1 Ekim 1998’de sigorta girişim var. 1 Ocak 1999’da 15 gün prim yatırılmış. Toplam 4484 gün primim var. EYT’li miyim? 5975 günü tamamlamam yeterli mi? 4 sene ediyor. İki rahatsızlığım var. Engelli raporu alıp engelli hakkını kazansam, 4484 gün primle 5 bin 500 lira engelli maaşı bağlanır mı? Yoksa kesintili mi olur? Serkan BALKAYA
Cevap: Adınıza ilk defa prim yatan 1 Ocak 1999 sigorta başlangıç tarihi olarak dikkate alınır. Bu tarihe göre EYT kapsamındasınız. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. EYT’lilerden yaş aranmayacağı için, 1491 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5975 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Engelli hakkıyla emekli olsanız da taban aylık olan 5 bin 500 liradan.
TOPLU PRİM ÖDEYEREK EYT’DEN YARARLANABİLİR MİYİM?
SORU: 1983 doğumluyum. Sigorta girişim 4 Haziran 1998 olup toplam 1839 gün prim ödedim. 2 çocuğum var. Eksik günlerimi toplu ödeyerek EYT’den yararlanabilir miyim? Z.A.
CEVAP: İlk girişte, kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kollarına (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına) adınıza prim ödemesi varsa EYT kapsamındasınız. Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Toplu prim ödeyerek gün kazanılamıyor. Ancak doğumlarınız arasında iki yıl süre varsa, doğum sonrasındaki iki yıllık sürelerde prim ödenmeyen günleri borçlanma hakkınız var. Bu sürelerde hiç prim ödenmediğini varsayarsak, iki doğumunuzu borçlanarak toplam 1440 gün kazanabilirsiniz. Ayrıca sigortalı çalışarak 2696 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5975 güne tamamlayacağınız tarihte, EYT kapsamında yaş aranmadan emekli olabilirsiniz.
SİGORTALI İLE MEMURUN EMEKLİLİK ŞARTLARI FARKLIDIR
Soru: 1976 doğumluyum. 1992 yılında 16 yaşında vekil öğretmenlik yaptım. 18 yaş altı SSK başlangıcı EYT kapsamında diye yazıyorsunuz. Fakat beni saymadılar. Elimde dekontlarım var. Tüm resmi evraklarım var. Yaptığıma dair Ankara’ya yazdım. Bir gün girişimi 1992 olarak e-Devlet’ime işlediler. Ertesi gün sehven yapılmıştır diye yazı gönderdiler. EYT kapsamına giriyor muyum? 1992’de başlayan sigortam 1 yıl sürmüştü. Yani bir yıl öğretmenlik yaptım. Sonra 2003’te tekrar SSK’lı olarak işe girdim ve hâlâ çalışıyorum. 6662 gün prim ödemem var. Ebru HASGÜL
Cevap: Genel olarak memurların 18 yaş altında geçen çalışma süreleri, aylık ödenmiş olsa dahi, emeklilikte geçerli hizmet sürelerinden sayılmıyor. Sadece bir meslek okulunu bitirip de meslekleri ile ilgili görevlere atananların 18 yaşını doldurmadan önce mahkemelerden kaza-i rüşt kararı almaları halinde, 18 yaşın altında geçen çalışma süreleri emeklilikte geçerli süre olarak dikkate alınıyor. Bu nedenle 18 yaşın altında vekil öğretmen olarak geçen süreniz; muhtemelen öğretmenlik ile ilgili bir meslek lisesinden mezun olmadığınız için ve 18 yaşı doldurmadan önce kaza-i rüşt kararınız da bulunmadığından emeklilikte geçerli süre sayılması mümkün olmamış.
SSK sigortalılarda ise 18 yaşın altında da olsa prim ödenen çalışma süreleri emeklilikte geçerli hizmet süresi olarak dikkate alınıyor. Hatta 18 yaşından önce SSK’ya prim yatırmış olanların daha sonra memuriyete başlamaları halinde de bu süreleri emeklilikte geçerli hizmet olarak sayılıyor. Bu yasalar arasındaki farktan kaynaklanan bir durum. Maalesef EYT kapsamına girmiyorsunuz. EYT’li olmak için ilk defa 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olmak gerekiyor. Oysa sizin sigortanız 2003’te başlamış. Emekli olmak için 7000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 338 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
PRİM EKSİĞİMİ NASIL TAMAMLARIM?
SORU: 8 Mart 1977 doğumluyum. SSK’lı olarak işe giriş tarihim 10 Aralık 1997 olup 5036 gün primim var. 31 Aralık 2012’den beri çalışmıyorum. Tamamlamam gereken prim gün sayım 5975 gündür. Eksik 939 günüm var. SSK’dan emekli olabilmem için geri kalan eksik prim gün sayımı nasıl tamamlayabilirim? Sezin CAMCI
CEVAP: Prim ödemenizin son 2520 günü içinde Bağkur’a prim ödemeniz yoksa 939 gün prim eksiğinizi isteğe bağlı ödeyerek tamamlayabilirsiniz. İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağkur’a sayılsa da 1260 günden az prim ödeyeceğinizden, herhangi bir sakınca oluşturmaz. Ayrıca sigorta başlangıç tarihinden sonra doğum veya doğumlarınız varsa doğumlarınız sonrasındaki iki yıl içinde prim ödenmeyen günleri borçlanma hakkınız var. Eksiğinizi doğum borçlanmasıyla da tamamlamanız da mümkün olabilir.
