Giriş
Soru: 1979 doğumluyum. Yeni emekli oldum. 7 bin 500 TL aylık bağlandı. Askerliğimi 1999’da yaptım. Askerlik borçlanması yaparsam maaşımda ne kadar artış olur? Sizce askerlik ödemek kârlı mı? ŞİRİN
Cevap: Öncelikle emeklinin askerlik borçlanması yapamayacağını belirtelim. Askerliğinizi emekli olmadan önce borçlanmanız lazımdı. Ancak askerliğinizi borçlansanız da yine aynı tutarda emekli aylığı bağlanacaktı. Çünkü esasında hak ettiğiniz aylık çok daha düşük. Fakat 1 Ocak 2023’ten itibaren 5 bin 500 lira olan taban aylık 7 bin 500 liraya yükseltildiğinden, 7 bin 500 lira aylık alacaksınız. Asıl olması gereken aylığınızla 7 bin 500 lira arasındaki fark Hazine’den karşılanacak.
YURTDIŞI BORÇLANMASI BAŞLANGICI GERİ ÇEKER Mİ?
SORU: 23 Mart 1974 doğumluyum. Türkiye’de sigorta başlangıç tarihim 1 Mart 2005. 16 Ağustos 1998-8 Ağustos 2004 arasında Suudi Arabistan’da çalıştım. Bu dönemin tamamını (2152 gün) borçlandım ve bedelini ödedim. 7615 gün primim var. E-Devlet’te çalışma hayatım kısmına baktığımda emeklilik tarihimi 25 yıllık süremin dolduğu 17 Ağustos 2023 olarak görüyorum. Ancak ilgili mevzuat ve yönetmelikleri incelediğimde yurtdışı borçlanması Türkiye’de ilk SSK giriş tarihim olan 1 Mart 2005’ten geriye 2152 gün çekerek hesaplanması gerektiği sonucunu çıkarıyorum. Bu şekilde hesaplandığında ilk giriş tarihim 15 Mart 1999 oluyor ve emekliliği hak ediş tarihimin (25 yılın dolduğu tarih) 15 Mart 2024 olması gerekiyor. Yönetmelik ve mevzuatı ben mi yanlış yorumluyorum? Yoksa SGK mı hata yapmış? Ne yapmalıyım? 17 Ağustos 2023’te emekliliğe başvurmalı mıyım? Bora ÖZKAN
CEVAP: Yurtdışında Türkiye’deki sigorta başlangıç tarihinden önce çalıştığınızdan, yurtdışı çalışma sürenizi borçlanmanız, sigorta başlangıç tarihinizi borçlanma gün sayısı (2152 gün) kadar geri çekerek 9 Mayıs 1999 olmasını sağlıyor. Bu tarihe göre emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Emekliliklerinde EYT’lilerden yaş aranmıyor. Prim şartını da sağlamış olduğunuzdan, bundan sonra prim ödemeseniz de 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 9 Mayıs 2024’te emekli olabilirsiniz.
HİZMET TESPİT DAVASI AÇABİLİRSİNİZ
Soru: Haziran 1999’da muhasebe bürosunda işe başladım. Beni işe alan kişi başkasının ruhsatı ile bu işi yapıyordu (SMMM ruhsatı kiralayarak). İşe girişimden 5 ay sonra Kasım 1999’da sigortam yapıldı. Haziran 2020’de işten ayrıldım. Hizmet tespit davası açabilir miyim? Şahitlerim kendisi dahil en az 3 kişi. İşin kötü olan kısmı ruhsatı kiralanan SMMM 5 yıl önce vefat etmiş. Bunun için de dava açmak gerekir mi? Şu an çalışmıyorum. 13 yıl beklemek bu devirde büyük sıkıntı benim için. Lale CANRUH
Cevap: İşten ayrıldığınız tarih üzerinden 5 yıllık zamanaşımı süresi geçmediği için hizmet tespit davası açabilirsiniz. Mahkemede çalışmanızı belge veya şahitle kanıtlamanız halinde, girişinizi yargı yoluyla Haziran 1999’a çekmeniz mümkün olabilir. Davayı kazanmanız halinde vefat edenin yükümlülükleri mirası reddetmemiş kanuni mirasçılarına geçer. Mirasçılar yükümlülüklerini yerine getirmezse yeni bir dava açarsınız. Ancak sorunuzun bu kısmını dava açacak avukatınızla incelemenizde yarar var.
EYT KAPSAMINDA MIYIM?
SORU: 15 Mayıs 1975 doğumluyum. 22 Ağustos 1997 ile 22 Şubat 1999 arası askerliğimi yaptım. 15 Aralık 1999-31 Ocak 2000 arası 45 günlük SSK prim ödedim. 15 Temmuz 2001’de polis oldum ve halen devam ediyorum. EYT kapsamında mıyım? Serdar ÇİÇEK
CEVAP: İlk defa 8 Eylül 1999’dan önse sigortalı olanlar EYT kapsamında. Bu tarihten önce sigortalı çalışmanız olmadığından ayrıca memurlar askerlik borçlanmasıyla EYT kapsamına da giremediğinden, maalesef EYT kapsamında değilsiniz.
58 YAŞI DOLDURMANIZ GEREK
Soru: 52 yaşındayım. Ağustos 1990’dan sigorta girişimle 3600 gün prim ödemem var. Güncel şartlarda ne zaman emeklilik hakkı elde ederim? Nilgün BAYIN
Cevap: Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Süre ve prim şartını sağladığınızdan bundan sonra prim ödemeseniz de 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
