Giriş
SORU: İş yerimden bütün haklarımı alıp emekli oldum. Aynı işimde tekrar çalışmam durumunda, yıllık izin hakkım 26 gün olarak devam eder mi? Yoksa 14 gün mü olur? Zafer YILMAZ
CEVAP: Emekli olduğunuz işyerinde Sosyal Güvenlik Destek Primine tabi olarak tekrar işe başladığınızda, ücretinizden yüzde 7.5 destek primi kesilecek. Ayrıca emekli aylığınızı da alacaksınız. Yani hem emekli aylığı, hem de ücret alacaksınız. Kıdem tazminatı alarak emekli olanın, kıdem tazminatı açısından kıdemi (o işyerinde çalışma süresi) sıfırlanmakta. Ancak işten kıdem tazminatı alarak ayrılanın yıllık ücretli izin açısından da kıdeminin sıfırlanacağına dair yasada açık hüküm yok. Ancak maalesef yargının; yıllık izin açısından kıdemin sıfırlanacağına dair eski bir kararı olduğundan, çoğu işveren bu kararı baz alarak emekli olup sizin gibi tekrar işe başlayanlara, o işyerinde yeni çalışmaya başlamış gibi izin süresi (14 gün) hesaplamakta. Bu bize göre yanlış bir uygulamadır. Emekli olup yeniden çalışmaya başlayanın yıllık izin süresinin o işyerindeki tüm çalışma süresinin (emekli olmadan önceki çalışma süresinin de) dikkate alınarak hesaplanması gerekir. Yani sorunuzda belirttiğiniz gibi yıllık 26 gün ücretli izin hesaplanması lazım. Çünkü yasada yargı kararı yönünde uygulama yapılacağı yönünde açık bir hüküm yok. Hatta bu konuda yapılan şikayetler üzerine yapılan incelemelerde iş müfettişleri de tüm çalışma süresinin dikkate alınarak yıllık izin hesaplanması yönünde rapor tuttuğu duyumlarını alıyoruz.
58 YAŞI BEKLEMEK ZORUNDA MIYIM?
SORU: 1969 doğumluyum. Sigorta girişim 1998 olup 3700 günüm var. Emeklilik için 58 yaşı beklemek zorunda mıyım? Nermin ÇAMLICA
CEVAP: Maalesef 58 yaşı beklemek zorundasınız. Çünkü yaş haddinden emeklilik için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 3600 günden fazla prim ödemeniz olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 2027’de 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
ANNENİZ ÜÇ AYLIĞI BİRLİKTE ALABİLİR
SORU: Annem SSK emeklisi. SSK emeklisi olan babam vefat etti. Annem babamın yarı maaşını alacak. Ayrıca dedem yani annemin babası 2008 öncesi vefat etti. Emekli Sandığı emeklisiydi (komiser emeklisi). Bu durumda annem babasından yetim aylığı da alabilecek mi? Alırsa yüzde kaçını alacak? Burak BAYSAN
CEVAP: Dedeniz Emekli Sandığı emeklisi olduğu için anneniz şanslı. Çünkü sadece Emekli Sandığı, SSK emeklisi kız çocuğuna yetim aylığı bağlar. Anneniz SSK emeklisi olsa da babasından dolayı Emekli Sandığı’ndan yetim aylığı bağlatabilir. SSK’dan kendi aylığını alırken, yine SSK’dan eşinden dul, babasından dolayı Emekli Sandığı’ndan yetim aylığı alabilir. Annenizin babasından dolayı aylık bağlama oranı yüzde 25.
İŞTEN AYRILIP BAŞVURU YAPABİLİRSİNİZ
SORU: 1967 doğumluyum. Uzun vadeli sigorta başlangıç tarihim 1 Haziran 1997 olup 7769 gün prim ödemem var. 58 yaştan önce emekli olabilir miyim? Şeyma Nur YAKUT
CEVAP: Emekli olmak için 58 yaşın dolmasını beklemenize gerek yok. Çünkü emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Aranan şartları sağladığınızdan istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. Emekli aylığı bağlatmak için işten ayrılıp SGK’ya emeklilik başvuru yapmalısınız.
