Giriş
Soru: Emekli Sandığı emeklisi hiç evlenmemiş bir bayanım. Annem Emekli Sandığı emeklisi, babam SSK emeklisiydi. Her ikisi de rahmetli oldu. Acaba ben onlardan maaş alabilir miyim? Zeynep AKINCIOĞLU
Cevap: SSK, emekli kız çocuğuna ana veya babasından ölüm aylığı bağlamadığından, babanızdan aylık bağlatamazsınız. Emekli Sandığı da kendinden emekli olan yani Emekli Sandığı emeklisi olan kız çocuğuna ana veya babasından ölüm aylığı bağlamaz. Ancak Emekli Sandığı kendi dışındaki diğer sigortalılık statüsünden (SSK, Bağkur, vd.) emekli olan kız çocuklarına ölüm aylığı bağlar. Emekli Sandığı emeklisi olduğunuzdan maalesef annenizden de aylık bağlatamazsınız. Ancak SSK veya Bağkur emeklisi olsaydınız, annenizden dolayı Emekli Sandığı’ndan ölüm aylığı bağlatabilirdiniz.
BAŞLANGIÇTA MALUL DERECESİNDE ENGELLİ OLANIN EMEKLİLİK ŞARTLARI
Soru: 5 Aralık 1976 doğumluyum. SSK’ya (4/a) 2474 gün, Bağkur’a da (4/b) 390 gün olmak üzere toplam 2864 gün prim ödemem bulunuyor. Yüzde 70 engelli raporum var. Ne zaman emekli olurum? Özgür ÇALĞIN
Cevap: Her ne kadar sigorta başlangıç tarihinde malul derecesinde hastalığı veya engelli olan sigortalılar malul haklarından yararlanamazsalar da, daha uygun şartlarla emekli olma hakları var. Sigorta başlangıç tarihinizi bildirmemişsiniz. Oysa sigorta başlangıç tarihi belirleyici. İlk defa 1 Ekim 1999’dan önce sigortalı olmuşsanız, 15 yıl sigorta süresi ve 3600 gün prim şartlarını birlikte sağlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Sigorta başlangıç tarihiniz 30 Nisan 2008-31 Aralık 2008 arasında ise, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3700 gün, 2009 yılında ise 15 yıl sigortalılık süresi, 3800 gün prim ödeme, 2010 yılında ise 15 yıl sigortalılık süresi ve 3900 gün prim ödeme, 1 Ocak 2011 ve daha sonra ise 15 yıl sigortalılık süresi ve 3960 gün prim ödeme şartlarını birlikte sağlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
TAZMİNAT ALARAK AYRILABİLİRSİNİZ
Soru: Sigorta başlangıç tarihim 1 Eylül 2008 olup 5191 gün prim ödemem var. İşimden ne zaman kıdem tazminatı alarak ayrılabilirim? Bülent AKYOL
Cevap: Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındaki şartları sağlayanlar işlerinden kıdem tazminatı alarak ayrılabiliyor. Yaş haddinden emekli olmak için 4600 gün prim ödeme ve 63 yaş şartlarına tabisiniz. 4600 günden fazla priminiz olduğundan işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz. Kıdem tazminatını almak için yapacağınız işlem; SGK’dan alacağınız kıdem tazminatı alabilir yazısını işverene ibraz etmekten ibrettir.
ERKEN EMEKLİ OLMAK İÇİN VERGİ İNDİRİMİ DE ALMALISINIZ
SORU: Sigorta başlangıç tarihim 10 Haziran 2005. Yüzde 55 engelli raporum var. Ne zaman emekli olurum? Çağlar KAYA
CEVAP: Engelli hakkıyla erken emekli olmak için, Maliye’den vergi indirim hakkı da almanız gerekiyor. Vergi indirim hakkı almanız halinde , 6 Ağustos 2003’ten sonra 1 Mayıs 2008’den önce sigortalı olan vergin indirim hakkı almış, 3’üncü derece engelli olarak, emekli olmak için, 20 yıl sigortalılık süresi ve 4400 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. Prim ödeme gün sayınızı bildirmemişsiniz. 4400 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 20 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 10 Haziran 2025’te emekli olabilirsiniz.
EYT’DEN YARARLANMAYI 13 GÜNLE KAÇIRMIŞSINIZ
SORU: Sigortalı işe girişim 20 Mart 2001’dir. 1996 yılında 18 ay askerlik yaptım. Askerliğimi borçlanırsam emeklilik şartlarım ne olur? Ne zaman emekli olabilirim? FURKAN
CEVAP: Emekli olmak için 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. Galiba 1976 doğumlusunuz. 4500 gün prim ödemeniz şartıyla yine aynı tarihte, yani 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz (25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak). Askerlik borçlanması emekli olma şartlarınızı değiştirmiyor. Maalesef EYT yasasından yararlanmayı 13 günle kaçırmaktasınız. Çünkü askerlik borçlanması sigorta başlangıç tarihinizi 20 Eylül 1999’a çekmekte. Oysa borçlanma sigorta başlangıç tarihinizi 7 Eylül 1999’a çekebilseydi, (başka bir ifade ile 13 gün önce sigortalı olsaydınız) EYT yasası kapsamında 5975 gün prim ödeyerek yaş aranmadan emekli olabilecektiniz.
