Giriş
SORU: Cezaevinde olan babamın vasisiyim. Babama devlet hastanesinden yüzde 63 oran ile engelli raporu verildi. Verilen bu rapor ile emeklilik için başvurmak istiyoruz. Acaba babam emekli olabilir mi? Ekin Su GÜMÜŞ
CEVAP: Babanızın sigorta başlangıç tarihini ve prim ödeme gün sayısını bildirmemişsiniz. Yüzde 60 ve üzeri işgücü kaybına uğrayanlar malul sayılıyor. Malulen emekli olmak için; 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ödeme ve en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı şartları aranıyor. Babanızın 10 yıl sigortalılık süresi ve 1800 gün prim ödemesi varsa, raporu ve tıbbı eklerini inceleyecek olan SGK sağlık kurulu malul olduğuna karar verirse, malulen emekli olabilir.
EYT KAPSAMINDASINIZ
SORU: Sigorta başlangıç tarihim 25 Haziran 1998, askerlik başlangıç tarihim de 21 Ağustos 1998’dir. Bu şekilde askerliğimi EYT’ye ekletebiliyor muyum? Ender CEBECİ
CEVAP: Doğum ve askerlik tarihiniz ile askerlik sürenizi bildirmemişsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinizden sonra yapmışsınız. Askerliğinizi borçlanmanız halinde, prim ödeme gün sayınız askerlik süreniz kadar artar. Ancak sigorta başlangıcınız geri gitmez. Esasında bunun bir önemli yok. Çünkü ilk girişte adınıza prim ödemesi varsa zaten EYT kapsamındasınız. Emekli olurken yaş aranmayacak. 5900 gün prim ödemeniz varsa, istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. Yoksa priminizi 5900 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
DOĞUMUN EMEKLİLİK İÇİN FAYDASI OLUR MU?
SORU: 1981 doğumluyum. 4A tescil başlangıcım yani stajyerlik girişim 1 Ekim 1997, hizmete başlama tarihim 14 Kasım 2000 olup 6676 gün primim ve 23 yıl 2 ay sigortalılık sürem var. 2023’te doğum yaptım. Bunun emekliliğime bir katkısı, emekliliğimi geri çekme durumu söz konusu olabilir mi? Sezen YEŞİLKAYALI
CEVAP: Emekli olmak için; 7000 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 324 gün daha prim ödeyip toplam priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca, 4500 günden fazla priminiz olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de yine aynı tarihte, yani 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz (25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabi olarak). 2023’teki doğumdan sonraki iki yılda prim ödenmeyen günleri borçlanma hakkınız var. Bu iki yılda 324 gün prim ödenmeyen gününüzü borçlanıp priminizi 7000 güne tamamlamanız mümkün. Ancak doğum borçlanması emekli olacağınız tarihi değiştirmez. Doğumunuz staj başlangıç tarihiniz ile hizmet başlangıç tarihiniz arasında olsaydı, doğum borçlanmasıyla EYT kapsamına girip yaş aranmadan emekli olmanız mümkün olabilirdi. Ancak toplumda çırak ve staj sigortasının emeklilik açısından da sigorta başlangıcı sayılması için büyük bir talep ve beklenti var. Önümüzdeki yerel seçim bu beklentiyi güçlendirmekte. Şayet çırak-staj sigortasını başlangıç sayan bir yasa çıkartılırsa EYT kapsamında girip emekli olmanız mümkün olabilir.
EMEKLİ OLMA ŞANSIM VAR MI?
SORU: 1963 doğumluyum. 2013’ten beri küçük esnaf olarak Bağkur’a prim yatırıyorum. Emekli olma şansım nedir? Ne zaman emekli olabilirim? Kibriye ACAR
CEVAP: Tabii ki emekli olma şansınız var. Yaş haddinden emekli olmak için 5400 gün prim ve 61 yaş şartlarına tabiniz. Sorunuza göre yaklaşık 11 yıl prim ödemeniz var. 4 yıl daha prim ödeyerek toplam priminizi 15 yıla (5400 güne) tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
