Giriş
SORU: 2 Ocak 1980 doğumluyum. Yüzde 51 oranında süresiz engelliyim. Kamuda görev yapıyorum. 6671 gün prim ödemem var. Emekli olabilir miyim? İlkay ÇAM
CEVAP: Emekli olma şartlarını sigorta başlangıç tarihi belirliyor. Sigorta başlangıç tarihinizi bildirmemişsiniz. Bugünden geriye doğru aralıksız 6671 gün prim ödediğinizi varsayarsak, sigorta başlangıç tarihiniz 28 Haziran 2006 olur. Maliye’den vergi indirim hakkı da almışsanız, bu başlangıcınıza göre 6 Ağustos 2003 itibarıyla 3 yıldan az süredir sigortalı olan vergi indirim hakkı almış 3’üncü derece engelli olarak emekli olmak için 19 yıl sigortalılık süresi, 4240 gün prim ödeme şartlarına tabisiniz. Priminiz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 19 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 28 Haziran 2025’te emekli olabilirsiniz. Şayet vergi indirim hakkı almamışsanız, TBMM gündeminde bulunan ve engellilere bazı haklar sağlayan torba yasa tasarısının yasalaşmasını bekleyebilirsiniz. Çünkü bu tasarı ile sizin gibi 1 Ekim 2008’den önce sigortalı olanlardan emekli olurken aranan ‘Vergi İndirim Belgesi’ şartı kaldırılmaktadır. Ayrıca 1 Ekim 2008’den önce sigortalı olan engellilerin, sigorta başlangıç tarihlerine göre emekli olmak için farklı şartlara tabi tutulması uygulaması terk edilerek, engelli sigortalıların emekliliğinde norm ve standart birliği sağlanıyor. 31 Aralık 2008’den önce sigorta olan ve;
* Yüzde 40-49 arasında işgücü kaybına uğrayanlar, emekli olmak için 18 yıl sigortalılık süresi ve 4100 gün prim ödeme şartlarına,
* Yüzde 50-59 arasında işgücü kaybına uğrayanlar emekli olmak için 16 yıl sigortalılık süresi ve 3700 gün prim ödeme şartlarına tabi. Önümüzdeki günlerde yasalaşması beklenen düzenlemeden yararlanarak emekli olmanız da mümkün. Sigorta başlangıç tarihinizi (gün, ay, yıl olarak) ve Maliye’den vergi indirim hakkı alıp almadığınızı bildirmeniz halinde, sorunuza daha net cevap verebiliriz.
KIDEM TAZMİNATI ALIP AYRILABİLİR MİYİM?
SORU: 1 Ağustos 1990 doğumluyum. SSK girişim 11 Eylül 2007 olup 5200 gün primim var. 18 yaşını 1 Ağustos 2008’de doldurduğum için çıkan kademeli emeklilik sistemi (1 Mayıs 2008-31 Aralık 2008 arası 4600 gün) ile çalışmıştım. İş yerinden kıdem tazminatı alıp alabilir miyim? Ceyhun ASLANTUY
CEVAP: Emeklilik şartlarınız, 18 yaşından küçükken de olsa, 11 Eylül 2007 başlangıcınıza göre belirleniyor. Bu başlangıca göre emekli olmak için 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındaki şartları sağlayanlar işinden kıdem tazminatı alarak ayrılabiliyor. İşinizden kıdem tazminatı alarak ayrılmak için priminizi 7000 güne tamamlamanız gerekiyor. 4600 günle tazminat alıp ayrılmak için ilk defa sigortalı olduğunuz tarihin sorunuzda belirttiğiniz tarih aralığında, yani 1 Mayıs 2008-31 Aralık 2008 arasında olması gerekiyor.
EYT’DEN EMEKLİ OLUR MUYUM?
SORU: 1 Ocak 1982 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 10 Ekim 1998. EYT’den emekli olur muyum? Şahin GÜLER
CEVAP: İlk girişinizde adınıza kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kollarına (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına) prim ödemesi varsa, emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. EYT kapsamında olduğunuzdan emekli olurken yaş aranmayacak. Prim ödeme gün sayınızı bildirmemişsiniz. Şayet 5900 gün prim ödemeniz varsa hemen emekli olabilirsiniz. Yoksa priminizi 5975 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
