Giriş
Soru: 17 Temmuz 1976 doğumluyum. 9 Kasım 1999’da öğretmenliğe başladım. 1 Eylül 2016’da ihraç oldum. 10 aydır sigortalı çalışıyorum. Emekli Sandığı ile sigortamı birleştirebilir miyim? Emekli olurken hangisinden emekli olacağım? Ne zaman emekli olurum? Birsel ALPTEKİN
Cevap: Hizmetlerinizi tabii ki birleştirebilirsiniz. Hatta birleştirmek zorundasınız. Çünkü hizmet süreniz Emekli Sandığı’ndan emekli olmaya yetmediğinden hizmetlerinizi birleştirmek yasal zorunluluk. Memuriyetten sonra başladığınız sigortalı çalışmanız ile SSK’ya (4/A’ya) 960 gün daha prim ödeyerek 10 ay (300 gün) olan priminizi 1260 güne tamamlamanız halinde, SSK’da emekli olmak için; 7000 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabi olursunuz. 1260 gün prim ödemesiyle priminizi de 7000 güne tamamlayacağınız için, 1260 günden sonra prim ödemeseniz de 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte SSK’dan emekli olabilirsiniz.
EŞİTLİK SEYYANEN ZAMMIN EMEKLİYE DE VERİLMESİYLE OLUR
SORU: 39 yıl hizmet sonucu 4/c statüsünden emekli olmuş okutmanım (öğretim görevlisi). Temmuzmaaş artışına kadar çalışan ve emekli öğretim görevlisi arasındaki maaş farkı çok azdı. O da (lisans, yüksek lisans, doktora) arasındaki farktan kaynaklanıyordu. Seyyanen verilen zamla birlikte bu fark çok büyüdü. Bu durum nasıl eski haline döner? Hakan ÖZMEN
CEVAP: Memur maaşlarına temmuz ayında 8 bin lira seyyanen zam yapıldı. Bu nedenle maaşlara da oransal olarak artış farklı yansıdı. Görev aylıklarına yapılan 8 bin liralık seyyanen zam, emekli aylıklarına yapılmadığından emekli aylıkları ile görev aylıkları arasında fark oluştu. Bunun düzeltilip düzeltilemeyeceği siyasi iradenin kararıdır. Şayet 8 bin lira ek ödeme emekli maaşlarına da yansıtırsa bahsettiğiniz farklılık giderilmiş olur.
MİRASI REDDEDEN EŞE DUL AYLIĞI BAĞLANIR MI?
Soru: Vefat eden eşimin borçları nedeniyle 2 çocuğumla reddi miras başvurusunda bulundum. Reddi miras davası açmadan eşimin aylığının bağlanması için başvurmuştuk. Bu haktan yararlanabilir miyiz? Eşim 2021’de emekli olmuştu. Elif ATAMAN
Cevap: Sosyal güvenlik hakları vazgeçilmez haklardan olduğundan, reddi miras talebinde bulunarak eşinizin mirasını reddetseniz dahi eşinizden size ve hak sahibi olan çocuklarına ölüm (dul-yetim) aylığı bağlanır.
EMEKLİLİK PRİMİ DÜŞÜRÜLÜR MÜ?
SORU: 9 Ocak 1972 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 14 Ocak 1996 olup 5391 gün prim ödemem var. 15 ay askerliğimi yatırırsam emekli oluyorum. Borçlanma bedeli 65 bin lira tutuyor. Sicilimden dolayı kredi de çekemiyorum. Acaba emeklilik priminde bir değişiklik olur mu? Turan KARAASLAN
CEVAP: Önümüzde yerel seçimler olması sizde olduğu gibi çoğu kişide seçimden önce emeklilik priminin düşürülmesi beklentisine yol açıyor. Beklentiyi biraz da Cumhurbaşkanlığı seçiminden önce neredeyse tüm partilerin Bağkur’luların emeklilik primini 9000 günden 7200 güne düşüreceklerini taahhüt etmeleri neden oldu. Ayrıca toplumda 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanlar EYT yasası ile yaş aranmadan emekli edilirken, bu tarihten sonra sigortalı olanların 17 seneye kadar geç emekli edilmesi toplamda oldukça huzursuzluğa neden oldu. Bunlar da haklı olarak emekli olmak için aranan yaş şartının düşürülmesini talep etiyor. Toplumsal taleplere duyarsız kalmayan siyasi otorite şayet bu talepleri dikkate alır da bir yasa çıkartırsa siz de yararlanırsınız. Ancak prim düşürme zor görünüyor. Fazla beklentiye girmek doğru değil. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmışsanız tamamına gerek yok, bir yılını borçlanarak, priminizi 5750 güne tamamlayacağınız tarihte EYT kapsamında yaş aranmadan emekli olabilirsiniz. Bir yıl askerlik borçlanması için de 65 bin lira değil 51 bin 512 lira borçlanma bedeli ödemeniz gerekir. Şartları zorlayıp bir an önce emekli olmakta yarar var. Çünkü primi azaltan yasa çıkması çok zor.
3600 EK GÖSTERGE İÇİN 6 AY BEKLEMEM GEREKİYOR MU?
Soru: Polis memuruyum. Derece kademem aylıksız izin sebebi ile geride kaldı. EYT’den faydalandım ve emekli olmayı düşünüyorum. Aralıkta 1’inci dereceye ulaşıyorum. Ocak 2024’te emeklilik müracaatında bulunursam, 3600 ek göstergeden faydalanır mıyım? Yoksa 6 ay kuralı var mı? GÜLHAN
Cevap: Aynı unvanda ve normal kendi terfiniz ile birinci dereceye ulaşırsanız, emeklilikte ek gösterge için altı ay bekleme şartı bulunmuyor. Yeni ek göstergenizden bir ay kesenek kesilmesi yeterli.
