Giriş
Soru: 1968 doğumluyum. SSK başlangıcım Ocak 1987’de oldu. 1996’da işyeri açtım. Bağkur’a hiç prim ödemedim. 1700 günüm var. Geriye dönük Bağkur borçlanması olur mu? İşyeri açtığım için otomatikman Bağkur’a kayıtlı olunmuyor mu? Şu anda sigortalı değilim. Aydın KARATAŞ
Cevap: 1996’da Bağkur kaydınızı kendinizin yaptırması gerekiyordu. 1 Ekim 2008’de yasa değişti. Vergi dairesi vergi mükelleflerini SGK’ya bildirerek, Bağkur kaydının yapılmasını sağlıyor. Ancak sizin gibi Bağkur’a süresi içinde kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülüğü, 1 Ekim 2008’den itibaren başlatılıyor.
Şayet Bağkurlu olmayı gerektiren faaliyetiniz halen devam ediyorsa, bulunduğunuz yerdeki SGK il veya merkez müdürlüğünden sigortalılığınızı kontrol edin. Bağkur tesciliniz yapılmamışsa, kendinizi ihbar ederek Bağkur’unuzu 1 Ekim 2008’den başlatabilirsiniz. Daha doğrusu başlatmak zorundasınız. Bir yıldan fazla Bağkur prim borcu olanların sigortalılıkları durduruldu ve prim borçları silindi.
Ancak durdurulan sigortalılık süresinin primi bugünkü değerleri üstünden ödenerek, sigortalılık süresi ihya edilebiliyor (geri kazanılabiliyor). Bağkurlu olmanızı gerektiren faaliyetiniz hâlâ sürüyorsa, durdurulan sigortalılık sürenizi ihya ederek 1 Ekim 2008’den bugüne kadar gün kazanabilirsiniz.
Bağkur’unuzu ihya ettikten sonra yaklaşık 3040 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 9000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca ihya işleminden sonra toplam 5400 günden fazla priminiz olacağından, faaliyetinize son verip, bundan sonra prim ödemeseniz de 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Bağkurlu olmanızı gerektiren faaliyetinize devam edip etmediğinizi, askerlik tarihiniz ile askerlik sürenizi bildirmeniz halinde sorunuza daha net cevap verebiliriz.
ASKERLİĞİ BORÇLANMANIN EMEKLİLİĞE BİR FAYDASI VAR MI?
Soru: 1968 doğumluyum. SSK girişim 1991’de oldu. 3650 gün prim yatırılmış. İlk girişim tarım müdürlüğü işçi sınıfı. Daha sonra pazarlama şirketinde sigortalı çalıştım. Acaba ne zaman emekli olurum? Ayrıca 1988’de yaptığım askerliğimi borçlansam emekliliğime faydası olur mu? Mehmet YAMAN
Cevap: Sigorta başlangıcınızı tarih (gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde, sadece yıl olarak belirtmişsiniz. Oysa başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. Şayet sigorta başlangıcınız 23 Mayıs 1991’den önceki bir tarihse, askerlik sürenizi (askerliğiniz 18 ay kabul edilmiştir) borçlanmanız halinde, emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz.
Borçlanmadan sonra 1260 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5450 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Şayet sigorta başlangıç tarihiniz 23 Mayıs 1991’den sonraki bir tarihse, askerlik sürenizi borçlanmanız halinde emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz.
Borçlanmadan sonra 1335 gün daha prim ödeyerek, priminizi 5525 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 3600 günden fazla prim ödemeniz olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 2028’de 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekliliğiniz mümkün.
İSTİFA EDEN KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR Mİ?
Soru: 19 Mayıs 1964 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 28 Mart 2005. Hâlâ aktif olarak çalışıyorum. Daha ne kadar çalışmam gerekiyor? Şimdi istifa etsem birikmiş tazminatımı alabilir miyim? İnci GÜR
Cevap: Emekli olmak için 7000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Boşluğunuz yoksa ara vermeden prim ödemeye devam etmeniz halinde, priminizi 7000 güne tamamlayacağınız 8 Eylül 2024’te emekli olabilirsiniz. İstifa etmeniz halinde kıdem tazminatı alamazsınız.
Çünkü kıdem tazminatı alarak işten ayrılmak için emeklilikte aranan şartlardan yaş dışındakilerin sağlanmış olması gerekiyor. Emeklilik için yaş dışında aranan şart 7000 gün prim ödemesi olduğundan, kıdem tazminatınızı priminizi 7000 güne tamamlayacağınız tarihte yani emekli olacağınız tarihte alabilirsiniz.
EMEKLİLİK İÇİN 2026 YILI BEKLENECEK
Soru: 1966 doğumlu babamın SSK başlangıç yılı 1981. Sadece 2 ay çalışıp işi bırakmış. 2010 yılında tekrar çalışmaya başladı. Hiç ara vermeden hâlâ sigortası devam ediyor. 18 ay askerlik yapmış. Emekli olmasına kaç yılı var? GÜL
Cevap: Babanızın sigorta başlangıçlarını tarih (gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde, sadece yıl olarak belirtmişsiniz. Oysa bir gün bile şartları değiştirebiliyor. Babanız, 3600 gün primi olduğunu varsayarsak askerliğini borçlanıp, 935 gün de prim ödeyerek toplam primini 5075 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir (25 yıl sigortalılık süresi, 5075 gün prim ödeme ve 46 yaş şartlarına tabi olarak).
Babanız yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. Babanızın 3600 gün primi varsa (yoksa primi 3600 güne tamamlaması gerekiyor), bundan sonra prim ödemese de 2026’da 60 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir.
EYLÜL 2022’DE EMEKLİ OLUNACAK
Soru: 20 Eylül 1971 doğumluyum. Sigortaya giriş tarihim 1 Haziran 1989. Toplam 9456 gün prim ödemem var. Sigorta başlangıç tarihimden sonra 15 ay askerlik yaptım. Askerlik süremi borçlanıp bedelini ödedim. Acaba ne zaman emekli olabilirim? Hüseyin SARI
Cevap: Emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Priminiz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 51 yaşınızı dolduracağınız 20 Eylül 2022’de emekli olabilirsiniz.
ÇALIŞILAN İŞYERİNDEN ÖNCEKİ ÇALIŞMA İÇİN ÖDENMEYEN KIDEM TAZMİNATI DA ALINABİLİR Mİ?
Soru: 2014-2019 tarihleri arasında SSK’lı olarak çalıştım. 5 yıl sonra patronum sigorta çıkışımı yaptırdığını bildirdi. 1 ay çalışmadım. 1 ay sonra aynı işveren tekrar işe alarak, SSK girişimi yaptı. İlk çalıştığım 5 yıllık süre için yaklaşık 40 bin TL’lik tazminatımın durumu nedir? Zamanaşımına uğrar mı? Beklediği sürece faiz işler mi? Hala aynı işyerinde, aynı işveren ile çalışıyorum. Önceki tazminat hakkı mı nasıl alabilirim? S. DAĞ
Cevap: Hakkınız zamanaşımına uğramaz ve kaybınız olmaz. Çünkü aynı işyerinde fasılalarla (aralıklarla) çalışılsa da tüm çalışma süresinin kıdem tazminatının ödenmesi gerekiyor. Emekli olduğunuzda veya ileride işinizden kıdem tazminatını hak eder şekilde ayrıldığınızda, işveren ilk 5 yıllık çalışma süresi dahil, tüm çalışma sürenizin kıdem tazminatını ödenmesi gerekiyor.
Önceki çalışmanıza ilişkin kıdem tazminatınıza faiz gibi fark işletilmez. Çünkü ileride kıdem tazminatı hesabınız, en son alacağınız brüt ücret üstünden hesaplanacak. Dolayısıyla zaman geçtikçe alacağınız kıdem tazminatı tutarı da ücretinizdeki artışa bağlı olarak belli oranda artıyor. Bu yönüyle de bir kaybınız olmayacak.
