Giriş
Soru: Biz iki kız kardeşiz. Vefat eden Emekli Sandığı emeklisi babamızın maaşını ikimiz paylaşarak alıyoruz. Birimizin vefatı halinde, vefat edenin aldığı maaş diğer evlada aktarılır mı? Yani hayatta kalan evlat babamın maaşının tamamını alabilir mi? Bunun için müracaat gerekir mi? ÖZDEN
Cevap: Babanızdan ikinizden başka aylık alan yoksa aylık bağlama oranlarınız yüzde 40’tır. Birinizin vefatı halinde kalan, babasından aylık alan tek kişi olacağından aylık bağlama oranı yüzde 40’tan yüzde 50’ye yükselir. Ancak bağlanacak aylık alt sınır aylığının yüzde 80’inin altında ise, alt sınır aylığı bağlanır. Örneğin; babanızın dosyasından aylık alan bir kişi kalırsa kalan kişiye bağlanacak aylık 13.200 liranın altında olursa bu tutara yükseltilerek ödeme yapılır. Bu yüzde 50 oranına göre bağlanacak aylıktan birkaç bin lira fazla aylık bağlanacağı anlamına geliyor. Aylığın yükseltilmesi için, başvuru yaparak kardeşinizin vefat ettiğini babanızdan sizden başka aylık alan olmadığından aylık oranınızın yeniden hesaplanarak yükseltilmesini talep etmeniz lazım. Bunu için bir süre yok. 5 yıllık zamanaşımı süresi içinde her zaman başvuru yapılabilir.
FAZLA ÇALIŞMA KARŞILIĞI İŞÇİYE İZİN VERİLMESİ ZORUNLU MU?
Soru: İşçilerin fazla çalışması karşılığında izin kullandırılması zorunlu mu? İşçinin kabul ettiğine dair işverene yazılı başvuru yapması gerekir mi? LEVENT
Cevap: İşçi fazla çalışma yaptığı zaman isterse, fazla çalışma süresi karşılığında zamlı ücret yerine, serbest zaman adı altında izin kullanabiliyor. İşçiye fazla çalıştığı her saat karşılığında bir saat otuz dakika izin kullandırılması gerekiyor. Fazla çalışma karşılığında izin kullanılması için işçinin işverene rızası ile yazılı olarak başvurması gerekiyor.
TAZMİNAT ALMAK İÇİN HANGİ YOLU İZLEMELİYİM?
Soru: Ekim 1989 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 15 Ağustos 2006 olup toplam 4930 gün prim ödemem var. Çalıştığım iş yerine 2018’de başladım. Kendim çıksam tazminatımı alabilir miyim? Alabiliyorsam hangi yolu izlemeliyim? Talip YOLCU
Cevap: Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındakileri sağlayanlar, işlerinden kıdem tazminatı alarak ayrılabiliyor. Emekli olmak için 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Bugün için işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılamazsınız. Ancak 2070 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlayacağınız tarihte, işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz. Ayrıca 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme şartlarını birlikte sağlayacağınız tarihte yani 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 15 Ağustos 2031’de işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz. Primi 7000 güne tamamladıktan sonra, kıdem tazminatını almak için yapacağınız işlem, SGK’dan alacağınız ‘kıdem tazminatı alabilir’ yazısını işverene ibraz etmekten ibrettir.
109 GÜN PRİM ÖDEYEREK EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ
Soru: Eylül 1978 doğumluyum. Bağkur giriş tarihim 24 Aralık 1999. 1998-1999 arasında 18 ay askerlik yaptım. 540 gün askerlik borçlanması yaptım. Hizmet dökümümde giriş tarihimin 21 Mayıs 1998’e çekildiği görünüyor. 8891 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum? Hakan TOPALOĞLU
Cevap: Askerlik borçlanmasıyla EYT kapsamına girdiğinizden emekli olurken yaş aranmayacak. 109 gün daha prim ödeyerek priminizi 9000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
