Giriş
Soru: 4 Şubat 1965 doğumluyum. SSK girişim 20 Şubat 1984 olup askerlik borçlanması dahil toplam 3637 gün prim ödemem var. Kısmı emeklilikten yararlanabilir miyim? Naci AGIRGEZ
Cevap: Yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 60 yaşınızı dolduracağınız 4 Şubat 2025’te emekli olabilirsiniz.
54 GÜN PRİM EKSİĞİMİ NASIL TAMAMLAYABİLİRİM?
Soru: 30 Nisan 1968 doğumluyum. Hizmet başlangıcım 10 Ağustos 1989’dur. Geçen yıl sonunda 142 gün askerlik borçlanması ödedim. Çünkü 5000 prim gibi bir algı oluşturulmuştu. Ve çalıştığım işletme de (otel) 31 Aralık 2022’de çıkışımı yapmış. Şu an işsizlik maaşı alıyorum. 398 gün daha askerlik borçlanması yapabiliyorum. Ama bu durumda halen 54 gün prim eksiğim kalıyor. Sormak istediğim şey; bu 54 günü de ödeyebilir miyim? Yoksa sigortalı çalışmam zorunlu mu? Sinan ÇOKAN
Cevap: EYT kapsamındasınız. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. EYT’lilerden yaş aranmadığından priminizi 5450 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. 5000 gün priminizin son 2520 günü içinde Bağkur primi yoksa, askerliğinizin kalan 398 gününü borçlanıp, 54 gün de isteğe bağlı prim ödeyerek toplam priminizi 5450 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
EMEKLİLİK İÇİN 1051 GÜN DAHA GÖREV YAPMANIZ GEREK
Soru: 1 Mart 1973 doğumluyum. Sigorta (4/A) başlangıç tarihim 1 Kasım 1996 olup SSK’ya 284 gün prim ödemem var. Memuriyet (4/C) başlangıç tarihim 13 Aralık 2001 olup halen görevdeyim. 21 yıl 3 ay 11 gün hizmetim var. Askerlikten muafım. Ama engelli kadrosunda değilim. Bu bilgilere göre emekli olabilir miyim? E-Devlet’te emeklilik şartı 5825 gün/25 yıl, prim ödemem 7949 gün, kalan sürem 0 gün, kalan prim günüm 0 gün görünüyor. Oktay ÇELİK
Cevap: Sigortalı çalışmanız ve prim ödemeniz EYT kapsamına girmenizi sağlıyor. İnternette çalışma hayatı bölümünden aldığınız bilgi sigortalı çalışanlarla ilgili. Memur olmayıp da sigortalı çalışmış olsaydınız, 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi olarak emekli olabilecektiniz. Ancak memur olduğunuzdan bu şartlar sizin için geçerli değil. Emekli olmak için; 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. EYT’li olduğunuzdan yaş aranmayacak ve toplam hizmet sürenizi 25 tam yıla (9000 güne) tamamlayacağınız tarihte emekli olabileceksiniz. Yani 1051 gün daha görev yaparak hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlayarak emekli olacaksınız.
SEBEPSİZ YERE İŞTEN ÇIKARTILAMAZSINIZ
Soru: 14 Haziran 1996’da engelli kadrosunda sözleşmeli memur olarak bir kurumda işe başladım. Sonrasında kurum özelleşti ve biz de çalışmaya devam ettik. 2008 yılında tarafımla sosyal güvencesi Emekli Sandığına tabidir diye sözleşme imzalandı. Ama Haber-İş Sendikası’na üye olarak çalışmaya devam ettik. Yaptığım sözleşmede sosyal güvenlik kısmı “Çalışan sosyal güvenlik bakımından Emekli Sandığı Kanunu’na tabidir” diye yazmaktadır. Ben başlangıçta da yüzde 45 engelli raporu ile engelli kadrosunda işe başladım. Şu anda aynı kadro ile çalışmaktayım. Fakat yaklaşık 10 yıldır bana her yıl emekli ol diye baskı var. Ama ben olmadım ve direndim. Kurum teşvik adı altında ek ödeme yapıyor ve bundan dolayı da baskı yapıyor. Emekli Sandığı’na tabi olarak çalışan biri olarak beni zorla emekli edebilirler mi? Uğur KOÇDOĞAN
Cevap: Emekli Sandığı’nda bir gerekçe gösterilmeden emekliliğe sevk hali bulunmuyor. Emekli Sandığı’nda; istekle ve resen emeklilik halleri mevcut. İstekle emeklilik; şartları sağlayan memurun talebi üzerine gerçekleşmektedir. Re’sen emeklilik ise belli yaşın doldurulması, kadrosuzluk ve sağlık nedeniyle uygulanmaktadır. Telekom şirket statüsünde olup, özel düzenlemelerle memur statüsünde çalışmaktasınız. Bu nedenle sosyal güvenlik açısından Emekli Sandığı’na tabi olmanıza karşın, çalışma mevzuatı açısından İş Kanunu’na tabi olarak çalıştığınız anlaşılıyor. İş Kanunu’na göre; kurum ile aranızda düzenlenmiş bir iş sözleşmesi vardır (ki olduğunu belirtmektesiniz). 25 yıl çalışıp çalışamayacağınız, işten ayrılma veya işinize son verme usul ve şekli, iş sözleşmenizde düzenlenmiştir. Sorunuzun cevabı için iş sözleşmenizi incelemeniz gerekir. Sözleşmenizde aksine bir hüküm yoksa siz istemediğiniz sürece veya iş akdinizde olmayan bir nedenle işinize son verilmemesi gerekir.
EKSİĞİMİ DOĞUM BORÇLANMASIYLA TAMAMLAMAM MANTIKLI MI?
Soru: Emekli olmak için primim üç ay eksik. Bunu doğum borçlanması yaparak kapatıp emeklilik başvurusu yapabilir miyim? Yoksa sigortam tamamlandıktan sonra mı emeklilik başvurusu yapmalıyım? Hangisi mantıklı olur? Hülya YILDIRIM
Cevap: Şayet üç ay prim ödeyerek emekli olabiliyorsanız ve borçlanma şartlarını taşıyan doğumunuz varsa, üç ay doğum borçlanması yaparak hemen emekli olup emekli aylığı almaya başlamanız daha mantıklı. Çünkü sigortalı çalışarak prim ödeme emekliliğinizi doğal olarak üç ay geciktirir.
BORÇLANMA GÜN SAYISI KADAR ERKEN EMEKLİ OLURSUNUZ
Soru: 1979 doğumluyum. 20 Ağustos 1998’deki sigorta başlangıcımla 50 gün prim ödemem var. 2012’de memur oldum. EYT’li miyim? 2007’de askerlik yaptım. Askerliğimi yatırsam memurluk başlangıcımı geriye çeker mi? Aşkın YILMAZ
Cevap: 20 Ağustos 1998’deki sigorta başlangıcınız ve prim ödemeniz EYT kapsamına girmenizi sağlıyor. EYT’lilerden yaş aranmayacağından hizmet sürenizi 25 tam yıla (9000 güne) tamamlayacağınız tarihte yaş aranmadan emekli olabilirsiniz. EYT kapsamında olduğunuzdan memuriyet başlangıcınızın bir önemi yok. Ancak askerliğinizi hizmet sürenizi artırmak için borçlanmalısınız. Askerliğinizi borçlanmanız halinde, hizmet sürenizi borçlanma gün sayısı kadar erken dolduracağınızdan, askerlik süreniz kadar erken emekli olabilirsiniz.
