Giriş
SORU: Babam malulen emekli. Eniştemiz babamı işyerinde kağıt üzerinde işveren olarak göstermiş. Enişte babamdan habersiz çalışan işçilerin SGK primini ödememiş ve eksik yatırmış. Biz bu durumu SGK’nın Mart 2013’ten itibaren emekli maaşını 1/4 kesmeye başlamasıyla öğrendik. Cimer ve başka yollardan itiraz ettik, bir sonuç alamadık.
Nisan 2021’den itibaren de malullük maaşını 1/4 kesmeye başladılar. Ben biraz araştırma yaptım. Sakatlık maaşı haczedilemez diye Yargıtay kararı var. Şimdi biz bu durumda ilgili SGK müdürlüğüne itiraz etsek, dilekçe versek bir sonuç elde edebilir miyiz? Kısaca devlet de olsa şahıs da olsa malullük maaşına haciz yapılabilir mi? Nasıl bir yol haritası izlemeliyiz? Akın ŞAHİN
CEVAP: Emekli aylıkları, nafaka ve prim borcu dışındaki borçlar için haczedilemez. Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) olan prim borcu için emekli aylıkları haczedilebiliyor. Babanızın emekli aylığını ödemekte olan SGK; prim alacağı için emekli aylığına haciz koyarak prim borcunu tahsil edebilir.
Bulduğunuz Yargıtay Kararı, 2022 sayılı kanun kapsamında engellilere ödenen aylıkla ilgili. Engelli aylığı kişinin rızası olsa bile haczedilemez. Babanızın aldığı emekli aylığı. Engelli aylığı ile emekli aylığı ayrı şeyler. Ancak SGK müdürlüğüne itiraz mahiyetinde dilekçe yazmanızda sakınca yok. SGK durumunuzu inceler ve cevap verir. Böylelikle kafanızdaki acaba sorusu da kalkmış olur.
EYT YASASINDAN YARARLANABİLİR MİYİM?
SORU: Sigorta giriş tarihim 17 Şubat 2001’dir. Askerliğimi 1996-1997 arasında 18 ay yaptım. Acaba EYT’den yararlanabilir miyim? Ali BENK
CEVAP: Askerliğinizi sigorta başlangıcından önce yaptığınızdan, askerliği borçlanırsanız, sigorta başlangıç tarihiniz 18 ay geri gider ve 17 Ağustos 1999 olur. Bu tarihe göre de hem EYT kapsamına girer hem de emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabi olursunuz. Emekliliğinizde yaş aranmayacağından, 5975 gün prim ödeme şartıyla, 25 yıllık sigorta sürenizi dolduracağınız 17 Ağustos 2024’te emekli olabilirsiniz.
YURTDIŞINDA ÇALIŞIRKEN EMEKLİ AYLIĞI ALINIR MI?
SORU: 6 Mayıs 1974 doğumluyum. 24 Kasım 1995-24 Mayıs 1997 arasında askerlik yaptım. Sigorta girişim 1 Kasım 1997 olup 5626 gün prim ödemem var. Sigortalılık sürem 25 yıl, 6 ay, 2 gün. 360 günlük askerlik süremi borçlanıp 5900 günle emekli olabilir miyim? 2016’dan beri yurtdışındayım. Ama buradan borçlanmak istemiyorum ve çalışmaya devam etmek istiyorum. Emekli olursam yurtdışındaki işyerinden çıkmak zorunda kalır mıyım? ARIK
CEVAP: Bir yılına gerek yok, askerlik sürenizin 200 gününü borçlanmanız halinde, sigorta giriş tarihiniz 200 gün geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. EYT kapsamında olduğunuz için yaş aranmayacak.
Süre şartını da sağlamış olduğunuzdan 200 gün borçlanmayla da priminizi 5825 güne tamamlamış olacağınızdan, borçlanma bedelini ödediğiniz tarihte emekli olabilirsiniz. Primleriniz arasında yurtdışı borçlanmasıyla kazanılan prim olmadığından, emekli olunca yurtdışındaki çalışmanıza devam edebilirsiniz. Ve yurtdışında çalışırken emekli aylığı alabilirsiniz.
EYT BANA YARAR MI?
SORU: 15 Kasım 1975 doğumluyum. Sigorta giriş tarihim 15 Mayıs 1998 olup 5300 gün primim var. Evlilik ve çocuk yok. EYT’den faydalanabilir miyim? Ayşenur BOZKURT
CEVAP: Sigorta başlangıç tarihiniz itibariyle EYT kapsamındasınız. Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. EYT’lilerden emekli olurken yaş aranmayacak. 675 gün daha prim ödeyip priminizi 5975 güne tamamlayacağınız tarihte, EYT kapsamında emekli olabilirsiniz.
