Giriş
Soru: 15 Temmuz 1972 doğumlu olup sigorta giriş tarihim 10 Ağustos 1993’tür. 15 Mart 2023’te 4C’li olarak çalışmaya başladım. 4A’dan mı emekli maaşım yüksek olur, 4C’den mi? Ali SARIBAŞ
Cevap: SSK prim sayınız ve askerliğiniz hakkında bilgi vermemişsiniz. Sizin gibi ilk defa 1 Ekim 2008’den sonra memur olan 4/C’lilerin emekli aylığı hesabının SSK’lılardan bir farkı yok. Emekli aylığı SSK’lılar gibi üstünden prim hesaplanan kazanç tutarı ve prim ödeme gün sayılarına göre göre belirleniyor. Dolayısıyla aynı gün sayısı ve aynı kazanç tutarı üstünden SSK’ya da 4/C’ye de prim ödeseniz aynı tutarda aylık hesaplanır. EYT kapsamında olduğunuzdan emekli olurken yaş aranmayacağından, SSK’dan sonra 4/C statüsünde 1260 gün (3.5 yıl) prim ödemeniz halinde, 4/C statüsünden emekli olmak durumda kalır ve priminizi 9000 güne tamamlayacağınız tarihte 4/C statüsünden emekli olabilirsiniz. 4/C’li olarak 1260 gün prim ödemeden önce, toplam priminiz 5675 gün olursa, 4/A’dan emekli olabilirsiniz. Hatta 5675 gün priminiz varsa 4/A’dan hemen de emekli olabilirsiniz.
EŞİM BORÇLANMA YAPABİLİR Mİ?
SORU: 1968 doğumlu eşimin Bağkur başlangıç tarihi 1 Ekim 2008 olup Bağkur’a 3285 gün prim ödedi. Şu an Bağkur’lu değil, boşta. 1984 ve 1989 doğumlu iki çocuğumuz var. Sorularım şunlar: 1) Doğum borçlanmasıyla prim kazanabilir mi? 2) İsteğe bağlı sigorta yapabilir mi? 3) ÇKS ile çiftçi Bağkur’lu olur mu? 4) Emekli olabilmek için ne yapmalı? İhsan YILMAZ
CEVAP: 1) Sigorta başlangıcından önceki doğumlar borçlanılamadığı için maalesef eşiniz doğum borçlanmasıyla gün kazanamaz. 2) Eşiniz isteğe bağlı olarak prim ödeyebilir. 3) Eşiniz tarımsal faaliyette bulunuyorsa Tarım Bağkur’lu olabilir. 4) Eşiniz isteğe bağlı olarak 2115 gün daha prim ödeyerek toplam primi 5400 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.
İSTEDİĞİNİZ ZAMAN EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ
Soru: Emekli makine mühendisiyim. Yapı denetim firmasında çalışıyorum. Emekli olmadan önceki sigorta primlerim hep eksik yatırıldı. Şu anda hiç yatırılmıyor. Esas sıkıntım maaş hiç düzenli yatırılmıyor. 5-6 ay gecikmeler oluyor. Sorularım şunlar; 1) İstifa edersem tazminat talep edebilir miyim? 2) Ödenmemiş sigorta primlerini talep edebilir miyim? 3) Maaşımı ‘makine mühendisleri odası asgari ücret tarifesinden’ talep edebilir miyim? Talip DEMİRLİ
Cevap: 1) Sosyal Güvenlik Destek Primine tabi çalışıyor olmalısınız. Ödenen ücretle sosyal güvenlik kurumuna bildirilen ve üstünden prim hesaplanan ücretin farklı olması, çalışana iş akdini fesih etme hakkı verir. Sorunuzdan ücretinizle kuruma bildirilen ücretin farklı olduğu anlaşılıyor. Bu ve ücretinizin 5, 6 ay geç ödenmesi nedeniyle iş akdinizi fesih ederek kıdem tazminatı alabilirsiniz. 2) Ödenmemiş prim çalışanı ilgilendirmez. Ödenmeyen primleri isteyemezsiniz. Ancak ücretiniz düşük bildirilmişse veya hiç bildirmemişse, gerçek ücretinizin SGK’ya bildirilmesini isteyebilirsiniz. 3) Makine mühendisler odasınca çalışan emekli mühendisler için belirlenmiş bir asgari ücret tarifesi varsa, bu ücreti talep edebilirsiniz. Ancak işveren iş akdinde belirlenen ücreti ödediğini ileri sürerek ödemeyecek ve muhtemelen davalık olacaksınız. Bu noktada da Yargı ne derse o olur.
58 YAŞI DA DOLDURMALISINIZ
SORU: 1970 doğumluyum. Sigorta başlangıç yılım 1997 olup 3790 gün prim ödemem var. Nasıl emekli olabilirim? FATİME
CEVAP: Yaş haddinden daha erken emekli olabilirsiniz. Yaş haddinden emekli olmak için, 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 3600 günden fazla priminiz olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 2028’de 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
İSTEDİĞİNİZ ZAMAN EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ
Soru: 1977 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 1 Ağustos 1993. Ama e-Devlet’te 1995 olarak görünüyor. 6800 gün primim var. Ne zaman emekli olurum? MEVLÜT
Cevap: Sigorta başlangıç tarihinizin 23 Kasım 1995’ten önce olduğunu varsayarsak, emekli olmak için 25 yıl sigorta süresi, 5750 gün prim ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. EYT kapsamında olduğunuz için emekli olurken yaş aranmayacak. Süre ve prim yeterli olduğundan istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz.
