Giriş
Soru: Eşimin 2 Ekim 1992 tarihindeki staj girişi SGK’da gözükmüyor. SGK’da sağlık primi de gözükmüyor. İşçi olarak çalışma başlangıç tarihi 2 Mart 2000’dir. Staj tespiti davası açıp doğum borçlanması yapabilir miyiz? Nasıl bir yol izlemeliyiz? Yıldıray KARAÇAM
Cevap: Eşiniz staj yapmışsa ve bunu elinizdeki belgelerle kanıtlayabiliyorsanız ve staj sigortasının SGK’da görünmediğini yeni öğrenmişseniz, SGK’ya elinizdeki belgelerle yazılı başvuru yaprak eşinizin staj sigortasının tescilini talep edin. SGK’nın talebinizi reddetmesi halinde eşinizin staj sigortasının tespiti için dava açabilirsiniz. Davayı kazanır da eşinizin staj sigorta başlangıç tarihini mahkeme kararı ile 2 Ekim 1992 olarak tescil ettirebilirseniz, bu tarihle normal sigorta başlangıç tarihi arasındaki doğum veya doğumlarını borçlanabilirsiniz.
FAZLA MAAŞ ALMAK İÇİN EŞİM NE ZAMAN EMEKLİ OLMALI?
SORU: Doğum tarihi 7 Ocak 1963 olan eşimin sigorta başlangıç tarihi 1 Ağustos 1989 olup 20 Kasım 2023 tarihinde 18 ay askerlik ödemesi ile birlikte primini 3600 güne tamamlayacak. Kısmi emeklilik başvurusunu hangi tarihte yapması kendisi için avantajlı olur? 1 Aralık 2023 ile 1 Ocak 2024’te yapılan kısmi emeklilik başvurusu arasında fark var mı? İ.TUNA
CEVAP: Eşiniz muhtemelen asgari ücret üstünden prim ödemiştir. Hem asgari ücret üstünden prim ödemesi, hem de 3600 gün primle emekli olacağından hak ettiği aylık düşük çıkacak ve hak ettiği aylık yerine, taban aylık bağlanacaktır. Taban aylığın çok düşük olduğunu (bugün için 5 bin 400 lira civarında) gören siyasi otorite, aradaki farkı Hazine’den karşılayarak en düşük emekli aylığını 7 bin 500 liraya yükselttiğinden, şu anda emekli olanlara 7 bin 500 liradan az ödeme yapılmıyor. Sonuçta ne zaman emekli olursa olsun, ister 2023’te, ister 2024’te eşinize 7 bin 500 lira aylık bağlanacak. Tabii bu tutar yılbaşında muhtemelen artırılacaktır. Eşiniz 2023’te emekli olsa da söz konusu artıştan yararlanacaktır.
İSTEĞE BAĞLI PRİM ÖDEME BAĞKUR’LU MU YAPAR?
Soru: Eşimin SSK giriş tarihi Nisan 1996 olup yaptığımız doğum borçlanmasıyla toplam 5480 gün primi var. Doğum borçlanmasından sonra geriye 390 gün eksiği kaldı. Prim eksiğini isteğe bağlı ödeyerek tamamlasak ya da bir yerde çalışarak kalan 13 ayı tamamlasak, bir şey fark eder mi? Acaba EYT’den yararlanıp SSK’dan mı emekli olur yoksa Bağkur’lu mu olur? Mehmet Atilla VAR
Cevap: Eşiniz emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi. EYT kapsamında olduğundan emekli olurken yaş aranmayacak. Sigortalılık süresi ve prim şartları aranacak. Süre şartını da sağladığından, 345 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5825 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Eşinizin son 2520 gün prim ödemesi içinde Bağkur’a prim ödemesi yoksa prim eksiği olan 345 günü isteğe bağlı olarak ödemesinde sakınca yok. Çünkü isteğe bağlı prim ödemeleri Bağkur’a sayılsa da, isteğe bağlı olarak 1259 günden fazla prim ödenmediği sürece sıkıntı yok. Zaten eşinizin eksiği de 345 gün. Yani sorun yok.
BEHÇET HASTALIĞI ERKEN EMEKLİ EDER Mİ?
SORU: 10 Nisan 1985 doğumluyum. 11 Eylül 2003 tarihinde sigorta başlangıcım var ve 15 Kasım 2003 tarihinde çıkış yaptım. 15 Kasım 2003 tarihinden 21 Ocak 2007 tarihine kadar yani 3 sene boşluğum var. 21 Ocak 2007’den itibaren aralıksız prim ödedim. Şu anda toplam 6098 gün prim ödemem var. Acaba ne zaman emekli olabilirim? 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren behçet hastalığı tedavisi ile uğraşmaktayım. Bu hastalığın erken emekli etmeye faydası var mı? Mehmet GÖK
CEVAP: Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 902 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Engelli hakkıyla erken emekli olmada, hastalıktan ziyade hastalığın yol açtığı işgücü kaybı önemli. Şayet en az yüzde 40 oranında işgücü kaybına uğramışsanız ve Maliye’den vergi indirim hakkı da almanız halinde, 6 Ağustos 2003 ile 30 Nisan 2008 arası sigortalı olan, vergi indirim hakkı almış 3’üncü derece engelli olarak, emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi ve 4400 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. Süre ve prim şartlarını sağladığınızdan Maliye’den vergi indirim hakkı alacağınız tarih itibariyle emekli olabilirsiniz.
