Giriş
SORU: Yıllardır işyerimde asgari ücretin biraz üzerinde ücretle şoför olarak çalışıyorum. İşverenimiz yeni asgari ücret nedeniyle tereddütte. Yeni asgari ücreti uygularsa işletmeyi kapatması gerektiğini düşünüyor. Bizler işverene inanıyoruz. Ücretimiz düşse de çalışmaya devam etmek istiyoruz. Çünkü patron çok iyi niyetli. Bize kanuna uygun bir yol gösterebilir misiniz? TAHİR
CEVAP: Son zamanlarda buna benzer çok soru geliyor. İşçi ve işverenin karşılıklı anlaşması ile ileriye dönük her zaman ücrette veya diğer mali haklarda indirim yapılabilir. Bunun en önemli şartı; ücretin asgari ücretin altında belirlenmemesidir. İşçi ücretinin düşmesini, işverenin ekonomik durumu nedeniyle ahde vefa olarak kabul edebilir. İş yerinin ekonomik şartları bunu zorunlu kılabilir. Sonuçta işçi, işsiz kalmamak için bunu kabul edebiliyor. İşçi işverenin indirim teklifini kabul etmezse de haklı nedenle iş sözleşmesinin feshi gündeme gelebilir. Ancak sorunuzdan anlaşıldığına göre anlaşma zemini var.
ANNEMİN EMEKLİLİK ŞARTLARI NELERDİR?
SORU: Annem 1 Ocak 1955 doğumlu olup; 4B kapsamında 1986-1988 arasında 813 gün, 4A kapsamında 2014-2017 arasında Ek-5 tarım sigortalısı olarak 1012 gün prim ödemesi vardır. İlk çocuğu 1983 yılı doğumludur. Annemin normal, kısmi veya malulen emeklilik hakkı elde edebilmesi için gerekli olan şartları nelerdir? Annem nasıl emekli olabilir? Hakan ÇAKMAK
CEVAP: Ek madde 5 kapsamında 3325 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5150 güne tamamlayacağı tarihte EYT kapsamında normal emekli olabilir. 1775 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlayacağı tarihte kısmı (yaş haddinden) emekli olabilir (15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ve 58 yaş şartlarıyla). Malulen emekli olmak için; 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ve en az yüzde 60 işgücü kaybı şartları aranıyor. Annenizin süre ve prim şartları yeterli olduğu için, en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı varsa ve rapor ve tıbbi eklerini inceleyecek olan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu annenizin malul olduğuna karar verirse, malulen emekli olabilir.
ASKERLİĞİ BORÇLANIP EYT’DEN EMEKLİ OLABİLİR MİYİM?
SORU: Askerliğimi 9 Kasım 1998’de yaptım. SSK giriş tarihim 1 Eylül 2000 olup 7290 gün prim ödemem var. Askerlik borçlanmasıyla EYT’den emekli olabilir miyim? Mehmet TUNAY
CEVAP: Doğum tarihiniz ve askerlik sürenizi bildirmemişsiniz. 18 ay askerlik yaptığınızı varsayarsak, askerliğinizi borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 18 ay geri gider ve 1 Mart 1999 olur. Bu tarih sizi hem EYT’li yapar, hem de emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlar. EYT kapsamında olduğunuz için emekli olurken yaş aranmayacak. Prim şartını da sağladığınızdan, borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 1 Mart 2024’te emekli olabilirsiniz.
İSTEDİĞİNİZ ZAMAN EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ
SORU: 1976 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1989 olup SSK’ya 4636 gün prim ödedim. 540 gün askerlik borçlanması yaptım. Dışarıdan 356 gün de Bağkur’a prim ödedim. Toplamda 5532 gün primim oldu. EYT kapsamına emekli olabiliyor muyum? İbrahim AKBABA
CEVAP: İlk girişte adınıza prim ödemesi varsa EYT kapsamındasınız. Emekli olurken EYT’lilerden yaş aranmıyor. Sigortalılık süresi ve prim aranıyor. Süre ve prim şartını da sağladığınızdan istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz (25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi olarak).
