Giriş
Soru: Almanya’da sigorta başlangıç tarihim 10 Temmuz 2000. Türkiye’de ne zaman emekli olabilirim? Fikri BULŞU
Cevap: Doğum ve askerliğiniz hakkında bilgi vermemişsiniz. Yurtdışı borçlanması ile kazanılan günler Bağkur’a sayılıyor. Bağkur’dan iki şekilde emekli olabilirsiniz. 1) 9000 gün yurtdışı borçlanması yapmanız şartıyla 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte. 2) 5400 gün yurtdışı borçlanması yapmanız şartıyla, 62 yaşınızı dolduracağınız tarihte.
1015 GÜN DAHA PRİM ÖDEMELİSİNİZ
Soru: 1964 doğumluyum. 2003 sigorta girişliyim. 20 yıllık çalışma hayatımı doldurdum. 5985 gün prim ödemem var. Bu şartlarda ne zaman emekli olma şansım vardır? Halise ÖNAL
Cevap: Emekli olmak için 7000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Aranan yaşı doldurduğunuzdan 1015 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 4500 günden fazla priminiz olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 2028’de 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız tarihte emekli olmanız da mümkün (25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olarak).
PRİMİ AZ OLAN PRİMİ ÇOK OLANDAN FAZLA MAAŞ ALABİLİR Mİ?
Soru: 1971 doğumlu eşimin sigorta başlangıç yılı 1994. Kendisi 7432 gün primle emekli oldu. Artışla birlikte 11.340 TL emekli maaşı alıyor. İlk bağlanan maaşı 7.500 TL idi. Bence bunda bir yanlışlık var. Sizce maaş az diye yeniden başvuru yapsın mı? Primi daha az olan ve aynı maaşı alan tanıdıklarım var. Nurten ÖZCANLI
Cevap: Taban aylık bağlanmadığı sürece iki SSK’lının emekli olduğunda aynı tutarda emekli aylığı alması hemen hemen imkansız. Çünkü emekli aylığı tutarını etkileyen pek çok kişiye özel parametre var. Özellikle son yıllarda sosyal güvenlik kurumlarının mali yapılarını düzeltmek amacıyla, kanunlarda yapılan değişiklikler hep emekli aylığı tutarının azalmasına yol açtığı gibi, emekli aylığı hesaplanmasını da oldukça karmaşık ve anlaşılmaz hale getirdi. Özet olarak anlatacak olursak, emekli aylığını prim ödeme gün sayısı ile üstünden prim hesaplanan kazanç tutarı belirliyor. Tabi prim ödeme dönemleri de çok önemli. Çünkü 2000’den önce, 1 Ocak 2000 ile 1 Ekim 2008 arası ve 1 Ekim 2008’den emekli olunan tarihe kadar olan üç ayrı dönemde ödenen primler emekli aylığını farklı ağırlıkta etkiliyor. Bu üç dönem için, üç ayrı sistemde emekli aylığı hesaplanmakta ve bu üç aylığın toplamı emekli aylığı tutarını oluşturmaktadır. Bu dönemlerden emekli aylığını en olumlu etkileyen, 2000’den önceki dönem. Prim ödemeleri içinde; 2000’den önceki primi fazla olanın emekli aylığı yüksek oluyor. Bu dönemden sonra 1 Ocak 2000 ila 1 Ekim 2008 arasındaki dönem kötünün iyisi sayılabilir. Ancak 1 Ekim 2008’den emekli olunan tarihe kadar olan üçüncü dönem emekli aylığını en olumsuz etkileyen dönemdir. Hatta 2000’den önce fazla prim ödemesi olan sigortalı bu dönemde asgari ücret üstünden prim ödedikçe az da olsa emekli aylığı tutarı azalmaktadır. Dolayısıyla bu sistemde primi az olanın, bırakın eşinizle aynı maaşı almayı, eşinizden daha fazla emekli aylığı da alabilir. Örneğin; 2000’den önceki primi fazla olan ve 1 Ekim 2008 den sonra prim ödemeyen veya çok az prim ödeyen biri, 1 Ekim 2008’den sonra fazla prim ödeyenden daha yüksek tutarda emekli aylığı alabilir. Tanıdıklarınızın prim ödeme dönemi ve üstünden prim hesaplanan kazanç tutarları farklıdır. Ancak yine de eşinizin emekli aylığı hesabında bir yanlışlık olduğu kanısındaysanız, eşiniz SGK’ya yazılı olarak başvurmalı. Daha az primle eşinizle aynı emekli maaşını alan tanıdıklarınızı da örnek göstererek, emekli aylığı hesabında yanlışlık olduğundan bahisle aylığını kontrol edilerek yeniden hesaplanmasını talep ettiğinde, emekli aylığı kontrol edilir ve sonuç kendisine yazılı olarak bilgi verilir.
3600 GÜNDEN EMEKLİ OLABİLİR MİYİM?
Soru: 1968 doğumluyum. Sigorta giriş tarihim 1984. 3600 günden emekli olabilir miyim? Havva SARUCAN
Cevap: 3600 günle emekli olma hakkınız var. Ancak sadece 3600 gün primle emekli olunamıyor. Çünkü emekli olmak için 3600 gün primin yanında 15 yıl sigortalılık süresi ve 58 yaş şartları da aranıyor. 3600 gün priminiz varsa bundan sonra prim ödemeseniz de, 2026’da 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
