Giriş
Soru: SSK emeklisi dul bir kadın SSK emeklisi ölen eşinden ve Emekli Sandığı emeklisi ölen babasından üç maaş alabilir mi? Pınar B.
Cevap: Babası Emekli Sandığı mensubu olduğu için soru sahibi şanslı. Çünkü SSK emeklisi kız çocuğuna sadece Emekli Sandığı ana veya babasından dolayı ölüm (yetim) aylığı bağlar. Netice itibariyle SSK emeklisi kadın, SSK emeklisi eşinden dul, Emekli Sandığı emeklisi babasından da yetim aylığı alabilir. Kendi emekli aylığı ile birlikte üç aylığı birlikte alabilir.
5600 GÜNÜNÜZ VARSA EMEKLİSİNİZ
SORU: 1974 doğumluyum. Sigorta girişim 1993’dür. Ne zaman emekli olabilirim? Melek ŞEN
CEVAP: Prim ödeme gün sayınızı bildirmemiş sigorta başlangıcınız da tarih (gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmişsiniz. EYT kapsamında olduğunuzdan emekli olurken yaş aranmayacak. 20 yıllık sigortalılık sürenizi de doldurduğunuzdan sigorta başlangıcınız 23 Mayıs’tan önceyse 5600 gün, sonraysa 5675 gün prim ödemeniz varsa istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. Yoksa priminizi 5600 güne (veya 5675 güne) tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 3600 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 2032’de 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanız da mümkün (15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabi olarak).
HAKKINIZ ZAMANAŞIMINA UĞRAMIŞ
Soru: 1 Mart 1970 doğumluyum. 2003’te kamu kuruluşunda (ilkokul) sigortasız çalıştım. Başka bir kurumda sigortam 2006’da başladı. Geriye dönük dava açabilir miyim? 2003’ten giriş hakkı alabilir miyim? Fatma ERDEM
Cevap: Sigortasız çalıştığınız işten ayrıldığınız tarihten itibaren 5 yıllık zamanaşımı süresi içinde hizmet tespit davası açmalıydınız. 5 yıl içinde dava açmadığınız için maalesef hakkınız zamanaşımına uğramış. Dava açsanız da sonuç alamazsınız.
YAŞI 48’E İNDİREN KANUNDAN YARARLANABİLİR MİYİM?
Soru: 48 yaşında çok hastalığı olan kadınım. Malulen emeklilik başvurusu yaptım, kabul olmadı. İki defa kanser atlattım. Kronik şeker, astım, MS hastasıyım. Ritim bozukluğu, fibromiyalji, 7 defa karnımdan ameliyat oldum. Karnımda ameliyatlardan sonra fıtıklar oluştu. Yamalar kondu. Sonuçta hayır cevabı geldi. Sigortalı işe başlangıç tarihim 1 Aralık 1989 olup SSK’ya (4A) 450 gün, Bağkur’a da 1662 gün olmak üzere toplam 2112 gün prim ödemem var. Şu an hastalıklarından dolayı çalışamıyorum. 3600 günden emekli olmam için doğum borçlanması yaparak 720 gün kazandıktan sonra primi 3600 güne tamamlamam için 780 gün kalıyor. Bana söylenen 4A’lı çalışarak doğum borçlanması yapıp gerisinin çalışarak kapatılmasıydı. Ama şimdi yeni çıkan kanuna göre 48 yaş için kısmı emeklilik olabiliyormuş. O zaman prim borcumu toplu yatırırsam emekli olabilir miyim? MELDA
Cevap: Malulen emekli olmak için en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı gerekiyor. Malulen emekli edilmediğinize göre, demek ki hastalığınız nedeniyle yüzde 60 oranında işgücü kaybına uğramamışsınız. 3600 gün primle 48 yaşındaki kadına emeklilik hakkı veren yeni çıkan bir yasa bulunmuyor. Maalesef toplu prim ödeyerek emekli olma usulü de yok. Primi ödenen son yedi yılda (son ödenen 2520 gün prim içinde) fazla prim ödenen, prim ödemeleri eşitse son olarak tabi olunan sigortalılık statüsünden emekli olunuyor. 3600 günle emeklilik SSK’da var. SSK şartlarına tabi olabilmeniz için; Bağkur’dan sonra sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya en az 1260 gün prim ödemeniz gerekir. Bağkur’dan sonra SSK’ya 1260 gün prim ödemeniz halinde, ilk girişte adınıza prim ödemesi varsa, SSK’da yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olursunuz. Doğumunuz borçlanma şartlarını taşıyorsa, 1260 gün prim ödedikten sonra 228 gün doğum borçlanması yaparak toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşı dolduracağınız tarihte SSK’dan emekli olabilirsiniz.
EKSİK GÜNLERİM İÇİN PARA YATIRABİLİR MİYİM?
SORU: 1971 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 1 Aralık 1992 olup 4615 gün prim ödemem var. Geriye kalan 985 güne para yatırsam olur mu? İki çocuk parası yatırdım. Nuran ŞAHİN
CEVAP: Prim eksiği gün satın alınarak tamamlanamıyor. Hangi hallerde borçlanma yapılacağı kanunda tek tek sayılmış. Doğum borçlanması bunlardan biri. Nitekim iki doğumunuzu borçlanmışınız. Eksik günlerinizi sigortalı bir işte çalışarak tamamlayabilirsiniz. Ayrıca priminiz içinde Bağkur’a ödenen prim yoksa kalan 985 gün prim eksiğinizi isteğe bağlı olarak Bağkur’a ödemenizde sakınca yok.
