Giriş
Soru: Nisan 1976 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim Mart 2000. Askerliğimi Şubat 1997-Ağustos 1998 arasında yaptım. Askerlik borçlanması yaparsam EYT kapsamına girer miyim? Mustafa GEÇER
Cevap: İlk defa 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanlar EYT kapsamında. Askerliğinizi sigorta başlangıcından önce yaptığınızdan borçlanma sigorta başlangıç tarihinizi Eylül 1998’e çeker. Yasadan, borçlanmayla EYT kapsamına girilmeyi yasaklayan sürpriz bir düzenleme çıkmazsa (çıkarsa hukuki olmaz) EYT kapsamına girersiniz. EYT’lilerden yaş aranmayacak. Ancak, kaç gün prim aranacağı henüz belli değil. EYT yasasının aradığı prim gün sayısını sağlamanız şartıyla, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız Eylül 2023’te emekli olabilirsiniz.
DOĞUM BORÇLANMASI BAŞLANGICI STAJ TARİHİNE GÖTÜRÜR MÜ?
SORU: 1973 doğumluyum. Staj girişim 1989, ilk uzun vade sigorta girişim 2005’tir. 1996 ve 2001 doğumlu iki çocuğum var. Doğum borçlanması sigorta giriş tarihimi geriye mi çeker yoksa staj girişi mi olur? Nimet Esra GÜR
CEVAP: Stajdan sonra, sigorta başlangıcınızdan önceki iki doğumunuzu borçlanarak toplam 1440 gün kazanabilirsiniz. Bu, sigorta başlangıcınızı staj tarihine götürmez ama 4 yıl geri çeker ve 2001 yapar. Maalesef bu tarih de EYT kapsamına girmenizi sağlamaz. Çünkü EYT’li olabilmek için sigorta başlangıç tarihinizin 8 Eylül 1999’dan önceki bir tarih olması gerekiyor.
7000 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 4500 gün prim ödemiş olmanız şartıyla da yine 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz (25 yıllık sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olarak).
EŞİNİZ PRİMİ TAMAMLAYIP EMEKLİ OLABİLİR
SORU: Eşimin sigortalı işe giriş tarihi 15 Eylül 1997 olup 3773 gün prim ödemesi var. E-Devlet’te emeklilik şartları olarak 54 yaş ve 5975 gün prim görünüyor. Şu an çalışmıyor. 2009 ve 2015 doğumlu iki çocuğumuz var. Doğum borçlanması ile eşim EYT kapsamına girerek emekli olabilir mi? Yasin TANER
CEVAP: Eşinizin doğumları sigorta başlangıç tarihinden sonra olduğundan, doğum sonrasındaki iki yıllık sürelerde prim ödenmeyen günleri borçlanma hakkı var. Söz konusu iki yıllık sürelerde hiç prim ödemediğini varsayarsak, iki doğumunu borçlanarak toplam 1440 gün kazanabilir. Eşiniz zaten EYT kapsamında. EYT’lilerden yaş aranmayacağı açıklandı.
Ancak sigortalılık süresi ve prim şartı aranacak. Aranacak süre de belli. Kadınlarda 20 yıl. Ancak kaç gün prim aranacağı henüz belli değil. Şayet 8 Eylül 1999’dan önce emeklilikte aranan 5000 gün aranırsa eşiniz primini 5000 güne tamamlayacağı tarihte, kademli geçişteki primi ararsa, primini 5975 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.
EŞİNİZİN DAVA AÇMA HAKKI ZAMANAŞIMINA UĞRAMIŞ
SORU: 1976 doğumlu eşim 1997’de, terzi olan babasının yanında çalışmaya başlamış. Babasının Bağkur’u olduğundan eşimin sigortasını yapmamış. Kayınpederim 2012’de vefat etti. Dükkan eşimin üstüne geçtiğinden Bağkur’a prim yatırıyor. İş mahkemesine başvursa 1997 ve sonraki yılların sigortasını borçlanabilir mi? ÖMER
CEVAP: Eşiniz işten ayrıldığı tarihten itibaren zamanaşımı süresi olan 5 yıl içinde ‘hizmet tespit davası’ açmadığından hakkı zamanaşımına uğramış. Bugün dava açarak 1997 yılı ve sonraki yıllar için çalışma süresi kazanamaz.
ÇALIŞMA SÜRESİ BİLDİRİLİRSE GİRİŞİN ÖNEMİ VAR
Soru: 27 Haziran 1973 doğumluyum. 4A tescil tarihim 10 Nisan 1992 ama o tarihte çalıştığımız şirkette hizmetim çıkmıyor. Hizmete başlama tarihi 23 Haziran 2006 yazıyor. 4A sicil kaydımda 4918 gün prim ödemem var. EYT’li sayılıyor muyum? Celal TURSUN/ DİYARBAKIR
Cevap: Sigorta başlangıç tarihi kişi adına ilk defa kuruma çalışma süresi bildirilen (prim ödenen) gündür. Kuruma giriş bildirgesinin verilip, çalışma süresinin bildirilmemesi halinde, giriş tarihi emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmıyor. Maalesef EYT’li sayılmıyorsunuz. Çünkü EYT’li sayılmak için ilk defa 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olmak gerekiyor.
Priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 4500 günden fazla priminiz olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de yine 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanız da mümkün (25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak).
BORÇLANMA BEDELİ GERİ ALINIR MI?
SORU: 1970 doğumlu eşimin sigorta başlangıç tarihi 15 Ocak 1989 olup 3900 gün prim ödemesi var. Doğum borçlanmasıyla 77 bin lira ödeyerek emekli olabiliyor. Bu parayı ödedikten sonra kısmi emeklilik hakkı Meclis’te kabul edilirse, ödediğim parayı geri alabilir miyim? Ünal ÖZDİN
CEVAP: Borçlanma bedeli, emekli olunmadan önce, istendiği zaman borçlanmadan vazgeçilerek geri alınabilir. Ancak borçlanma bedelini yatırıp geri almaktansa, yasa tasarısının açıklanmasını bekleyip, EYT yasası esasları belli olduktan sonra borçlanmakta yarar var.
PRİM YETERLİ AMA 60 YAŞ DOLACAK
Soru: 15 Haziran 1968 doğumluyum. 1 Ocak 2007’de Bağkur’lu oldum. 31 Aralık 2022’ye kadar 5760 gün prim ödedim. 1 Ocak 2023’ten sonra prim yatırmasam yaştan emekli olabilir miyim? Yaştan emeklilik için primim yeterli mi? Sevim GÜRCAN
Cevap: Yaş haddinden emekli olmak için, 5400 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Priminiz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
İLK GİRİŞTE PRİM ÖDEMENİZ VARSA EYT İLE EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ
SORU: 29 Ocak 1981 doğumluyum. Sigortalı işe girişim 24 Temmuz 1997 olup 6657 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim? Aydın KOCAS
CEVAP: İlk girişte adınıza prim ödemesi varsa emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. EYT’lilerden yaş aranmayacağı açıklandı. EYT kapsamında olup süre ve prim şartını da sağlamış olduğunuz için EYT yasası çıktığında emekli olabilirsiniz.
EYT 3600 GÜNLE EMEKLİLİĞİ KAPSARSA EMEKLİSİNİZ
Soru: 55 yaşındayım. Sigorta başlangıcım 1992 olup 3600 gün primim var. Emekli olmak için ne yapmalıyım? Emin ÇELİK
Cevap: Yaş haddinden emekli olmak için, 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Priminiz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. EYT yasasının 3600 günle emekliliği kapsayıp kapsamayacağı henüz belli değil. Şayet yasa 3600 günle emekliliği kapsama alır ve yaş olarak da 8 Eylül 1999’dan önceki 55 yaşı benimserse, EYT yasası çıktığında emekli olabilirsiniz.
