Giriş
SpaceX, Tesla ve en son Twitter’ın sahibi olan teknoloji milyarderi Elon Musk, uydu internet teknolojisinde hâkim güç haline geldi. Ve bu gücü kullanma biçimi küresel çapta alarm veriyor. The New York Times gazetesi bu endişeleri haklı çıkaran bir analiz yayınladı. Musk’ın Starlink şirketi uzaya ilk uyduyu 2019’da fırlattı. O günden bugüne, 4.500’den fazla Starlink uydusu gökyüzünde geziyor.
Hani bazılarımızın gökyüzünde kayan ışık çizgileri gibi gördüğü uydular... Bu rakam, uzaydaki tüm aktif uyduların yüzde 53’ünü oluşturuyor. Eskiden uydular otobüs büyüklüğündeydi, bunları roketle göndermekse pahalı bir işti. Ancak Elon Musk’ın yeni nesil kullanılabilir roketleri oyunu değiştirdi. Aynı roketle uzaya adeta dolmuş seferi başlattı. Ayrıca Musk, uyduları da kanepe boyutuna kadar küçültmeyi başardı.
Şimdi Elon Musk’ın SpaceX şirketi her hafta uzaya 1 roket gönderiyor ve o 1 roket de 60 uyduyu yörüngeye bırakıyor. Böylece önümüzdeki yıllarda sadece Musk’a ait yörüngede 42 bin uydu olması bekleniyor. Peki bu uydular ne yapıyor?
Bu uydular, klasik uydulara göre çok daha alçaktan (480 km’de) uçuyor. Dünya’daki terminallerle (çanak antenler) ve kendi aralarında iletişim kurup, gezegenin her köşesine yüksek hızlı, gecikmesiz internet taşıyorlar. Starlink’in bugün ordular, telekom şirketleri, havayolları, kruvaziyer hatları ve deniz nakliyecileri dahil 1.5 milyondan fazla paralı abonesi var.
2021’de bir avuç ülkede kullanıma sunulan uydu hizmetinden şu anda Amerika, Japonya, Avrupa’nın çoğu ve Latin Amerika’nın bazı bölgeleri de dahil 50’den fazla ülke yararlanıyor. İnternet erişiminin geri olduğu Afrika’da Starlink; Nijerya, Mozambik ve Ruanda’ya hizmet veriyor. 2024 sonuna kadar da bir düzineden fazla Afrika ülkesine servis sağlayacak.
Musk’ın uyduları, savaş bölgesi Ukrayna’da da kritik öneme sahip. Ormanda, tarlada, köylerde bulunan veya askeri araçlara monte edilen Starlink baz istasyonları, Ukrayna ordusuna Rus kuvvetlerine karşı büyük avantaj sağlıyor. Topçu birlikleri, komutanlar ve pilotlar çevrimiçi sohbet ederken aynı anda drone’ların görüntülerini izleyebiliyor.
Uydular sayesinde askerlerin bir hedefi bulmaktan vurmaya kadarki tepki süreleri 20 dakikadan 1 dakikaya kadar indi. Starlink uyduları olmadan Ukrayna ne uçabilir ne haberleşebilir. Ukrayna’da şu anda 42 binden fazla Starlink terminali ordu, hastaneler, işletmeler ve yardım kuruluşlarınca kullanılıyor.
Ama mesela geçen yılın sonlarında, kamuoyuna kendini ‘Robin Hood’ gibi gösteren Elon Musk, 1.300 Starlink terminalinin parasını ödeyemeyen (her biri için aylık 2.500 dolar) Ukrayna hükümetinin uydularını kapattı. Starlink uydularının, Ukrayna’nın Rusya kontrolündeki bölgelerinde de faaliyet göstermelerini engelledi.
Elon Musk, bu açıdan Putin’i asla kırmadı. Ukrayna’nın Rusya kontrolündeki yarımada olan Kırım yakınlarında Starlink’e erişim sağlama talebini de reddetti. Böylece Ukrayna, Karadeniz’e demirleyen Rus gemilerine patlayıcı dolu drone saldırıları yapamadı. Musk, Çin’le de yaptığı anlaşma gereği uydularını Çin üzerinde kapatıyor. Çünkü Tesla arabaların yarısı Şangay’da üretilecek.
ABD ise (CNN’in haberine göre) Musk’ın uydularını kullanmak için SpaceX ile 12 ay için daha yeni 400 milyon dolarlık anlaşma yapmış. Diğer taraftan AB üyesi 27 ülke, Musk’a olan bağımlılıktan kurtulmaya çabalıyor. AB kendi uydularını üretmek üzere 2.4 milyar dolar ayırdı.
52 yaşındaki Elon Musk dâhi biri. Mars’a bizi götürecek, bunda hiç şüphe yok. Ancak aynı zamanda dengesiz ve benmerkezci bir kişilik. Baskı altında bencilce ve pervasızca hareket edebiliyor. Bu durumda siz tamamen onun kapris ve arzularının esiri oluyorsunuz. Nisan ayında attığı bir tweet’te “Tesla, Starlink ve Twitter’ın sahibi olarak, dünyadaki herkesten daha fazla gerçek zamanlı küresel ekonomik veriye sahip olabilirim” demişti.
Çok doğru! Sadece bu uydularla bile internet üzerinden tüm ülkelerin askeri, ekonomik sırlarını ve kişisel verilerini ele geçiriyor.
Yeni nesil roket sistemi (SpaceX), yeni nesil uzay filosu (Starlink), kendi kendine giden yapay zekalı arabalar (Tesla) ve kitleleri harekete geçirme gücüne sahip sosyal medya platformu (Twitter) sahibi olan Elon Musk’un elindeki askeri, ekonomik, kişisel verileri kendi çıkarı ya da parayı en çok veren lehine kullanmayacağını kim garanti edebilir.
