Giriş
Yapay zekâ sohbet robotlarının yakın geçmişi iki farklı aşamaya sahip. Geçen yıl ChatGPT’nin piyasaya sürülmesiyle başlayan ve bugüne kadar devam eden ilk versiyonu, esas olarak bir şeyler hakkında konuşabilen chatbotlardan oluşuyordu.
Konuyu yazıyorsunuz ChatGPT ve benzerleri, o konu hakkında ikna edici metinler üretiyordu. Ancak bu, sadece ikinci aşamanın başlangıcıydı. İkinci aşamada gerçekten bir şeyler yapabilen yapay zekâ geliyor. Sizin için e-posta gönderebilen, toplantılar planlayan, restoran ve uçak rezervasyonu yapabilen ya da ‘Patronumla zam pazarlığı yap’, ‘Yılbaşı hediyeleri satın al’ gibi karmaşık görevleri yerine getirebilen yapay zekâ yolda. Bu aşama, ChatGPT’nin yapımcısı OpenAI’nin, kullanıcıların artık kendi kişiselleştirilmiş sohbet robotlarını oluşturabileceklerini duyurmasıyla biraz daha yaklaştı.
Bu yeni kişiselleştirilmiş yapay zekâ robotları, izin verirseniz internetteki yaşamınızın diğer bölümlerine (takviminiz, yapılacaklar listeniz, hesaplarınız) bağlanabilir ve kimlik bilgilerinizi kullanarak eylemler gerçekleştirebilir. Bu noktayı biraz daha açayım. Kişiselleştirilmiş yapay zekâ aracıları, doğaları gereği, kişiye özel hizmetler sağlamak için kapsamlı kişisel verilere erişime geresinim duyar. Bu durum, hassas bilgilerin kötüye kullanılmasına yol açabilir. Bizler, hayatımızın mahrem yönlerini yapay zekâ firmalarına sorgusuz sualsiz teslim etmiş olacağız. Kulağa korkutucu mu geliyor?
Otonom yapay zekâ ajanı çağına hızla giriyoruz. Diğer taraftan kişisel yapay zekâ robotunuza, birkaç kitap yükleyip, anında onu, sorularına cevap veren mali bir uzmana, profesyonel çocuk bakıcısına ya da evdeki bir şef aşçıya dönüştürebileceksiniz. Sorduğunuz sorulara cevap verecek, sizin için kreşlerin kapalı olup olmadığına bakacak ya da şehrin fiyat kalite açısından en uygun kebapçısına rezervasyon yapabilecek. Diğer taraftan şirketler için de bulunmaz bir nimet. Firmaların insan kaynakları departmanlarını hayal edin. Normal günde bir İK personeli zamanının 5’te 1’ini “Diş sigortamız ortodontiyi kapsıyor mu?” veya “Ebeveynlik iznine başvurmak için hangi formları doldurmam gerekiyor?” gibi soruları yanıtlayarak geçirir.
Bu soruları yanıtlamak için kişisel bir sohbet robotu oluşturarak firmalar zamandan tasarruf sağlayabilir. Ya da işten çıkarmalar artar. Makineler insanların yaptığı hemen hemen her şeyi yapabildiğine göre asıl soru onların insan motivasyonu üzerinde nasıl bir etkiye sahip oldukları...
Hayatımızı kolaylaştırıp verimli hale mi getiriyorlar, yoksa bizi tembele mi dönüştürüyorlar? Ekim ayında Frontiers in Robotics and AI dergisinde yayınlanan çalışmanın buna bir cevabı var: Bir robotla birlikte çalışan bir kişinin ayrıntılara odaklanma olasılığı, tek başına çalıştığı zamana göre daha az.
Bir ekipte çalışmış olan herkes yükü genellikle bir veya iki kişinin taşıdığını, diğerlerinin ise arkalarına yaslanıp izlediğini bilir. Araştırmacılar buna ‘sosyal kaytarma’ adını veriyor. İnsanların robotlara da aynı şekilde davrandığı ortaya çıktı. Ve son olarak şeffaflık ve etik konusu...
Biz kullanıcılar genellikle yapay zekâ robotlarının belirli önerilere veya kararlara nasıl ulaştığını anlamakta zorluk çekiyoruz. Bu da bizde rahatsızlık hissine yol açıyor. Yapay zekâ sistemlerinin iç işleyişindeki mekanizmayı anlayamamamız, şeffaflık olmayışı, ona güvenme ve kontrolün bizde olduğunu hissetme yeteneğimizi engelliyor. Daha açık konuşmak gerekirse, yapay zekâ, kendisini tasarlayan kişinin etik değerlerini, yaşama bakışını, hayat tarzını taşıyorsa ne olacak? Nasıl güvenebileceğiz? Kafamda çılgın sorular dönüyor.
