Giriş
Bilgi güçtür. Yapay zekâ, kuantum bilgisayarlar ve sanal gerçeklik gibi yeni teknolojiler, bilgiyi oluşturma, erişme ve kullanma yöntemlerimizi artırıyor. Bu, hepimizin özellikle de bu teknolojiyi kontrol edenlerin daha güçlü hale gelmesini sağlıyor.
Denetimsiz: Güçlü Yeni Teknolojiler Tarafından Kontrol Edilen Bir Dünyada Gezinmek ve Etkilemek kitabının (Unsupervised: Navigating and Influencing a World Controlled by Powerful New Technologies) yazarı Daniel Doll Steinberg geçen hafta İstanbul’da bir konferanstaydı.
Steinberg, “Gelecek için en yüksek güce sahip ilk teknoloji AI olacak. İkincisi kuantum bilgisayarlar. Kuantum bilgisayar bir noktada çok önemli hale gelecek. CEO’ların buna hazırlıklı olması gerekiyor” diyor ve ekliyor: “Kuantum, blockchain, metaverse, digital twin teknolojileri geleceği şekillendirmede önemli. Ancak risk şu ki büyük teknolojiler birkaç kişinin elinde, denetim ve gözetim olmadan ve sadece onların vizyonları etrafında yönetiliyor.” Yazar özetle ‘Bu teknolojiler çığır açıcı oldukları kadar, yıkıcı teknolojiler de olabilir’ diye uyarıyor.
20 BİN DOLAR FAZLA MAAŞ
Bu bağlamda geçen hafta The Wall Street Journal’de çıkan bir haber dikkatimi çekti. Haber, teknoloji devlerinin yapay zekâ (AI) üzerine işe alım ilanları vermeye başladığını ve bu yeteneğe haiz olanlara normalin üzerinde ücret ödediğini yazıyordu. Aslında pandeminin başında firmalarda işe alım çılgınlığı başladı. Ardından COVID sonrası bu çılgınlık yerini işten çıkarmalara, maliyet kısmaya bıraktı ve halen de sürüyor.
Ancak buna rağmen yapay zekâ ile ilgili pozisyonlara nitelikli eleman aranması hız kesmedi. AI ile ilgili iş ilanları 2002 yılı aralık ayında ChatGPT’nin piyasaya girişiyle birlikte bugün yüzde 42 artmış. İş arama platformu Indeed’e veri analisti ilanları geçen yıl yüzde 30, yazılım mühendisi ilanları yüzde 33 düşerken; yapay zekâ ilanları sadece bir ayda yüzde 15 artış göstermiş.
Yani yapay zekâ ile yazılım mühendisliği ilanları zıt yönde hareket ediyor. Amazon, yapay zekâ da dahil olmak üzere tüm iş alanlarında değişen öncelikleri gerekçe göstererek son aylarda birçok alanda işten çıkarma kararı aldı. Google’ın çatı şirketi Alphabet (Alfabe) bir yandan harcamaları kısırken bir yandan da kaynakları yapay zekâdaki gelişmelere yönlendirmek için çalışıyor.
Bu yıl yaklaşık 12 bin kişiyi işten çıkarmayı planlayan UPS, yapay zekâ ve makine öğrenimi araçlarının kullanımını artırıyor. Ve geçen hafta Apple, 10 yıl süren bir elektrikli otomobil projesini terk etti. O bölümde çalışan 2 bin kişiden nitelikli olanları yapay zekâ üzerinde çalışmak üzere yeniden görevlendirecek. Nvidia, Meta (Facebook) gibi şirketler de aynı şekilde...
Hangi sektörde olursanız olun, üzerine yapay zekâ teknolojisini bilmek yılda ortalama 15-20 bin dolar fazla kazanç anlamına geliyor. Son seyahatimden bir örnek vererek işin nereye gittiğini anlatayım. Londra’daki Heathrow Havalimanı, biri kargo terminali olmak üzere 6 terminalden oluşuyor. Her terminal, trenle yolculuk gerektirecek kadar birbirinden uzak. Bu kadar büyük bir havalimanına ise tek bir kontrol kulesi bakıyor. Mümkün mü? Tabii ki değil. İngilizler kontrol kulesinin hemen altına Dijital Yapay Zekâ (Ai) Kulesi platformu kurmuş. Aynı gerçek kuledeki gibi 360 derecelik görüş var. Ancak dijital kulenin içinde oturanlar pist görünümlü panoramik LCD ekranlara bakıyor. Yani havaalanı görünümlü sanal gerçeklik ekranlarına...
Havaalanının her köşesi yüksek çözünürlüklü kameralarla donatılmış ve gelen görüntüler, yapay zekâ algoritmalarında işlenerek, önlerindeki ekranlara yansıyor. Makineler uçakları, işçileri, yükleme boşaltmaları izliyor, öğreniyor, kaydediyor ve hesap yapıyor. Bir uçuşta 10 dakika kazanılırsa; bu, havayolu şirketinin yılda 200 uçuş fazladan yapması anlamına geliyor. Norveç’te de bir özel şirket şu an ülkedeki 9 havalimanına dijital yapay zekâ kulesi hizmeti veriyor. Hepsi de şehrin dışında kurulu tek bir merkezden yönetiliyor. Aynı şirket, hizmet verdikleri havalimanı sayısını 21‘e çıkarmayı hedefliyor. Ne tuhaf değil mi, havaalanının yanında kurulmayan dijital kontrol kulelerinden artık hava trafiği yönetilebiliyor. Bakalım neler göreceğiz?
