Giriş
Haftalardır yapay zekâ yazıyorum. Çünkü yapay zekânın yaşadığımız medeniyete ateş, elektrik ya da internetten daha çok faydası dokunacağını düşünüyorum. Bir çağ açılıp diğerinin kapatılacağı türden bir değişim olacak bu. Araştırmalar yapay zekâ becerisine sahip yetenekli gençlerin işe alınmasının işverenlerin %73’ü için bir öncelik olduğunu gösteriyor. Ancak bunu öncelik olarak gören dört firmadan üçü, ihtiyaç duyduğu yapay zekâ yeteneğini bulamıyor. Yapay zekâ alanında becerisini artıran bir personel, diğerlerinden %47 daha çok kazanıyor. İş yapma şekli yapay zekâ ile daha da bütünleşirken, küçük işletmelerin yüzde 93’ünün 5 yıl içinde kuruluşlarında yapay zekâyı kullanacakları tahmin ediliyor.
Bu yüzden Microsoft, Google, Amazon gibi devler, çoktan internette bedava yapay zekâ eğitim kurslarına başladı. Yalnızca yetenekli kişileri değil; birçok milletten, ırktan, kültürden gençleri bir araya getirip, yarının zorluklarının üstesinden gelmeye hazır bir işgücünü de teşvik ediyorlar. Örneğin Amazon, 2025 yılına kadar (1 yılda) 2 milyon kişiye ücretsiz yapay zekâ becerisi eğitimi vermeyi hedefliyor. Bu amaçla “AI Ready” online kursları açtı. 50 bin öğrenciye de 80’den fazla ücretsiz ya da düşük maliyetli yapay zekâ kursları da yine Amazon’da mevcut. Bu girişimlerin sektör ve toplum üzerindeki etkisi şüphesiz derin olacak. Dünyamızın geleceğine ve evrimine öncülük eden profesyonelleri şekillendirecek.
TEKNOLOJİ CASUSLUĞU
Ancak madalyonun bir de diğer yüzü var. Orada da devletler arasında belden aşağı savaş yürüyor. Şöyle ki, Ortadoğu’daki Arap ülkeleri geçen yüzyıldaki petrole bağımlı ekonomilerinden kurtulup birer küresel iş ve turizm merkezlerine dönüşmeye başladı. Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, özellikle de Dubai ve Abu Dabi başarılı bir dönüşüm modeli olarak öne çıktı. Bu ülkeler yeni teknolojilere ve yapay zekâya milyarlarca dolar aktardı. Yurtdışından expat tabir ettiğimiz gençleri muazzam paralar vererek ithal etti. Bu yatırımlar haliyle Çin, Rusya, ABD gibi devlerin de nüfuz iştahını kabarttı.
Örneklemek gerekirse, BAE Şeyhi Muhammed bin Zayid en-Nahyan’ın başında olduğu Emirlik şirketi G42 hakkında casusluk iddiaları ortaya atıldı. Hatta Beyaz Saray’daki toplantıda Biden yönetimi bunu Şeyh’in direkt suratına söylemiş. New York Times gazetesine sızan bilgiye göre, Şeyh tarafından kontrol edilen bir yapay zekâ firması olan G42, Çin’e casusluk yapıyor. Amerikan istihbaratına göre, AstraZeneca gibi Avrupalı ilaç devleriyle aşı anlaşmaları yapan, Silikon Vadisi’ndeki firmalara ‘dünyanın en büyük süper bilgisayarı’ olmakla övündüğü makineyi inşa etmeleri için 100 milyon dolar veren Şeyh’e ait G42 firması, ChatGPT’nin yaratıcısı OpenAI (Yapay Zekâ chatbotu) ile de ortaklığını duyurdu. Şirketin başında ilginçtir ki, Amerika’da eğitim görmüş, yıllarca ABD’de çalışmış Çinli Peng Xiao adlı bir kişi var.
Yetenekli Xiao, Emirlik vatandaşı olmak için ABD vatandaşlığından bile çıkmış. CIA; bu kişinin Çinli telekomünikasyon devi Huawei ile teknolojik altyapı ilişkisinde olduğunu, yine Çinli TikTok’un sahibi ByteDance’ten 100 milyon dolarlık hisse aldığını tespit etmiş. Ayrıca Çin ve diğer ülkelerin polis kuvvetlerine gözetim teknolojisi sattığını belirlemiş. Üstelik Bay Xiao, 4 yıl önce Emirlik için kendi vatandaşlarının hareketlerini ve konuşmalarını izleyen görünürde sosyal medya platformu (casus yazılım) ToTok’u bile geliştirmiş. Ön planda Arapça yapay zekâ platformu, teknoloji yetenek platformu gibi çalışan Birleşik Arap Emirliği’ne ait G42 şirketinin arka planda, büyük veri, kuantum hesaplama, bulut bilişimi, istihbarat gözetleme altyapısı ve genom araştırmaları da dahil olmak üzere Amerikan teknolojilerini ve milyonlarca kişinin genetik verilerini Çin’e gönderen bir boru hattı olmasından endişe ediliyor. Binlerce genç, insanlığı yeni yüzyıla taşımak için yapay zekâ öğrenmeye kafa yorarken, birileri de yapay zekâ ile eski düzeni nasıl koruruz onun peşinde. Bu, tüm devletler için geçerli.
