Biden yönetiminde ABD ile toparlanma çok zor

Yıllardır Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın uluslararası temaslarını izlerim, ilk kez ABD yönetimi konusunda bu kadar hayal kırıklığına uğradığını gördüm. George Bush, Barack Obama ve Donald Trump dönemlerinde ciddi sorunlar yaşanmıştı fakat hiçbiri şimdiki gibi belirsiz ve kötümser bir atmosfer yaratmamıştı. Gelinen durumun birçok nedeni var. Bunların bazıları Joe Biden’ın kişisel özelliklerinden, bir kısmı biriken sorunlardan ve Washington’ın önceliklerinden kaynaklanıyor. Lobilerin faaliyetlerini de buna ilave etmek gerek.

Cumhurbaşkanı New York’tan ayrılmadan önce “Daha Adil Bir Dünya Mümkün” başlıklı kitabını imzaladı.

1- Biden’ın yaşının önemli bir dezavantaj olacağı konuşuluyordu. Nitekim öyle de oldu. ABD Başkanı hafta sonlarını dinlenerek geçiriyor. Hafta içinde de ikili ve uluslararası temasları minimum düzeyde tutuyor. Erdoğan, geçmiş dönemde Trump ile neredeyse her ay telefonla görüşüyor, yıl içinde de çeşitli vesilelerle bir araya geliyordu.

2- Biden, göreve gelmeden önce de Erdoğan karşıtı tutumunu açıkça ilan etmekte sakınca görmemişti. Başkanlık koltuğuna oturduktan sonra da en geç telefonla görüştüğü isimlerden biri Türkiye Cumhurbaşkanı oldu. ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken, pek çok defa sert sözlerle Ankara’yı eleştirdi ve hatta tehdit etti.

3- Erdoğan, BM ziyareti vesilesiyle yapacağı ABD ziyaretini çok önemsiyor ve kısa da olsa Biden ile yüz yüze görüşmeyi umuyordu. Biden “Hiçbir liderle görüşmeyeceğim” dedikten sonra Washington’a geçti ve Birleşik Krallık Başbakanı Boris Johnson ile bir araya geldi.

4- Türkiye’nin bütün istek ve uyarılarına rağmen ABD’nin YPG’ye silah ve kaynak aktarımı devam ediyor. New York’tan ayrılmadan önce Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türk Evi’nde gerçekleşen görüşmemizde Biden yönetiminin yoğun şekilde terör örgütüne desteğe başladığını açıkladı.

DEİK-TAİK yemeğinin düzenlendiği ünlü Cipriani Restaurant.

5- Türkiye ile ABD arasındaki S-400 ve F-35 krizi tam bir tıkanıklık içinde. Cumhurbaşkanı Türkiye’nin kararlılığında bir değişiklik olmadığını bir kez daha tekrar etti ve Washington’ın tutumunu değiştirmemesi halinde Ankara’nın uçak konusunda farklı alternatifleri değerlendireceğine işaret etti.

6- Biden yönetimi, Doğu Akdeniz, Kıbrıs ve Yunanistan ile sorunlar konusunda açıkça Türkiye aleyhinde bir çizgide. Karşı tarafa silah satışı ve siyasi destek dahil her türlü imkan sağlanırken Ankara ciddi kısıtlamalarla karşı karşıya bırakılıyor.

Cumhurbaşkanı’nın eşi Emine Erdoğan ile “Afrika Seyahatlerim” kitabının Türk Evi’ndeki lansmanı sırasında bir araya geldik. Emine Erdoğan, küresel düzeyde yoksullukla mücadelenin ve uluslararası dayanışmanın önemini vurguladı.

New York Notlarım

• Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan, New York BM haftasında çok yoğun bir program yürüttü. İklim değişikliği konusunda Türkiye’de sivil toplumun tecrübe ve gayretlerini anlattı. Yoksulluk, göç ve insani yardımla ilgili çalışmalarını uluslararası kurumlarla paylaştı. Türkiye İş Kadınları Derneği’nin (TİKAD) etkinliğinde kadınlara fırsat eşitliği sağlanmasının önemine işaret etti.
• Cumhurbaşkanı’nın New York ziyareti sırasında DEİK Başkanı Nail Olpak ve TAİK Başkanı Mehmet Ali Yalçındağ güzel bir çalışma yaptılar. Şehrin en prestijli mekanlarından Cipriani isimli restaurantta Türk ve Amerikalı iş insanlarını bir araya getiren bir etkinlik düzenlediler. Pandemi şartlarında bunu yapmak kolay değildi. Yemekte Erdoğan’ın masasında Kraft Heinz Başkanı Rafael Oliveira, Princeville Capital Yönetim Kurulu Üyesi Maria Herrera, Boeing Yönetim Kurulu Başkanı David Calhoun, Hannam and Partners’dan Ian Hannam, Minerals Technologies’ten Douglas Dietrich, Goldman Sachs’tan Denis Coleman, AECOM’dan Jay Badame, JP Morgan’dan Carlos Hernandez vardı. Türkiye’den ise THY Yönetim Kurulu Başkanı İlker Aycı oradaydı. Hepsiburada CEO’su Murat Emirdağ, Limak’tan Ebru Özdemir, Doğuş Holding’ten Gür Çağdaş, Ali Kibar dikkatimi çeken isimler arasındaydı. Türk Evi projesine imza atan IC Içtaş’tan Fırat Çeçen, TAV’dan Sani Şener de oradaydı.
• İletişim Başkanı Prof. Dr. Fahrettin Altun, Cumhurbaşkanı’nın New York ziyareti vesilesiyle olabildiğince çok kaynak üzerinden Türkiye’nin mesajlarının duyurulması için yoğun çalışma içindeydi. Nitekim Erdoğan, ABD basınının önde gelen bazı isimleriyle görüştü. Erdoğan’ın CBS Televizyonu’ndan Margaret Brennan’a verdiği röportaj yarın yayınlanacak.
• Cumhurbaşkanı’nın heyetinde MHP milletvekilleriyle birlikte BBP Genel Başkanı Mustafa Destici de bulunuyordu.