Havacılık dünyasında büyük hayranlık duyduğum üç uçak var: Concorde, Boeing 747 ve Airbus A380. Olağanüstü mühendislik başarısı olarak gördüğüm bu uçaklar ulaşımda gerçek bir devrim yarattı. Ses hızını aşabilen tek uçak olan Concorde, Paris’te yaşanan kazadan kısa bir süre sonra servisten çekildi. Şimdi dünyanın iki katlı ve en büyük yolcu uçağı durumundaki Airbus A380 vedaya hazırlanıyor. Bu olağanüstü uçağın üretimi maalesef 2021’de sona erecek. Şu anda British Airways, Lufthansa, Air France, Qantas, Singapore bu uçağı kullananlar arasında. En büyük A380 filosuna Emirates sahip. Türk Hava Yolları da kısa bir süre öncesine kadar A380’i filosuna katmayı değerlendirmiş ancak pazar şartlarının uygun olmaması nedeniyle vazgeçmişti.
Ben bu uçağı çok sevmiştim. Toulouse ve Hamburg’daki fabrikalarda yakından inceleme şansım olmuştu. İlk kez Türkiye’ye geldiğinde özel bir uçuşa katılmıştım. Çok güzel bir deneyimdi. Sonra Alman Lufthansa Havayolları ile bir kez daha yolculuk yaptım. Dört motorlu bu dev uçağın 800’e yakın yolcuyu hiç durmadan bir okyanustan diğerine taşıma kapasitesi gerçekten alkışı hak ediyor. Teknik olarak bir Airbus A380 İstanbul’dan Sydney’e aktarma yapmadan ulaşabilir.
Airbus A380 Fransa, Almanya, İngiltere ve İspanya ortaklığıyla üretiliyor. Ancak bunun yanında uçağı oluşturan 4 milyon parça yaklaşık 30 farklı ülkeden tedarik ediliyor. Airbus bu uçağı geliştirmek için şimdiye kadar 25 milyar Euro harcadı. Her bir uçağın katalog fiyatı yaklaşık 450 milyon dolar. Peki, herkesin beğendiği bu muazzam uçak neden veda ediyor? Gövdesi çok büyük ve ağır olduğu için A380 her piste inemiyor ve her terminale yanaşamıyor. Bu uçağa ancak gerekli ölçüler ve hazırlığa sahip havalimanlarında hizmet verilebiliyor. Motor teknolojileri çok geliştiği için artık uzun mesafe gitmek için 4 motora ihtiyaç duyulmuyor. 2 motorla uzun mesafeleri, daha az yakıt tüketerek katetmek mümkün.
İşletme maliyetleri, bu kadar büyük bir uçağı doldurmanın zorluğu, havayollarının biraz daha küçük, çift motorlu modellere yönelmesine neden oldu. Çift motorlu modellerle daha sık frekanslı uçuş yapılabiliyor. Bu sayede yolculara daha esnek seçenekler sunulabiliyor. Bunlardan ötürü havayollarından gelen talep iyice düşünce Airbus açısından ciddi zarar riski ortaya çıktı ve şirket 4 motorlu dev A380’i bitirme kararı aldı. Keşke bu karardan geri dönmenin bir yolu olabilse, bu muhteşem uçağı çok özleyeceğim.