Giriş
Suriye operasyonu nedeniyle gündemin arka sıralarına düştü ama deprem saati tık tık çalışmaya devam ediyor. Beklenen büyük depremin yaratacağı yıkımın etkisi Türkiye gündemindeki bütün sıkıntılı konuların toplamından daha fazla olacak.
Deprem sadece binaların sarsılması ve yıkılması değildir. O sırada eş zamanlı çok şey olur: Toprak kayması, su baskını, yangın, patlamalar gibi... Vatandaşlarımızın “Eğil, çömel ve bir masanın altına gir” dışında fazla bir bilgisi yok. En büyük sorunlardan biri de bu. Milyonlarca insan ne yapması gerektiğini bilmiyor.
Depremden korkuyor fakat dişe dokunur önlem almıyoruz. Geçen hafta araştırdım. Kamp ve spor gereçlerinin satıldığı Decathlon mağazasında deprem çantası, fener, ilk yardım seti gibi malzemelerin tamamı tükenmiş. Benzer durum Türkiye’nin ürün çeşitliliği en zengin online marketlerinden “hepsiburada.com” için de geçerli.
Vatandaşlar kullanabileceklerini düşündükleri ürünlere hücum etmiş. Hepsiburada Ticari Grup Başkanı Mutlu Erturan birçok ürün kaleminin çok hızlı satıldığını anlatıyor. 1 yıl boyunca hissedilir ölçüde bir deprem yaşanmazsa eminim ki bu çantalar tavan arasında, ulaşılamayacak bir yere konulacak.
Büyük bir depremde herkes Türk Silahlı Kuvvetleri’nin yardıma koşacağını düşünüyor. TSK önceki afetlerde de büyük başarıyla insanların yardımına yetişmeye çalıştı ancak şiddetli İstanbul depreminde milyonlarca kişiye aynı anda ulaşılması neredeyse imkânsız.
O nedenle valilikler ve belediyeler mutlaka muhtarlıklarla işbirliği yaparak sokak sokak arama kurtarma çalışmalarının nasıl yürütüleceğini belirlemeli. Her küçük yerleşim biriminin afet sorumluları tanımlanmalı.
İstanbul ve genel olarak Marmara bölgesi Türkiye ekonomisinin can damarı olmasına karşın hâlâ binlerce şirketin sistemlerinin yedeği yok. Zorunlu deprem sigortası yapılmış konut sayısı çok yetersiz. Olası bir deprem anında insanların bir refleks gibi yaptıkları ilk şey telefonlarına sarılmak ve yakınlarını aramak oluyor.
Arama kurtarma çalışmalarında hatların meşgul edilmemesi kritik olduğu için kamuoyunun bilinçli hareket etmesi çok önemli. Adana’daki teknoloji üssünde konuştuğum Vodafone CEO’su Colman Deegan ve Düsseldorf’ta bir araya geldiğim Vodafone İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Hasan Süel bu alanda çok ciddi hazırlık yaptıklarını söylemişti.
Sadece mobil operatörlerin değil, Ulaştırma Bakanlığı’nın acil durum ve afet anlarında şebekelerin çalışabilir olması için ilave yatırım yapması gerekiyor.
29 Ekim Cumhuriyet Bayramımız kutlu olsun. Türkiye Cumhuriyeti’ni olağanüstü mücadele azmiyle kuran büyük önder Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşlarını rahmet ve saygıyla anıyorum.
