Giriş
Küresel ticarette yeni bir dönemin başladığını belirten DEİK Başkanı Nail Olpak, “Dış ilişkilerde dünyayı 6’ya bölmüş durumdayız. Her bölgenin dinamiklerine göre ayrı bir strateji ile ilerliyoruz” dedi.
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak, Türkiye’nin dış ticaretinde 2023 yılının değerlendirmesini yaparken uluslararası ekonomik ilişkilere dair 2024 beklentilerini paylaştı. Olpak, 2023 yılına; düşük büyüme beklentisi ve artan enflasyon, tedarik zincirlerinde devam eden aksamalar, ticaret savaşları, yeni ticaret koridorları, Rusya-Ukrayna savaşı sonrası artan enerji maliyetleri ve merkez bankalarının enflasyona karşı atacağı adımlarla, yeşil ve dijital dönüşüm gibi temel kavramlarla girildiğini hatırlattı.
YÜZDE 4’LÜK BÜYÜME
Türkiye olarak, 2023 yılına iyi bir başlangıç yapıldığını ifade eden Olpak, “Ancak şubat ayında yaşadığımız deprem felaketlerinden sonra sanayide geçici bir yavaşlama yaşadık. Sonrasında toparlanıp ilk 3 çeyrekte yüzde 4.7 büyüdük. 2024 yılı büyüme hedefimiz de yüzde 4 olarak belirlendi. 2023 yılı ihracat hedefimizi zor koşullara rağmen aşarak 255.8 milyar dolara ulaştık. Hizmet ihracatımızla beraber 2024 yılında 375 milyar dolar ihracat hedefimiz var” dedi. Olpak, küresel büyümenin ise 2024’te yüzde 3 civarında olmasının beklendiğini söyledi.
FİNANSMAN KOŞULLARI GEVŞEYECEK
Küresel enflasyonun aşağı giden eğilimiyle, faiz artırım sürecinin de sona yaklaştığına dair beklentilerin öne çıktığını söyleyen Nail Olpak, şöyle konuştu: “Muhtemelen, küresel finansal koşullar bir miktar gevşeyecek. Bu, küresel anlamda bir fırsat olabilir. Ticaret yollarının somut hale gelmesi yeni ulaşım imkanlarıyla mümkün. Bu çerçevede birbiriyle entegre, intermodal ulaştırma altyapısı öne çıkıyor. Ticaret Bakanlığımızın sorumluluğunda yürütülen AB Yeşil Dönüşüm ve Sınırda Karbon Düzenlemesi de önemli. Gümrük Birliği’nin modernizasyonu da çok daha acil artık. Kapsamı, tarım ve hizmetler sektörünü, kamu alımlarını da içine alacak şekilde mutlaka genişlemeli.”
6 BÖLGE İÇİN ÖZEL PLANLAMA
Nail Olpak, “DEİK olarak küresel ticari diplomasi faaliyetlerimizi 6 bölge koordinatörlüğü ile ele alıyoruz. Dış ilişkilerde dünyayı 6’ya bölmüş durumdayız. Her bölgenin dinamiğine göre ayrı bir strateji ile ilerliyoruz” diyerek, şu bilgileri paylaştı:
AMERİKA: ABD pazarında Türk firmalarımızın etkin temsili için 8 Eyalet Komitemiz (California, Florida, Illinois, Massachusetts, New York, Tennessee, Texas, Virginia) var. 2024’te 3 eyalette önemli faaliyet planlıyoruz. Öncelikli hedefimiz ise her eyalette 1 milyar dolar ihracata ulaşmak.
AVRUPA: Türkiye-AB yıllık ticaret hacmi 200 milyar doları bulmasına rağmen, yalnız sanayi ve işlenmiş tarım ürünlerini kapsayan Gümrük Birliği’nin günümüz ticaretindeki gereksinimlere uyum sağlaması için hızla güncellenmesi gerekiyor. Vize zorluğu, bankacılık işlemlerinde yaşanan uzun ve zorlu prosedürlerin bir an önce aşılması gerekiyor.
ASYA PASİFİK: Asya Pasifik bölgesinde 70 milyar dolarlık dış ticaret açığı, en önemli başlığımız.
LATİN AMERİKA: Bölge ülkeleri 2022 yılı verilerine göre, 2.9 trilyon dolara yakın dış ticaret hacmine ulaşmış ancak ticaretinin yalnızca binde 5’ini Türkiye ile gerçekleştirmiş. Aynı zamanda ülkemiz, bölge ülkeleriyle dış ticaretinde 5.2 milyar doların üzerinde açık vermişti.
RUSYA-UKRAYNA: Rusya’nın savaş sanayisini destekleyen her türlü doğrudan veya dolaylı mal ticareti yasak kapsamında ve Rusya uluslararası dolar sisteminden çıkarıldı. Bu yüzden de ihracat yapsak bile alacağımızı tahsil etmede sorun yaşayabiliriz ki bunun ilk sinyalleri bazı firmalar için geldi gibi ancak uzun süreli bir risk olacağını düşünmüyoruz. Yerel paralar ile ticaret yapmanın önemi burada tekrar öne çıkıyor. Ukrayna da önemli ticaret ortaklarımızdan. İlişkilerimizin devam etmesi savaş sonrası ülkenin yeniden imarında ve alt yapı yatırımlarında bize önemli bir avantaj sağlayacak.
KÖRFEZ VE AFRİKA: Geçtiğimiz yıl Körfez’le ilişkilerimizin düzelmesiyle Orta Doğu ve Körfez Bölgemiz canlandı. Suud, Katar ve BAE yanında, İran ve Irak’la da yüksek dış ticaret hacmine sahibiz. Afrika ile ticaretimizi önce 50 milyar, sonra 75 milyar dolara çıkarmak hedefimiz. Afrika’da en büyük ticaret ortağımız Mısır’la ilişkilerimiz de yakınlaştı.
