Giriş
Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier 24 Nisan 2024 tarihinde Türkiye’ye bir resmi ziyarette bulunmuştu. Ankara ve İstanbul’u kapsayan programında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüştü; sivil toplum, basın ve iş dünyasıyla bir araya geldi.
Tarihi nitelikte ve çok önemli bir ziyaret olmasına karşın böylesine deneyimli ve saygın bir liderin Türkiye ziyareti ‘döner diplomasisi’ gibi eski moda ve günümüz dünyasında karşılığı olmayan yüzeysel bir temayla heba edilmişti.
Steinmeier, İstanbul’da da Alman diplomatik temsilciliklerinin neredeyse 20 yıldır güncellenmediği belli olan bir isim listesiyle buluşturulmuştu.
Bu kez Almanya Başbakanı Olaf Scholz 19 Ekim Cumartesi günü Türkiye’ye geliyor. Şansölye’nin Türkiye programı, taslak içeriği ve beklentiler açısından bakıldığında son derece önemli.
Alman Dışişleri Bakanlığı’nın bu ziyaretin olumlu sonuçlarla ete kemiğe bürünmesi için yoğun ve ciddi bir çalışma içinde olduğunu umuyorum.
Almanya-Türkiye ilişkilerinin tarihi derin, ayrıca çok da güçlü boyutları var. Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat’ın paylaştığı bilgiye göre iki ülkenin ticaret hacmi 50 milyar dolar seviyesinde.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Alman Başbakanı ile yapacağı görüşmelerde bu rakamın 60 milyara yükseltilmesi konusundaki kararlılığını yineleyeceğini tahmin ediyorum. Almanya Türkiye’ye geleneksel ve istikrarlı olarak en fazla turist gönderen ülke. Türk Hava Yolları ve Pegasus gibi havacılık kuruluşlarımız Almanya’ya neredeyse iç hat sıklığında seferler düzenliyor.
Almanya’da yaşayan Türkiye kökenlilerin iki ülkeye katkıları büyük.
İlişkilerimizin stratejik boyutuna rağmen Ankara-Berlin diyaloğu bazı başlıklarda oldukça kırılgan seyrediyor. Özellikle de güvenlikle ilgili operasyonlar konusunda. Almanya Türkiye’nin terörle mücadelesine ve sınır ötesi operasyonlarına destek veren bir ülke değil. Tam tersine Türkiye’ye bu operasyonlar nedeniyle çeşitli düzeylerde ambargo uyguluyorlar.
Scholz-Erdoğan görüşmesinde muhtemelen en önemli konu başlıkları ekonomik ilişkilerin canlandırılması, AB-Türkiye diyaloğuna yeni bir ivme kazandırılması, vizeler, savunma işbirliği ve Ortadoğu’da travma boyutuna varan çatışmalar olacak. Bu gezinin manşeti muhtemelen Eurofighter Typhoon uçakları konusunda çıkar. Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, CNN Türk’teki özel röportajımızda bu uçakları istediklerini ve görüşmelerin olumlu sonuçlanacağına inandığını ifade etmişti. Nitekim geçen zaman içinde Savunma Bakanlığı ile Alman makamları arasında yoğun görüşmeler yapıldı. Bu uçakları üreten konsorsiyumdaki diğer ülkeler İtalya, İspanya ve Birleşik Krallık’ın da güçlü desteğiyle satış konusunda belli bir aşamaya gelindi.
Almanya’da da kendi sanayilerini korumak ve gelecekteki istihdamı da garanti altına almak için bu satışa olumlu bakanların sayısı az değil. Diğer taraftan son yıllarda jeostratejik gelişmeler Almanya’nın Türkiye’ye bakışının biraz daha netleşmesini sağladı.
Berlin ve Ankara’nın birlikteliğinin stratejik derinliği ve değişen dünya koşulları kısıtlı konulara takılıp kapris yapmayı gerektirmeyecek kadar ciddi seviyede.
Bir yanda Rusya-Ukrayna savaşı, diğer tarafta Ortadoğu’nun yangın yerine dönmesi ve bundan sonraki öngörülemeyen riskler Türkiye’nin ordusu, ekonomisi ve siyasi yapısıyla güçlü olmasını gerektiriyor.
Ben Almanya’nın bu zaman diliminde tarihin doğru yerinde duracağına inanıyorum.
