Giriş
Dünyanın en iyi şirketlerinde çok kritik pozisyonlarda artık daha fazla Türk görüyorum. Küresel şirketler yüz milyonlarca dolarlık kritik projelerini bu başarılı Türk gençlerine emanet ediyor. İsveçli premium otomobil üreticisi Volvo’nun Göteborg’daki Torslanda fabrikasını ziyaretimde, pil bölümünde kritik batarya sistemlerinin üretiminden sorumlu mühendis Uğur Mart ile tanıştım. Kendisi İTÜ mezunu, Japonya’da Tohoku Üniversitesi’nde doktorasını yapmış. Çin’de ve dünyanın diğer prestijli kurumlarında fizik ve mühendislik alanında çalışmış.
Otomobillerde kullanılan bataryaların daha fazla menzil sunması, verimli çalışması ve enerji tüketiminde daha iyi seviyelerde olması için çalışan bir grubu yönetiyor. Takla atan araçlarla ilgili test ve analizler Volvo’nun uzun yıllardır üzerinde durduğu önemli başlıklar arasındaydı. Aktif gergili modern emniyet kemerleri ve hava yastıkları da öyle. Güvenlik sistemleri konusunda çalışan Murat Hepeyiler ve Recep Çetinkaya da bu birimlerde kritik sistemler üzerinde yoğunlaşan Türk mühendisler arasında. Çarpışma testleri sonuçlarını analiz eden ve özellikle yan çarpmalara karşı Volvo otomobillerini daha güvenli hale getirme projelerini yürüten Mert Muameleci de öyle. Volvo Güvenlik Merkezi’ndeki çok önemli bir bölümün sorumluluğu onda. Uluslararası ziyaretçilere brifingleri o veriyor.
Tanıştığım gençler dışında Türkiye’den gelen başka çok sayıda mühendisin burada görev aldığını öğrendim. İsveçli şirket, zeki ve yetenekli kişileri bünyesine katmak için önemli bir teşvik ve insan kaynakları programı yürütüyor. Ben bunu Avrupa’da ve Amerika’da ziyaret ettiğim başka ciddi kurumlarda da görüyorum. Bu başarılı insanların kariyerlerinde geldikleri seviye şimdiden alkışı hak ediyor, umarım yeni başarılara imza atar, ülkeleri ve aileleri için gurur kaynağı olmaya devam ederler. Bununla birlikte ciddi beyin göçü veriyor olmamız çok düşündürücü. Türkiye düşük eğitim ve sosyoloji yoğunluklu emek alanları için ciddi göç alan, yüksek eğitimli insanlarını ise burada yeterince istihdam edemeyen bir ülke. Son yıllarda özellikle savunma sektöründe çok önemli atılımlar gerçekleştirildi. Fakat eğitim, bilim, yatırım, teknoloji hedef ve programlarımızı bu insanları doğdukları ülkelerde yaşayıp iş yapacak formatta kurgulamak zorundayız. Aksi halde kalkınma, gelişme ve yüksek refah tutturma hedeflerini yakalayamayız.
ÖNCE GÜVENLİK
Bundan 24 yıl önce İsveç Kralı tarafından açılışı yapılan ve dünyanın en gelişmiş uygulamalı teknoloji üslerinden biri olan Volvo Güvenlik Merkezi’ni yıllar sonra tekrar görme imkânı buldum. Burada gerçek ortamlarında kazalar gerçekleştiriliyor ve otomobillerin içindeki test mankenlerinin hangi risklerle karşılaştığı en ince detaylarına kadar analiz ediliyor. Volvo bundan kısa bir süre önce üretim felsefesini “Kazalarda hiç kimse ölmemeli veya ağır şekilde yaralanmamalı” ilkesiyle açıklamıştı. Araçlar da bu doğrultuda geliştirilmeye devam ediyor. Volvo gibi saygın markalar aktif ve pasif güvenlik önlemleriyle araçlarını çok daha güvenli hale getirdi ancak insanlar eğitim ve davranışlar açısından hâlâ aynı gelişim çizgisinde değiller. Özellikle Türkiye’de kazalarda ciddi kayıplar yaşamaya devam ediyoruz.
