Giriş
Dünya gerçekten zor zamanlardan geçiyor. Bir tarafta ekonomik krizler diğer tarafta sonu gelmeyen çatışmalar. Büyük meselelere çözüm getirebilecek uluslararası ölçekte güçlü bir siyasi irade ve farklı kesimlerde saygı gören lider bulabilmek ise neredeyse imkansız.
ABD Başkanı Joe Biden yönetimi gerçekten çok başarısız bir performans ortaya koyuyor.
Avrupa’da ise sadece lidersizlik değil vizyonsuzluk da hakim. Avrupa hükümetleri günü kurtarma derdinde, başkentlerde yeni bir hikaye yazılamıyor.
Günümüzde dünyanın farklı noktalarındaki sorunlar karşısında barış ve istikrar için en fazla çaba gösteren dünya lideri Recep Tayyip Erdoğan.
Erdoğan’ın Rusya’nın Karadeniz kıyısındaki Soçi şehrinde Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin ile dün yaptığı görüşme son derece önemli. Erdoğan, dünyada Ukrayna ve Rusya liderleriyle iletişim kurabilen çok az sayıda devlet adamından biri durumunda. Bu teması sağlayabilen NATO ittifakındaki tek lider.
Savaşın bitmesi için -başlangıcından bu yana- en yoğun gayreti gösteren devlet adamı da Erdoğan oldu. Esir değişimi, Tahıl Koridoru ve diğer kritik insani meselelerde Erdoğan’ın çabaları şu ana kadar sonuç verdi. Uzlaşmaya varılan anlaşmalar -Afrika dahil- dünyanın dört bir yanındaki milyonlarca insanın açlığa sürüklenmesinin önüne geçti.
Ben, Türkiye’nin bu krizlere hassasiyetle yaklaşmasının savaşın daha da tehlikeli bir hâl almasını önlediği görüşündeyim. Ankara, Boğazlardan geçişi düzenleyen Montrö Anlaşması’nı çok akıllıca uyguluyor olmasaydı bugün savaş Karadeniz’in güneyine yayılabilir ve NATO ülkelerini doğrudan çatışmanın içine sürükleyebilirdi.
HİNDİSTAN VE ABD
Erdoğan’ın Soçi sonrasındaki durağı Hindistan’ın başkenti Yeni Delhi olacak. 8-10 Eylül tarihleri arasında toplanacak olan G-20 zirvesinde Rusya-Ukrayna krizinin gölgesinde küresel sorunlara çözüm bulunmaya çalışılacak.
Enerji fiyatlarındaki yükseklik, küresel düzeyde tırmanan enflasyon, Almanya gibi ülkeleri bile tehdit eden ekonomik durgunluk, göç ve iklim krizi en önemli başlıklar olacak.
G-20 içinde de Türkiye’nin özel bir konumu var.
Erdoğan orada, NATO üyesi, Ortadoğu ülkeleriyle sınır komşusu, Avrupa’nın en önemli ticaret ortaklarından biri özellikleriyle masaya oturacak.
Zirvenin Hindistan’da yapılması Türkiye’nin bu ülkeyle ilişkilerinde yeni bir sayfanın açılması açısından da iyi bir fırsat yaratıyor. Uluslararası konularda Ankara’nın Pakistan’a tam destek vermesi Hint tarafında rahatsızlık yaratıyor ve bu konu ikili ilişkilerin gelişmesinin önündeki bir engel olarak değerlendiriliyordu. Ancak benim edindiğim izlenime göre Erdoğan’ın Yeni Delhi temasları sırasında vereceği mesajlarda, Türkiye-Hindistan ilişkilerinin, ticaret başta olmak üzere, bir dizi alanda gelişmesi arzusu paylaşılacak.
Erdoğan’ın bu yıl katılacağı diğer kritik zirve, ABD’de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu olacak. 18-20 Eylül tarihinde New York’ta ekonomik ve siyasi ağırlıklı ikili görüşmeler gerçekleştirecek ve BM Genel Kurulu’na hitap edecek. Erdoğan’ın buradaki konuşmasında Kıbrıs dahil bir dizi konuda çok ses getirecek açıklamalar yapabileceğini tahmin ediyorum.
Konuların politik zeminde güçlü argümanlarla masaya getirilmesi için Dışişleri Bakanlığı’nda; mesajların dünya kamuoyuna doğru şekilde aktarılması için de İletişim Başkanlığı’nda halen çok yoğun bir çalışma yürütülüyor.
