Giriş
İspanya, Avrupa’da büyüme potansiyeli yüksek ve dinamik bir ülke. Turizmden hizmetler sektörüne, hazır giyimden yüksek teknoloji ürünlerine kadar birçok alanda ciddi üretimleri var. 1.3 trilyon dolarlık hacimle Avrupa’nın beşinci büyük ekonomisi durumunda.
Massimo Dutti, Zara, Bershka, Mapfre, SEAT gibi devleri var. BBVA bankacılık alanında önemli bir kuruluş. Real Madrid ve FC Barcelona, finansal açıdan olduğu kadar ülkenin yumuşak gücüne de katkı veren markalar. İspanya küresel sistemde daha fazla etkinlik göstermek istiyor. Bu doğrultuda İspanya ve Türkiye arasında güçlü köprüler kuruluyor. Madrid geleneksel olarak Ankara ile çok iyi ilişkilere sahip. İki ülkenin çeşitli alanlardaki yakınlıkları, ortak çıkarlar ve tarihsel benzerlikler temelinde işbirliği imkânlarını artıran bir faktör.
İspanya, Türkiye’nin zor zamanlarında daima yanında oldu. Savunma alanında ihtiyaç duyulan Patriot füze savunma sistemlerini birçok ülke geri çekerken İspanyollar süreyi olabildiğince uzatma yoluna gitti. Ayrılıkçı silahlı terör gruplarının benzer amaçlarla hareketleri, İspanya ve Türkiye’yi anlayış temelinde yakınlaştıran başka bir unsur. Geçtiğimiz yaz aylarında orman yangınlarıyla boğuştuğumuz günlerde, en büyük desteği uçaklarını seferber eden İspanya’dan almıştık.
Dil ve tarih birliği sayesinde kolu Latin Amerika’ya uzanan İspanya, Türkiye ile işbirliğini genişleterek Afrika ve Orta Asya’ya da erişmek istiyor. Türkiye de İspanya’nın etkisi ve gücüne AB ve NATO’da ihtiyaç duyuyor.
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez’in Türkiye ziyareti ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yaptığı kapsamlı görüşme, bu doğrultuda kritik bir adım oldu. Savunma alanında atılan imzalar dikkat çekti. Hâlen Sedef Tersanesi’nde yapımı devam eden LHD Çok Amaçlı Amfibi Hücum Gemisi kategorisindeki TCG Anadolu, İspanyol Deniz Kuvvetleri’nin Juan Carlos I (L-61) gemisi esas alınarak geliştirildi. TCG Anadolu teslim edildiğinde Türk Deniz Kuvvetleri’nin amiral gücü olacak.
Ege ve Akdeniz’deki Türkiye’nin etkinliğine ‘çarpan etkisi’ yapacak olan gemiyle ilgili süreç, Yunanistan tarafından yakından izleniyor. Geminin farklı tipte silahlı helikopter taşıyabilmesi ve SİHA’larla entegre olabilmesi Atina’da rahatsızlık yaratıyor. İspanya ve Türkiye’nin yeni bir uçak gemisini, hatta denizaltıları ortaklaşa üretmeleri de yüksek sesle dile getirilen hedefler arasında.
Yunanistan bir süredir “Türkiye tarafından tehdit altında olduğu” iddiasıyla ciddi silahlanma programı yürütüyor. ABD, Türkiye sınırındaki Dedeağaç’a ciddi bir askerî yığınak yapıyor. Erdoğan, Roma dönüşündeki sohbetimizde bu adımdan çok rahatsız olduklarını açıklamıştı.
Atina diğer taraftan Fransa’dan Rafale savaş uçakları ve Belharra sınıfı fırkateynler alıyor. Buna ilave olarak Fransa ve Yunanistan arasında hassas bir savunma işbirliği anlaşması imzalanmıştı. Söz konusu anlaşma Yunanistan’ın “Saldırıya uğraması” hâlinde Fransa’nın açık destek vermesini öngörüyor. Madrid, Fransa’nın AB içindeki liderlik hamleleri ve Akdeniz’i “Fransız gölü” gibi kullanma eğiliminden rahatsız. İspanya ve Türkiye’nin, ivmesi artan yakınlaşmasını bu gelişmelere bakarak yorumlamakta da fayda var.
