Giriş
Ankara Polatlı’da dün çok üzücü bir kaza meydana geldi. Ağrı’dan İzmir’e gitmekte olan 06 AAV 951 plakalı Öz Ağrı Seç isimli şirkete ait otobüsün karıştığı trafik kazasında 9 kişi hayatını kaybetti. 27 kişi de ağır yaralandı. Otobüs, resmen geçidin ayaklarına saplanmış ve konserve kutusu gibi ortadan ikiye ayrılmış. Şimdiye kadar gördüğüm en feci kazalardan biri. Ülkemizde karayolu güvenliği konusunda uzun süredir kamuoyunu, otoriteleri uyarmaya, risk ve hataları düzeltmeye odaklanıyorum. Geçen zaman içinde en küçük bir ilerleme, iyileşmeye tanık olmadım. Maalesef Türkiye -altyapı alanında önemli gelişmeler olmasına karşın- karayolu ulaşımında bir üçüncü dünya ülkesi görünümü arz etmeye devam ediyor. Havayolu ulaşımında çok iyi bir seviyede olmamız bu alanın çok iyi denetlenmesi ve uluslararası standartların harfiyen uygulanmasıyla ilgili. İstanbul-Ankara arasında çok sık otomobille yolculuk yaptığım için olup bitenlere bizzat tanık oluyorum. Kazaların önemli kısmına otobüs, TIR ve kamyon gibi ağır vasıtalar karışıyor veya neden oluyor. Ağır vasıtalar yarışıyor, hatta slalomlar yaparak ilerliyor. Türkiye en fazla ölümlü kazaların yaşandığı ülkeler listesinden çıkamıyor.
Kazaların sebeplerini bir kez daha özetlemek istiyorum:
1- Sürücülerin ve muavinlerin yaşam koşulları çok kötü. Çalışma saatleri uzun, maaşlar düşük.
2- Denetimler yetersiz, cezalar caydırıcı olmaktan uzak.
3- Uykusuz yola çıkıyorlar, molalarda yenen ağır yemek sonrası mikro uyuklama (gözlerin anlık olarak kapanması durumu) meydana geliyor. Alkol, uyuşturucu vb. madde etkisinde araç kullananlar var.
4- Sürücülerin geçmişteki hatalarının düzgün bir kaydı yok. Vahim yanlışları tekrarlayanlar yeniden direksiyon başına geçebiliyor.
5- Eğitimleri ya hiç yok ya çok yetersiz.
6- Otobüslerde emniyet kemerleri yeterince denetlenmiyor.
7- Dijital takograf ve teknik bakım çok önemli iki başlık.
8- Bilet fiyatları üzerinden büyük rekabet yaşanıyor. Kalite ve güvenlik göz ardı ediliyor.
9- Mevsim ve yol koşullarına uygun lastik kullanılmıyor.
10- Araçlarda yeterli güvenlik donanımı bulunmuyor.
İLERİ SEVİYEDE CEHALET
Genellikle kazaların ardından ‘otobüsün freni boşaldı’ ya da ‘sürücü direksiyon hakimiyetini kaybetti’ gibi konunun odağından uzak ifadelerle olaylar geçiştiriliyor. Medyamız da konuları aktarma noktasında özenli değil. Örneğin ‘fren boşalması’ diye bir şey yoktur. Bu açıklama, sürücülerin kusurlarını teknik sorunlara bağlamalarının ucuz bir yoludur. Ağır bir vasıtayı yüksek süratle ve uzun süre kullanırsanız balatalar fonksiyonlarını kaybetmeye başlar ve bu durumda istediğiniz gibi fren yapamazsınız. Türkiye’de neredeyse herkes yetenek, beceri ve eğitimine bakılmaksızın istediği tipte aracı kullanabiliyor. Hayatında bir kez ehliyet alan bir daha kontrole çağrılmıyor. Birkaç ciddi kurum dışında genel olarak ehliyet kursları doldur boşalt mantığıyla hareket ediyor. Tekrar ediyorum: Trafik kültürü topyekun bir seferberlikle geliştirilmeli. Eğitim + Denetim + Caydırıcı Yaptırım üç temel esas olmalı. Hiçbir olaydan yeterince ders almıyoruz. Kazaların haber ömrü çok kısa oluyor. Acılar 24 saat geçmeden adeta unutuluyor. Ankara’daki feci olayda hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet dilerim.
