Giriş
İsrail Başbakanı’nın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya geldiği görüşme bence Birleşmiş Milletler’in en önemli toplantılarından biriydi. Erdoğan ile bir İsrail Başbakanı arasında 14 yıl aradan sonra ilk yüz yüze temas sağlandı. İsrail Başbakanı Yair Lapid salı günü saat tam 15.30’da Türk Evi’ne geldi.
Lapid’in binaya girişinde ve çıkışında oradaydım; İsrailli gazeteciler ve üst düzey yetkililerle konuşma imkânı buldum. Bu temas İsrail’de büyük memnuniyetle takip ediliyor. İsrail seçimleri yaklaşırken Lapid kendi iç politikası bakımından da “Türkiye ile arayı düzelten lider” görünümünden hayli memnun. Lapid, çok sıkı güvenlik önlemleri altında Türk Evi’ne girdi. Kendisine yakın korumalarının yanı sıra Mossad mensupları, Amerikan Gizli Servisi ajanları ve Türk güvenlik güçleri eşlik etti. Tam o sırada çevrede en az 50 civarında güvenlik görevlisi saydığımı söyleyebilirim. İsrail Başbakanı’nın Erdoğan ile görüşmesi yaklaşık 45 dakika sürdü.
Çıkışta Türk Evi’nin kapısında “Görüşme nasıl geçti?” diye sordum. Kısa ve net yanıt verdi: “Very good” (Çok iyi) dedi. Sıkı tedbirler eşliğinde binanın önündeki aracına binerek oradan uzaklaştı. Ayrılırken aracından el salladı. Türkiye ile İsrail arasındaki diplomatik ilişkilerin seviyesi 10 yıldan uzun süredir iniş-çıkışlar yaşarken; 17 Ağustos’ta iki ülke arasında normalleşme sağlanmış ve büyükelçilerin yeniden atanmasına karar verilmişti.
Fransız Haber Ajansı AFP, Lapid’in Hamas’ın elinde olan İsrail vatandaşlarını kurtarmak için yardım arayışında olduğunu yazdı. İsrail Başbakanlık Ofisi’nden yapılan açıklamada da “Lapid’in kayıp ve rehin durumdaki İsraillilerin durumu ve tümünü evlerine geri götürmenin öneminden bahsettiği” belirtildi. Ayrıca, Lapid’in, “İsrail’in düşmanı İran’la ilgili endişelerini de dile getirdiği ve Erdoğan’a istihbarat paylaşımı için teşekkür ettiği” de ifade edildi.
Erdoğan, Amerikan Yahudi Toplumu Çatı Kuruluşları temsilcilerini de kabul etti.
İSTİHBARAT ALIŞVERİŞİ
Gerçekten de İsrail ve Türk makamları arasında güvenlik ve istihbarat alanında ciddi bir işbirliği söz konusu. Mayıs ayında İran’ın, İsrail vatandaşlarına Türkiye’de suikastlar düzenleyeceği yönünde bir istihbarat olduğu ifade edilmiş; Türkiye’nin şüphelilerin yakalanması konusunda İsrail ile yakın işbirliği içinde çalıştığı açıklanmıştı. Ardından iki ülke arasındaki normalleşme süreci hız kazanmıştı. İki ülke arasındaki yakınlaşma bu şekilde devam ederse kasım ayındaki İsrail seçimlerinden sonra uygun bir tarihte Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da İsrail’i ziyareti söz konusu olabilir.
TÜRKİYE SEVGİSİ
Erdoğan, Türk Evi’nde bir gün önce de Amerikan Yahudi Toplumu Çatı Kuruluşları temsilcilerini kabul etti. Temasları kapsamında Dünya Yahudi Kongresi Başkanı Lauder ile ayrı bir görüşme yaptı. Erdoğan’ın kabulünde Amerikan Yahudi Kuruluşları Başkanları Konferansı Başkan Yardımcısı Malcolm Hoenlein, New York Yahudi Toplum İlişkileri Konseyi Başkanı Gideon Taylor, Etnik Anlayış Vakfı Başkanı Haham Marc Schneier, Amerikan Yahudi Kongresi Başkanı Jack Rosen, İnkârla Mücadele Ligi Onursal Direktörü Abraham Foxman, Amerikan Yahudi Kuruluşları İcra Kurulu Başkanları Konferansı Başkanı William Daroff, Türk Yahudi Toplumu Eşbaşkanları İshak İbrahimzadeh ile Erol Kohen’in de aralarında bulunduğu çok sayıda çatı kuruluş temsilcisi yer aldı. Bu kurumlar Türkiye ile İsrail arasındaki yakınlaşmayı memnuniyetle takip ediyor ve bütünüyle destekliyor.
Erdoğan son olarak 2008’de İsrail Başbakanı’yla bir araya gelmişti. Dönemin İsrail Başbakanı Ehud Olmert ile ben de özel bir görüşme yapmıştım.
Bu listenin çok ilginç bir yönü daha var. Yahudi toplum kuruluşları dışarıdan bakıldığı kadar homojen değil. Aralarında ciddi görüş ayrılıkları ve rekabet de var. Bu listedeki örgütler arasında asla bir araya gelmeyenler söz konusu. Bana kalırsa Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu kadar karşıt görüşteki yapıları bir araya getirmiş olması büyük bir başarı. Gerek Yahudi örgüt temsilcileri gerekse İsrailli diğer isimlerle yaptığım görüşmede hepsinin ortak mesajı Türkiye sevgisi ve ilgisi oldu.
