Giriş
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Ankara’da yıllık değerlendirme toplantısında bir araya geldik. Bakan, önemli gelişmeler hakkında görüş ve yorumlarını paylaştıktan sonra sorularımızı yanıtladı. Hakan Fidan, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin (ICC) İsrail Başbakanı Netanyahu ilgili kararını “tarihi” olarak nitelendirdi.
“Gönül isterdi ki bu karar daha önce çıksın. Herkesin geldiği nokta artık ateşkesin olması. 2 milyon insan Gazze’de açlıktan kurtarılmalı. Bunun için uluslararası inisiyatif başlatılmalı” diye konuştu.
Ankara, Bakü’deki COP29 zirvesine gitmek isteyen İsrail Cumhurbaşkanı Herzog’un özel uçağına hava sahasını kapatmıştı. Hakan Fidan bu konudaki sorumuza da “50 bin kadın ve çocuğun kapatılmasına tepki olarak hava sahamızı açmadık. Bu durum bizi derinden yaralıyor. Azerbaycan hava sahasının açılması yönünde diplomatik talebini iletti” dedi.
Fidan, Hamas’ın siyasi bürosunun Türkiye’ye taşınacağı konusundaki dedikoduları yalanladı. “Keza Katar tarafı da bu iddiaları yalanladı” diye konuştu.
Hakan Fidan ile Amerika’daki seçim sonuçlarını da ele aldık. Amerika’da Demokrat Parti’nin giderayak Hamas üzerindeki baskıyı yoğunlaştırdığını söyledi.
Rusya-Ukrayna konusunda da kapsamlı değerlendirmelerde bulundu. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ifade ettiği “küresel savaş” riskinin Türkiye’nin de uyardığı bir konu olduğunu ifade etti. Dünyada kutuplaşmanın arttığını, fay hatlarının derinleştiğini söyledi. Bu duruma örnek olarak da Kuzey Kore askerlerinin cepheye dahil olmasını hatırlattı. Rusların bu aşamada asker göndermesine karşılık ne vaat ettiğinin önemli olduğunu, gelişmelere göre Amerika’nın da Güney Kore’ye farklı askeri kabiliyetler kazandırmak zorunda kalabileceğini vurguladı.
Gelişmeler karşısında gerçek anlamda bir nükleer riskin olduğunu ifade ederek “Evet bu bir şaka değildir. Bu konuşulmaya başladığı andan itibaren risk vardır” dedi.
ABD Başkanı Joe Biden’ın Ukrayna’nın Amerikan yapımı uzun menzilli füzeleri kullanımasına izin verirken, bu adımı atarken acaba Trump ile bu konuyu konuşmuş mudur? Sorumuza böyle bir konuşma olduğunu sanmadığını söyledi. Muhtemelen Demokrat Parti’nin üzerlerinde seçim baskısı kalkınca daha rahat hareket etmeye başladıklarını vurguladı.
NATO’nun savaşa dahil olmasının önemli bir risk olarak gündeme getirildiğini ancak Türkiye’nin de içinde bulunduğu NATO Konseyi’nin böyle bir karar alması gerektiğini anlattı.
Donald Trump’ın işbaşına gelmesiyle bu konudaki tansiyonun düşeceğini umduğunu söyledi.
Trump’ın çeşitli konulardaki olası yol haritasıyla ilgili de yorum yapan Hakan Fidan, Trump’ın kritik konuları ilk bakışta akışına bırakacağı yönünde bir izlenim içinde olduğunu paylaştı.
Hakan Fidan yeni ABD yönetiminin Suriye’de hangi adımları atabileceğini de değerlendirdi.
Amerika’nın PKK-YPG ile işbirliği yaptığı sürece Türkiye ile stratejik sorun alanı yaşamaya devam edeceği konusunda uyarıda bulundu. “Bize düşen hem diplomatik hamlelerle hem sahadaki duruşumuzu ortaya koymaktır” diye konuştu.
Trump’ın daha önce Suriye’den çekilmek istediğini de hatırlattı.
Ancak yönetimin bazı unurlarının kendisini dinlemediği için bu konudaki girişimlerin yarım kaldığını söyledi. Bu gelişmelerden ders alan Trump’ın yakın ekibini kendisine tamamen bağlı ve sadık isimlerden seçtiğine işaret etti. DEAŞ ile mücadele ve İsrail’in güvenliği konusunun Suriye’de ABD açısından en önemli konular olarak öne çıktığını vurguladı. Ankara’nın terörle mücadele konusundaki kararlılığını pek çok kez en üst düzeyde Washington’a ilettiğini, ABD’nin yeni yönetiminin PKK ile ilişkisini gözden geçireceğine inandığını kaydetti.
Mevcut gelişmeleri Türkiye’nin sineye çekemeyeceğini, bölgede güvenliğini sağlamak için her türlü adımı atmaya hazır olunduğunu, arazideki durum farklı bir operasyonu gerekli kılarsa gerekenin yapılacağının altını çizdi.
Diğer konularda Hakan Fidan’ın açıklamaları satır başlarıyla şöyle:
* Suriye tarafı özellikle şu süreçte belli konuları çok fazla değerlendirmeye hazır ve açık gözükmüyor.
* Irak ile Kalkınma Yolu Projesi ekonomi ile birleştireceğimiz zaman bizim siyasi olarak da çok desteklediğimiz bir proje.
* Süleymaniye PKK ile ilişki meselesinde bizi tatmin edici bir adım atmadı. Biz de bu yüzden onları tatmin edecek adımları atmıyoruz. Onlara yönelik tedbirlerimize devam ediyoruz.
* Libya’nın doğusuyla da ilişkilerimizi ilerletiyoruz. Bingazi Başkonsolosluğumuzu açtık. Başkonsolosumuzu atadık.
* Biz, Ege’deki sorunlar, Doğu Akdeniz’deki meseleler, Türk azınlığa dair meseleler dahil tüm sorunları bir paket olarak ele almayı tercih ediyoruz.
* Kıbrıs konusunda çözüm meselesini AB ile değil, Birleşmiş Milletler ile sürdürüyoruz.
