Giriş
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında geçen yıl rekor sayıda görüşme gerçekleşti, temasların önemli bölümü yüz yüze görüşme şeklindeydi.
İki liderin göreve başladıkları zamandan bu yana yaptıkları zirveleri düşününce ortaya çok önemli bir gerçek çıkıyor. Tarihin farklı dönemlerinde rekabet eden ve defalarca savaşan iki ülke, Erdoğan ve Putin’in ciddi gayretiyle bugün neredeyse stratejik ortak hâline gelmiş durumda.
Bu gelişmede -hiç kuşku yok ki- uluslararası olayların ve Avrasya coğrafyasındaki gelişmelerin de büyük etkisi var. Avrupa Birliği ve ABD’nin Türkiye’nin Batı ile bağlarını güçlendirme yönündeki desteklerinin sınırlı olması da (isteksizliği) bu süreci hızlandırdı.
Erdoğan-Putin fotoğraflarına bakınca Almanya ve Fransa liderlerinin verdikleri dayanışma görüntüleri aklıma geliyor. Tarihleri savaşlar ve büyük acılarla dolu olan iki ülke, bir daha savaşmamak üzere bir araya gelmiş ve ortak bir gelecek inşa etme kararı almıştı.
Türkiye ve Rusya uzak olmayan bir gelecekte tıpkı Almanya ve Fransa arasında olduğu gibi çok daha ileri bir ortaklık seviyesine geçebilir. Aramızda muazzam bir ekonomik potansiyel var.
Turizmden enerji ve altyapı yatırımlarına kadar farklı alanlarda onlarca milyar dolarlık ticaret hacmi yaratmak mümkün. Rus uçağının düşürülmesi ve Büyükelçi Andrey Karlov’un katledilmesinden sonra ilişkileri hızlı onarma becerisi, Ankara ve Moskova’nın geri dönüşü olmayan olumlu bir yönde ilerlediğini gösteriyor.
Türkiye’nin S-400 gibi stratejik bir silah sistemini alma kararı vermesi, ilk nükleer santrali Rusya ile birlikte kuruyor olması çok önemli hamleler. İki başkent arasında güven sorunu önemli oranda aşılmış durumda.
Belli konularda pürüzler ve önyargılar yok değil. Rusya’nın şu ana kadar Türk vatandaşlarına uyguladığı vizeleri kaldırmamış olması Moskova’nın derin koridorlarındaki ağır topların bu mesafeli duruşundan kaynaklanıyor.
İlişkilerdeki pozisyon farklarının en önemli testi Suriye. Türkiye ve Rusya’nın yakınlaşmasını engellemek isteyen bir düzine ülke, buradaki işbirliği ortamının bozulması için ellerini ovuşturuyor.
Bu nedenle Erdoğan ve Putin Suriye üzerinde hassasiyetle çalışıyor. Şu ana kadarki gayretlerle yeni çatışmaların çıkması ve daha büyük göç dalgası engellenmiş oldu. Erdoğan ve Putin gün boyu Moskova’da çok kritik konuları masaya yatırdı. Zirveden çıkan sonuçların önümüzdeki günlerde somut etkilerini göreceğiz.
