Giriş
Türkiye ilk kez ikinci turu da olan bir Cumhurbaşkanlığı seçimine gitti. 14 Mayıs’taki ilk turda adaylar seçilmek için gerekli yüzde 50’nin üzerinde oy alamamıştı. Seçimin ikinci turunda dün Cumhur İttifakı’nın adayı Recep Tayyip Erdoğan seçimi önde tamamladı.
Bu seçimin gösterdiği çok ilginç sosyolojik ve politik sonuçlar var. İktidardaki uzun varlığına rağmen Erdoğan oyunu koruyor, AK Parti’yi sırtlamaya devam ediyor, liderliğini yaptığı Cumhur İttifakı’nı da öne çıkarıyor. Pandemi, savaş, deprem, ekonomik kriz ve terörle mücadelenin ağır sonuçlarına rağmen Erdoğan, dünya tarihine geçecek bir mücadele azmiyle yeniden seçilmeyi başardı.
Seçmen, AK Parti’nin belirgin yorgunluğu ve ekonomik sorunların büyüklüğüne rağmen Erdoğan’ın sorunları çözme yönündeki sözlerine güvendiğini gösterdi. Erdoğan’ın yerlileşme, millileşme mesajlarının çok etkili olduğu anlaşılıyor. Savunma sanayii alanında elde edilen başarıları da seçmen çok içselleştirmiş.
Togg bile gelecekte ancak otomobil satın almak isteyenler için bir umut hâline gelmiş. Sinan Oğan’ın oylarının yarıdan fazlasının Cumhur İttifakı’na gittiği değerlendirilebilir. Milliyetçi Hareket Partisi’nin katkısı ve etkisi bütün tahminlerin üzerinde gerçekleşti. 6’lı Masa gibi büyük bir ittifakın kurulması, yeni destek arayışları ve toplumdaki memnuniyetsizlik seviyesine rağmen Millet İttifakı beklediği sonucu alamadı.
Türkiye’de geleneksel olarak kendilerini milliyetçi, muhafazakâr ya da bir şekilde merkez sağda gören seçmenlerin sayısının, sol/sosyal demokrat olarak tanımlayanlardan daha fazla olduğu biliniyor. Nadiren merkez sol kökenli adaylar seçiliyor olsa da genel tablo bu yönde.
Gerçi bu seçimde Deva Partisi, Gelecek Partisi, Saadet Partisi, İYİ Parti sağ tandanslı politikacılar ve partiler de Millet İttifakı içinde yer almıştı. Son dönemde de Ümit Özdağ, Kemal Kılıçdaroğlu’na destek açıklamıştı. Ancak Millet İttifakı’nın hiçbir bileşeni büyük bir artışı sağlayamadı.
6’lı Masa’nın uzun bir zaman boyunca sürekli toplanıp dağılması ancak çok fazla elle tutulur sonuca ulaşamaması, İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener’in masadan kalkıp tekrar oturması, ekonomi bu kadar ısınmışken tam olarak ne yapılacağının anlatılamaması, bu kayıpta etkili faktörler olarak sıralanabilir.
Cumhur İttifakı, kampanya süresince Kılıçdaroğlu’nu HDP ile işbirliği üzerinden PKK etkisinde olmakla suçladı, bu tezi çok sık tekrarladı. Bu yaklaşım, kararsız milliyetçi seçmeni etkilemiş ve Erdoğan’a daha fazla yaklaştırmış görünüyor.
Çıkan sonucu Millet İttifakı’nın nasıl yorumlayacağı, hangi değerlendirmelerin yapılacağını önümüzdeki günlerde göreceğiz. Ancak bu kadar partinin katılımı ve yoğun çabalara rağmen Kılıçdaroğlu’nun neden kazanmaya yetecek oyu alamadığı çok tartışılacak.
