Tarihi bir ziyaret

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bugün gerçekleştireceği günübirlik Yunanistan ziyaretini iki ülke arasındaki ilişkilerin geleceği açısından tarihi önemde görüyorum. Bir Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı’nın 65 yıl aradan sonra yaptığı 2017’deki Atina ziyaretini de takip etmiştim.

Erdoğan’ın Atina’ya gidişinde neler söyleyeceği, hangi konularda uzlaşmanın sağlanabileceği konusu Yunan tarafında da çok yakından takip ediliyor. Nitekim Yunan basını ve kamuoyu günlerdir Erdoğan’ın gidişiyle ilgili haber ve değerlendirmelere yer veriyor. Yunan halkının büyük çoğunluğunda benim gördüğüm kadarıyla gelecekte iki ülkenin daha fazla işbirliği yapması, aralarındaki sorunları zamana yayarak çözmesi yönünde büyük bir arzu ve beklenti var.

Nitekim iki ülkede de seçimlerin geride kalması, Yunanistan’da Kiryakos Miçotakis’in Türkiye’de Recep Tayyip Erdoğan’ın liderlik görevlerini sürdürüyor olmaları iki tarafın masaya güçlü bir siyasi iradeyle gelmesinin önünü açtı. Cumhurbaşkanı’nın Dubai ziyareti dönüşünde yaptığı açıklamada çok isabetli şekilde ifade ettiği gibi geçmişte bu kadar köklü ilişkileri bulunan iki ülke ve halkın çok daha iyi seviyede birliktelik inşa etmesi ve sorunları aşması mümkün.

Yine Erdoğan’ın bahsettiği ABD ve başka bazı ülkelerin izledikleri politikalarla Türk-Yunan ilişkilerinin seyrine olumsuz etkileri, üzerinde iyi düşünülmesi gereken bir yaklaşım. Aslında bu bakış, Atina ve Ankara’nın kendi sorunlarını yine ikili mekanizmaları kullanarak aşabileceklerine olan inancı ortaya koyuyor. Ben de bu görüşe katılıyorum. İki ülkenin tarihi birikimi, deneyimi bunu başarmaya yetecektir.

İki ülke kamuoyunun, medyasının ve aydınlarının sabırlı ve makul bir beklenti içine girmesi çok önemli. Erdoğan’ın bu ziyaretinde Adalarla ilgili konular, Kıbrıs sorunu, Ege’deki diğer tartışmaların bir anda çözümünü beklemek gerçekçi olmaz. Bu görüşmede, üzerinde daha kolay anlaşılabilecek başlıkların öne çıkarılacağını, zorlu meselelerin ise ikili mekanizmaların da çalıştırılmasıyla çözüleceğini düşünüyorum. Miçotakis ve Erdoğan’ın yapacakları ortak açıklama ve bildiri de çok önemli.

ÇOK ZOR BÖLGE

Diğer taraftan bölgemizde neredeyse her cephede yaşanan olumsuzluklar, Ukrayna-Rusya savaşı, İsrail-Hamas savaşı, Kafkaslar’da Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki sorunlar ve Balkanlar’ın patlamaya hazır bir fıçı olması Ankara-Atina’nın iki sorumlu devlet olarak yakın diyaloğunun ve işbirliğinin önemini gösteriyor. Sözünü ettiğim anlayış ve yakınlaşma sadece Türkiye ve Yunanistan arasındaki ilişkilerin geleceği açısından değil, bölgemize ve küresel istikrara katkı sağlayacaktır. Türkiye ile Yunanistan arasındaki ticari faaliyetler, turizm, ortak yatırımlar gibi başlıklar dikkat çekiyor.

Diğer taraftan iki ülkede yaşayan Rum Hıristiyan azınlıklar ve Yunanistan’daki Müslümanların bir ayrışma ve tartışma konusu gibi görülmemesi gerektiğini, tam tersine bizi birbirimize yaklaştıran sağlam bir bağ olduğunu değerlendiriyorum. Bu arada şimdiye kadar olduğu gibi önümüzdeki süreçte de Evrensel İstanbul Rum Patriği Bartholomeos’un dini kimlikler, kültürel hayat ve ortak tarihimizin yumuşak başlıklarında yol göstericiliğinin öne çıkabileceği kanaatindeyim. İstanbul Rum Patrikhanesi’nin saygın ve köklü bir kurum olarak varlığını sürdürmesi de Türkiye’nin zenginliği ve gücüdür.