Giriş
Cemal Kaşıkçı cinayetinin örtbas edilmemesi ve gerçeklerin ortaya çıkarılması için en fazla uğraşan ülke Türkiye. Gerek ABD gerekse Avrupa Birliği’nde “Evet, yaşanan olay çok feci ama müttefikimiz Suudi Arabistan’ın sıkıştırılması çıkarımıza değil” gibi bir hava var.
Almanya ve Fransa, Kaşıkçı’nın katledilmesiyle ilgisi olan bazı kişilere ülkeye giriş yasağı koydu ancak bunun pek bir önemi yok.
Kaşıkçı cinayetinin emrini verdiğine kesin gözüyle bakılan Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, kasım ayı sonunda Buenos Aires’te gerçekleştirilecek G-20 zirvesini, bu suçlamalardan kendisini kurtarmak için önemli bir fırsat olarak görüyor.
Selman’ın amacı dünya liderleriyle bir araya gelerek bu konuda savunma yapmak. Suudi Arabistan rejimi, Kaşıkçı olayının fazla büyütülmemesi ve Riyad’ın sorumlu tutulmaması için yatırım, silah alımı, ekstra ihale açılması gibi onlarca kartı masaya sürdü.
ABD Başkanı Donald Trump, Salman’ın şu ana dek en büyük destekçisi durumunda. Buna karşın ABD kamuoyunun baskısı, medyanın olayı yakından takip etmesi ve ABD Kongresi’nin etkisi nedeniyle Trump, o kadar da rahat hareket edemiyor.
Suudi makamları, cinayetin işlendiği andan itibaren “inkâr ve yalanlama” içinde. Olayı örtbas etmek ya da belli bazı kişilerin üzerine yıkmak için yapmadıklarını bırakmadılar. Hatta Suudi Arabistan Başkonsolosu, hadisenin patlak vermesinin ardından Kaşıkçı için “Buradan yürüyerek gitti” gibi açıklamalar yapmıştı, binadaki dolapların kapaklarını açıp “Bakın burada yok!” demişti. Bu kadar ciddi bir meseleye bu şekilde laubali yaklaşılmış olması, hâliyle Türkiye’nin tepkisini çekiyor.
Ankara, Ortadoğu dengeleri içinde Suudi Arabistan’a daima ayrı bir önem verdi.
Aynı hassasiyeti Riyad yönetiminin gösterdiğini söyleyemeyiz. Büyük mali kaynaklara sahip olmalarına rağmen Türkiye’yi hiçbir zaman öncelikli yatırım ülkesi olarak görmediler. Özellikle Katar krizi, Suriye, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri konularındaki anlaşmazlıklarda Türkiye’ye karşı bir tutum aldılar. Türkiye’de yönetimin devrilmesiyle ilgili bazı girişimlerin ardında da Suudi Arabistan’daki kimi kesimlerin olduğu yönünde iddialar ortada duruyor. Bugünlerde Suudi medyasında “Türkiye bizi Kaşıkçı olayında sıkıştırıyor, o hâlde biz de boykot uygulayalım” sesleri yükseliyor.
İşte böyle bir ortamda Muhammed bin Salman, Arjantin’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya gelmeyi hayati önemde görüyor. Fakat Erdoğan’ın Kaşıkçı meselesinde geri adım atmayacağını Salman’ın anlaması gerekir.
