Giriş
Amerika Birleşik Devletleri’nde Demokrat Parti tarafından oluşturulan yeni yönetim, Başkan Joe Biden’ın yemin ettiği 20 Ocak 2021 tarihinde göreve başladı. Başkan ve kabinesi dört yıllık görev süresinin yarısını tamamladı.
“Mid term” adı verilen ara seçim sonuçlarında ABD Kongresi’nin iki kanadını oluşturan Temsilciler Meclisi ve Senato için halk sandığa gitti. Temsilciler Meclisi’nde az farkla Cumhuriyetçi Parti önde bulunurken, Senato yine küçük bir farkla Demokratlar’da kaldı.
Washington’a baktığımızda devlet yönetiminde şu dört isim en önde:
- ABD Başkanı Joe Biden
- ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris
- ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin
- ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken
Bu isimlerin hiçbiri, şu ana kadar mevcut görevleri çerçevesinde Türkiye’yi ziyaret etmedi! ABD Başkanı Joe Biden bu zaman diliminde Kamboçya, Mısır, Almanya, Endonezya, İsrail, İtalya, Japonya, Polonya, Suudi Arabistan, Güney Kore, İspanya, İsviçre, Vatikan ve Batı Şeria’ya gitti.
İki kez Belçika, tam beş kez Birleşik Krallık’a seyahat etti. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken tam yedi kez Belçika ve Almanya’ya, dört defa Fransa, Ukrayna ve Birleşik Krallık’a, üç kez Endonezya, İsrail, Japonya ve Filistin’e, iki kez İtalya, Kamboçya, Kolombiya, Letonya, Meksika, İsviçre, Tayland ve Vatikan’a gitti.
Dışişleri Bakanı Blinken’ın, birer kez gittiği ülkelerin listesi hayli kabarık. Blinken Afganistan, Cezayir, Avustralya, Kanada, Kosta Rika, Şili, Kongo, Danimarka, Ekvador, Estonya, Fiji, Grönland, İzlanda, Hindistan, İrlanda, Ürdün, Kenya, Kuveyt, Litvanya, Malezya, Moldova, Fas, Nijerya, Panama, Peru, Filipinler, Katar, Ruanda, Suudi Arabistan, Senegal, Güney Afrika, Güney Kore, İspanya, İsveç ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde ikili ve çok taraflı temaslar içinde bulundu.
Başkan Yardımcısı Kamala Harris, Meksika, Guatemala, Singapur, Vietnam ve Fransa’yı ziyaret etti. Elbette bir ülke liderinin veya bakanın yaptığı ziyaretler tek başına en önemli kriter değil.
Fakat ABD’nin gösterdiği önemi ve ilişkinin yönelimini işaret eden bir parametre. Dönemin ABD Başkanı Barack Obama’nın öncelikli şekilde gittiği yabancı ülkelerden biri, Nisan 2009’da Türkiye olmuştu. Sonra ilişkiler kötü gitti, o başka.
BÜYÜKELÇİ NE DİYOR?
Amerika Birleşik Devletleri’nin Ankara Büyükelçisi Jeff Flake, Habertürk’te katıldığı bir yayında Rusya-Ukrayna krizi ve tahıl koridoru konusundaki son gelişmeleri vurgularken “Hiçbir ülke Türkiye’nin oynadığı rolü oynayamazdı” ifadesini kullandı.
Büyükelçi, tespitinde haklı ama kendi ülkesinde böyle bakanların sayısı hayli az görünüyor. Türkiye, NATO ve G-20 üyesi, Avrupa ve Avrasya coğrafyasının stratejik olarak en önemli ülkesi, İslam İşbirliği Teşkilatı üyesi, NATO’nun ikinci büyük ordusuna sahip.
Ancak yeni yönetimin hiçbir üyesi ABD’nin en köklü müttefiklerinden birine ziyarette bulunmadı. Yakın coğrafyamıza kadar gelip adeta Türkiye’yi pas geçtiler. ABD karşıtlığının zirveye ulaşması, ilişkilerin her alanda ağır şekilde erozyona uğramasına karşın Washington, yaraları sarmak yerine Türkiye’ye sırtını dönmüş durumda.
Jeff Flake, daha önce ABD Kongresi’nde Senatör olarak görev yapmış, önemli ve etkili bir isim. Büyükelçi’nin yerinde olsam yukarıda paylaştığım listeyi elime alıp, mevcut tablonun vahameti üzerinde ciddi şekilde düşünürdüm.
